Albanese hükümetinin duyurduğu “haber pazarlığı teşviki” kapsamında, dijital platformlar ya haber yayıncılarına doğrudan ödeme yapacak ya da bir ücret ödemek zorunda kalacak. Doğrudan ödeme yapan platformlar, bu ücretten muaf tutulacak.
Bu teşvik, 2021 yılında yürürlüğe giren ve dijital platformların yerel haber yayıncılarıyla pazarlık yapmasını zorunlu kılan haber medya pazarlık kodunu aşmaya çalışan şirketlere karşı geliştirildi.
Örneğin, Meta, Mart 2024'te Avustralya'daki haber içeriklerine yaptığı ödemeleri sonlandıracağını duyurmuştu.
Yeni sistem nasıl işleyecek?
Yeni düzenleme, yıllık geliri 250 milyon Avustralya dolarının üzerinde olan dijital platformları kapsayacak.
Meta, Google ve TikTok gibi dev şirketler, ya hükümete belirlenen bir ücret ödeyecek ya da haber yayıncılarıyla birebir anlaşmalar yaparak bu ücretten muafiyet kazanacak.
Hükümetin amacı, dijital platformlardan gelir elde etmek değil, bu şirketleri doğrudan yayıncılara ödeme yapmaya teşvik etmek.
Ücret, platformların hükümete ödeme yapmaktansa yayıncılarla anlaşma yapmayı daha avantajlı bulacağı bir seviyede belirlenecek.
Yasa yürürlüğe girdikten sonra, ödeme zorunluluğu 1 Ocak 2025'e kadar geriye dönük olarak uygulanacak. Bu tarihten sonra yapılan anlaşmalar, belirlenen ücretlerden muafiyet sağlamak için kullanılabilecek.
Küçük yayıncılar risk altında mı?
Yeni model, dijital platformların daha büyük yayıncılarla anlaşarak küçük haber kuruluşlarını dışlama riskini barındırıyor. Hükümet, bu durumu önlemek için 2025 yılında ek bir dağıtım mekanizması geliştirilmesi konusunda istişare yapacak.
Avustralya İletişim Bakanı Michelle Rowland, düzenlemenin Avustralya demokrasisi için hayati önem taşıyan çeşitli ve sürdürülebilir bir haber medyası sektörünü desteklemeyi hedeflediğini belirtti.
Dijital platformların Avustralya’dan büyük ekonomik faydalar sağladığını vurgulayan yetkililer, bu platformların kaliteli gazeteciliğin sürdürülmesine sosyal ve ekonomik sorumlulukları olduğunu ifade etti.
2021 yılında yürürlüğe giren haber medya pazarlık kodu, dijital platformların haber yayıncılarına ödeme yapmasını sağlayarak, yaklaşık 200 milyon Avustralya dolarının medya sektörüne aktarılmasını sağladı.
Ancak son dönemde Meta'nın haber içeriklerini "öncelik sırasından çıkarma" kararı, bu sürecin sürdürülebilirliğine dair endişeleri artırdı.
Parlamento sosyal medya komitesi, Ekim ayında, dijital platformların kamu yararına gazeteciliği finanse etmek için bir “dijital platform vergisi” ödemesini öneren bir rapor yayımladı. Yeni düzenlemenin, özellikle Meta gibi platformların bu sorumluluktan kaçmasını engellemeyi amaçladığı belirtiliyor.
