BERFİN BİTİRİM/ ANALİZ
Tüm dünyanın gözü kulağı Ermenistan sınırına çevrildi. 2020 yılında 44 gün süren savaşın ardından Azerbaycan’a geçen Dağlık Karabağ, tarafların dikkatinin Karabağ ile Nahçıvan arasındaki bağlantıyı sağlayacak Zengezur Koridoru'na çekilmesine neden olmuştu. İki devletin bölgede egemen olma mücadelesine başka ülkeler de katıldı.
Ermenistan’dan bekledikleri tutumu alamadıklarını belirten Azerbaycan yönetimi, durumun uluslararası platformlara da taşıyarak uluslararası kamuoyunun gündeme gelmesini sağladı. Özellikle son günlerde Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanan gerilim dünyanın tedirgin olmasına neden oldu.
Sosyal medya üzerinden yayılan bazı paylaşımların ardından Azerbaycan ordusunun Ermenistan sınırına askeri kamyon, zırhlı araç ve personel taşıyan diğer taşıtların oluşturduğu uzun konvoylar gönderdiği iddia edildi. Azerbaycan ordusu birlikleri kritik öneme sahip Zengezur Koridoru ve Ermenistan sınır hattına askeri sevkiyat yapmaya başladı.
ERMENİSTAN’DAN İLK YORUM: “DURUM PATLAMAYA HAZIR”
Askeri sevkiyat haberlerinin gündeme gelmesinden kısa süre sonra konuya ilişkin açıklama yapan Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, "Azerbaycan, Ermenistan sınırına ve Dağlık Karabağ'la olan ayrım hattına asker yığdı, durum patlamaya hazır" ifadelerini kullanarak bölgedeki gerilimin her gün biraz daha artmaya başladığını belirtti.
“KAFA KARIŞIKLIĞI OYUNU OYNUYOR”
Ermenistan tarafının açıklamasının ardından Hırvatistan’a resmi ziyaret düzenleyen Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramoc, Ermenistan’ı iyi niyetli olmamakla suçlayarak şu ifadeleri kullandı: "Maalesef benim temel mesajım, Ermenistan'ın hala iyi niyet göstermediği ve yapıcı bir tavır almadığıdır. Bunun yerine Ermeni tarafı bir geciktirme ve kafa karışıklığı oyunu oynuyor"
Ermenistan’ın Dağlık Karabağ topraklarında sık sık silahlı provokasyon yaptığını belirten Bayramov, Azerbaycan topraklarında yaşayan Ermeni kökenli vatandaşların hak ve özgürlüklerinin, Azerbaycan anayasası ve uluslararası mekanizmalar tarafından güvence altına alındığına değindi. Bu adımların uluslararası hukuka saygı temelinde uygulanmasının Güney Kafkasya'da barış ve istikrarı sağlayacağını belirtti.
ORDUDA EĞİTİM YARIŞMALARI BAŞLADI
İki ülke arasındaki ipler gerilirken, Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Azerbaycan ordusunda muharebe eğitim yarışmalarının başladığını duyurdu. Bakanlığın yaptığı açıklamada, orduda yeni eğitim döneminin başlamasıyla bağlantılı olarak tabur, bölük, tümen ve batarya düzeyinde eğitim yarışmalarının da başladığı ifade edildi. Birliklerin konuşlanma noktalarından ayrılarak eğitim alanlarına sevk edildiği özellikle vurgulandı. Yarışmalarla, askeri personelin bilgi ve becerilerinin arttırılmasının yanı sıra muharebe hazırlığı da en üst seviyede kalıyor.
ERMENİSTAN’IN RUSYA PİŞMANLIĞI
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ise geçtiğimiz ay Fransız haber ajansı AFP'ye yaptığı açıklamada Azerbaycan'la "yeni bir savaş" çıkabileceğine dikkat çekti.
Bölgede yaşanan gelişmelerin ardından Amerika Birleşik Devletleri’nin Ermenistan ile yapacağı askeri tatbikat ve Rusya’nın tepkisi de iki ülke arasında yaşanan sorunlara yardımcı olmuyor. Ermenistan’ın bir süre önce sınır değişikliğine sıcak bakmayan Rusya ve İran’a yakın durduğunu söyleyebiliriz.
Fakat Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, ülkesinin İkinci Karabağ Savaşı'ndaki yenilgisine dair açıklamalarda bulunarak yenilgiden Rusya’yı sorumlu tutmuştu.
Paşinyan, "Ermenistan, güvenlik mimarisi, silah ve mühimmat tedariki de dahil olmak üzere yüzde 99 oranında Rusya'ya bağlıydı. Ancak bugün Rusya'nın Ukrayna'daki savaş için silaha ve mühimmata ihtiyacı olduğunu görüyoruz. Bu durumda Rusya'nın istese de Ermenistan'ın güvenlik ihtiyacını karşılayamaması anlaşılır bir şey. Bu örnek bize Ermenistan'ın Rusya'ya güvenlik açısından bağlı olmasının stratejik bir hata olduğunu göstermelidir” ifadelerini kullanmıştı.
ERMENİSTAN BATI’YA MI YÖNELDİ?
