Antalya’da düzenlenen "AI In The Sky" etkinliğinde konuşan Bakan Uraloğlu, havacılık sektöründe yapay zekanın devrim niteliğinde değişimlere yol açtığını söyledi. Otonom uçuş sistemleri ve büyük veri analizleri sayesinde hem maliyetlerin düşürüldüğünü hem de güvenlik standartlarının yükseldiğini vurguladı. "Yapay zekanın havacılık sektörüne somut katkılar sunduğunu görüyoruz," dedi.
"Havacılıkta yapay zeka ve büyük veri teknolojilerini değerlendirmek zorundayız"
Kalıcı rekabet için sürekli olarak yenilikçi çözümler üretmek zorunda olduklarına işaret eden Uraloğlu, "Havacılıkta yapay zeka ve büyük veri teknolojilerini değerlendirmek zorundayız. Zaten dijital teknolojilerin en çok uygulamaya geçtiği ve kullanımının sürekli arttığı sektör havacılık sektörü olmuştur. İlk otomatik bagaj sıralama sistemleri 1990'larda ortaya çıkmış, 2000'li yılların başından bu yana, e‑biletler kağıt biletlerin yerini alırken, biniş kartları mobil ortama taşındı. Gerçek zamanlı bagaj takipleri uygulanmaya başladı." ifadesini kullandı.
Yapay zekanın bugün geldiği noktanın havacılık sektörünü derinden etkilediğini anlatan Uraloğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Yapay zekanın havacılığa getirdiği en büyük değişimlerden biri olan otonom uçuş sistemleri sayesinde pilot hataları minimuma indirildi. Havacılık sektöründeki tüm şirketler yapay zeka destekli sistemlerle işletme maliyetlerini ve genel giderlerini düşürebiliyorlar. Bunun üzerinde çalışan birçok firma var. Yani aslında yapay zeka konusunda yapay olan hiçbir şey yok. Gayet somut, başarılı ve pozitif katkıları olduğunu görüyoruz. Yapay zeka sayesinde uçakların bakım süreçleri optimize edilecek, olası arızalar önceden tespit edilecek. Büyük veri analizi ile hava trafiği yönetimi daha verimli hale getirilecek ve kazaların önüne geçilecektir. Yine büyük veri analizi ile yolcu davranışları analiz edilerek, daha kişiselleştirilmiş hizmetler sunulacaktır."
Uraloğlu, yapay zeka destekli bakım sistemleri sayesinde de uçakların ömrünün uzatılacağını ve bakım maliyetlerinin düşürüleceğinin altını çizerek, yapay zeka ve büyük veri sayesinde hava trafiği yönetiminin daha çevre dostu hale getirileceğini, emisyonların azaltılacağını ve sürdürülebilir bir havacılık sektörü inşa edileceğini kaydetti.
"İRADE" yazılımı Dalaman Havalimanı'nda kullanılmaya başlanacak
Yapay zeka ve büyük veri teknolojilerinin havacılık sektörü için büyük bir dönüm noktası olduğuna inandığına değinen Uraloğlu, şöyle devam etti:
"Bu teknolojilere yatırım yapmanın da küresel rekabette daha güçlü bir konuma gelmemiz açısından ülkelerimize katkı sağlayacağını düşünüyorum. Siber güvenlik noktasında en çok önem verdiğimiz husus yazılımdan cihaz üretimine yerlilik ve milliliktir. Tamamen yerli ve milli olarak geliştirdiğimiz 'Avcı, Azad, Kasırga, Atmaca ve Kule' adlı yapay zeka uygulamalarımız ile ülkemizin siber güvenliğini sağlıyoruz. Uçuş operasyonlarında yerli ve milli olarak geliştirdiğimiz yazılım ve cihazlarımızı kullanıyoruz. Örneğin interaktif radar analiz ve data ekranımız kısa adıyla 'İRADE' ile ilgili havalimanına ait güncel meteorolojik veriler, atış bilgisi, notamlar, aip ve radar görüntülerini tek ekranda toplayıp kullanıcıya sunan bir sistem kurduk. İrade yazılımını, İstanbul Atatürk ve Çukurova havalimanlarında kullanmaya başlayarak havacılık alanında yeni bir dönemi başlattık. İlk yerli ve milli hava trafik görüntüleme yazılımımız sayesinde dışa bağımlılıktan kurtularak yerli teknoloji ürünlerinin önünü açtık. Önümüzdeki günlerde Dalaman Havalimanı'nda kullanmaya başlayacağız."
"İlk yerli ve milli sivil gözetim radarını Aralık ayında kullanacağız"
Uraloğlu, Türkiye'nin ilk yerli ve milli sivil gözetim radarı "MGR"yi de Gaziantep Havalimanı'na kurduklarını ve aralık ayında aktifleştirerek kullanmaya başlayacaklarını belirtti.
Hava trafik yönetimi alanında yerli ve milli imkanlarla geliştirilen çok amaçlı radar ekranı "Çare" sistemini de gerçek zamanlı uçuş verilerini harita üzerinde sergileyerek, hava trafiğinin etkin bir biçimde yönetilmesini sağladıklarını anlatan Uraloğlu, sistemin Türkiye'de 40'dan fazla havalimanında hizmet verdiğini, ayrıca Azerbaycan'da da hizmete başladığını vurguladı.
Uraloğlu, Fod tespit radarı, kuş tespit radarı, uçuş bilgi sistemi, Ais portal uygulaması, uçuş izle uygulaması, öngörüsel siber saldırı önleme sistemi, coğrafi tabancı dijital bilgi platformu yazılımı, dijital atış sistemi gibi uçuş operasyonlarında kullandıkları yerli ve milli teknolojilerle yenilikçi adımlar atmaya devam ettiklerini dile getirdi.
"Modelimiz aynı zamanda insan hatasını minimize ediyor"
Sivil havacılık alanında dijitalleşme odağında "Kurumsal Dönüşüm Modeli (KDM)" adlı yeni bir sivil havacılık modeli oluşturduklarına dikkati çeken Uraloğlu, şunları kaydetti:
"Bu model sadece emniyet ve verimlilik sağlamakla kalmıyor sektörde sürdürülebilir bir dönüşümü ileri teknolojilerle desteklenen bir altyapı aracılığıyla mümkün kılıyor. Bir havacılık otoritesinin ihtiyaç duyabileceği tüm dijital altyapıyı, yapay zeka ve büyük veri ile birleştirerek sunuyor. ICAO regülasyonlarına uygun şekilde geliştirilen bu sistemde eğitimler şeffaf, takip edilebilir ve bağımsız bir ölçüm mekanizmasına dayanıyor. Böylece hem eğitimin kalitesi artıyor, hem de katılımcılar için çok daha etkin bir öğrenme ortamı sağlanıyor. Modelimiz aynı zamanda insan hatasını minimize ediyor. Modelimiz proaktif ve dinamik bir iş süreci yönetimi de sağlamaktadır. Büyük veri altyapısı, gerçek zamanlı analizlerle, potansiyel risklerin önceden tespit edilmesine olanak tanıyor."