Ermenistan’ın ABD kuvvetleriyle ortak tatbikat yapması en basit haliyle Dağlık Karabağ konusunda yaşanması muhtemel herhangi bir çatışma durumunda Batı’dan destek almak isteyebileceği şeklinde yorumlanabilir.
Paşinyan’ın Rusya'ya tek başına bağımlı olmanın artık Ermenistan'ın güvenlik stratejisindeki bir hata olduğunu dile getirmesi de bu durumu doğrular nitelikte kabul edilebilir.
İSRAİL AZERBAYCAN'I SİLAHLANDIRIYOR
İsrail'in aktif şekilde Azerbaycan'ı silahlandırdığı ifade ediliyor. Askeri uzman Karen Hovhannisyan, sosyal medya platformu Facebook üzerinden yaptığı paylaşımda geçtiğimiz ay İsrail'den Azerbaycan'a en az üç kez kargo uçağı gönderildiğini öne sürdü.
Hovhannisyan'ın paylaşımında şu ifadeleri kullandı: "İsrail aktif olarak Azerbaycan'ı silahlandırıyor. Özellikle son ayda İsrail'den Azerbaycan'a en az üç kez kargo uçağı gönderildi. Bu da bölgede yeni askeri operasyonlara hazırlık aşaması olduğunun göstergesidir. Bugün muhtemelen yine İsrail'den Azerbaycan'a silah ve mühimmat sevkiyatı gerçekleşti. Azerbaycan'a uçan uçaklar İsrail'in "Ovda" hava üssünden uçtuğu için silah ve mühimmat taşındığını rahatlıkla söyleyebiliriz.
İsrail'in güneyinde, en çöl kısmında yer alan "Ovda"nın İsrail'de patlayıcı maddelerin hava yoluyla taşındığı tek havaalanı olduğunu da belirtmeliyim. Azerbaycan'ın 'Silk Way Airlines' kargo havayolu şirketi de dahil olmak üzere sınırlı sayıda havayolunun bu hava üssüne iniş yapabildiği de dikkat çekiyor..."
RUSYA’DAN ASKERİ TATBİKAT YORUMU: “KATKI SAĞLAMAYACAK”
Ermenistan Savunma Bakanlığı, 11-20 Eylül tarihlerinde yapılması planlanan askeri tatbikatın amacının Erivan’ın birliklerini uluslararası barışı koruma misyonlarına hazırlamak olduğunu ifade etti. Pentagon’a göre, söz konusu askeri tatbikata 75 ABD’li ve 175 Ermeni asker katılacak.
Ermenistan’da askeri üssü olan Rusya, 2020 yılında Bakü ve Erivan arasında varılan anlaşmadan bu yana Dağlık Karabağ’da tarafların ateşkese saygı göstermesi için barış gücü misyonunu üstlenmiş durumda.
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, Ermenistan ve ABD arasındaki ortak askeri tatbikatına ilişkin yorum yaparak tatbikat için “yararsız” yorumunu yaptı.
“Bu koşullarda, söz konusu tatbikatların yapılması bölgenin istikrara kavuşturulmasına ve karşılıklı güven ortamının güçlendirilmesine katkısı olmayacak. Özellikle mevcut durumda bu tür haberler elbette endişe yaratıyor. Bu nedenle bu haberi derinlemesine analiz edeceğiz ve gelişmeleri izleyeceğiz" diye konuştu.
“KARABAĞ’IN NASIL İŞGALDEN KURTULDUĞUNU HERKES BİLİYOR”
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş dün Ankara’da düzenlenen ' Türkiye- Türk Dünyası Yüzyılı: Siyasi, Ekonomik İlişkilerde Yeni Rol Modeli Türkiye-Azerbaycan Ortak Konferansı'nda değerlendirmelerde bulundu. Karabağ’ın işgalden kurtuluşuna da değinen Kurtulmuş şu ifadeleri kullandı:
"Azerbaycan çok daha güçlü bir ülke olarak yoluna devam edecek. Haydar Aliyev, sadece Azerbaycan'a değil, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ne ve milletimize, hatta Türkiye ve Azerbaycan'ı aşan bir şekilde bütün Türk dünyasına bir miras bıraktı. 'Tek millet, iki devlet.' Son yıllarda bu mirasın sahiplenilmesini görmekten dolayı büyük bir memnuniyet duyuyoruz. İki ülke arasındaki yakınlaşma talebi eş zamanlı gerçekleşti. Bu fevkalade önemli, değerli ve başlı başına büyük bir imkandır. Hem Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın hem de Azerbaycan Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev'in feraseti sayesinde Türkiye ve Azerbaycan ortak bir iş birliğini artık hakikaten 'tek millet, iki devlet' anlayışı çerçevesinde gerçekleştirmiştir.
Karabağ'ın nasıl işgalden kurtulduğu herkes tarafından biliniyor. Allah'a çok şükür Karabağ bugün azat oldu, inşallah önümüzdeki süreçte de abat olacaktır. Sonraki süreçte bölgede siyasi istikrarın sağlanması için ortaya koyulan irade de fevkalade önemli. Dünyanın en önemli jeostratejik geçiş bölgesinde Türkiye ve Azerbaycan'ın ortak çalışmalarıyla ümit ediyorum ki bir denge, bir istikrar ortaya çıkacak ve dünya barışına çok ciddi katkıda bulunulacaktır”
