Merve Dere/Muhabir
Her yaptığı ilk deneyim anında aşırı heyecan yaşayan kişiler davranışların kontrol etmek de zorlaşır. Daha ileri düzeyde ellerde ve hatta tüm vücutta titreme başlar. Kalbin çarpması ve kan dolaşımı hızlanmasına neden olur. Korku anında insan kalbinde bir iç endişe akıntısı hisseder. İnsan bir an önce bu durumdan kurtulmak için o ortamdan uzaklaşmak, yapmak istediğini yapmaktan vazgeçmek zorunda kalır. Peki, heyecan nasıl ortaya çıkar? Aşırı heyecan nasıl yenilir?
Uzman Klinik Psikolog Mehmet Yıldız, heyecanın kişinin aşırı derecede uyarılması durumunda ortaya çıktığına dikkat çekerek heyecanın ortaya çıkışını şu şekilde ifade etti:
“Bu durumlar stres ve tehlike altında hissettiğimizde, vücuttaki fizyolojik değişiklerimizde kalbimizin hızlı atması, hızlı soluk alma verme ve terlediğimizde heyecanlanırız. Bunlara ek olarak, bir kişinin bir olayı önemsediği zaman heyecanlanması yaygındır. Heyecan, bazı sosyal ve çevresel faktörlerden etkilenir. Bir grup veya toplum içinde konuşma yaparken, kişinin heyecanlanması sıkça görülür.”
Uzman Klinik Psikolog Mehmet Yıldız aşırı heyecanın kişiye zarar verebileceğine dikkat çekerek şunları söyledi:
“Heyecanlanma, insanın normal bir durumunda yaşadığı yaygın bir duygudur. Ancak, bazen heyecanlanma düzeyi kontrol edilemez bir şekilde artabilir ve bu durum kişilere zarar verebilir. Aşırı heyecanlanma, standardın üzerinde meydana gelen ve sık sık tekrarlanan bir duygu durum olup, normal kabul edilemez.”
AŞIRI HEYECANLANMANIN NEDENİ NEDİR?
Uzman Klinik Psikolog Mehmet Yıldız aşırı heyecanlanma durumunun bireyin çocukluk dönemine dayandığını söyleyerek aşırı heyecanlanmanın nedenlerini anlattı:
“Aşırı heyecanlanma ve kaygı durumu, çeşitli nedenlerle meydana gelebilir. Bu durum, genellikle bireyin çocuk döneminde yaşadığı bazı olaylar ve travmalardan kaynaklanmaktadır. Örneğin, çocukluk döneminde yaşanan ayrılıklar, aile içi çatışmalar, fiziksel veya duygusal istismar, ya da bir yaralanma gibi travmatik olaylar, kişinin ilerleyen yaşlarında aşırı heyecanlanma ve kaygı durumlarını tetikleyebilir. Bu nedenle, çocukluk döneminde yaşanan travmatik olaylar, yetişkinlik döneminde aşırı heyecanlanma ve kaygı gibi duygusal sorunların temel nedeni olabilir.”
AŞIRI HEYECANLANMA DURUMU NASIL YENİLİR?
Uzman Klinik Psikolog Mehmet Yıldız, kişinin günlük hayatını olumsuz etkileyen aşırı heyecanı yenme yöntemlerini şöyle sıraladı:
· Pozitif düşünme ve kendinize güven, aşırı heyecanı kontrol etmeye yardımcı olur. Negatif düşünceleri pozitif düşüncelerle değiştirmek, endişeyi azaltır.
· Derin nefes alıp vermek, vücuttaki adrenalin seviyesini düşürmeye ve sakinleşmeye yardımcı olur.
· Mindfulness, yoga ve meditasyon teknikleri gibi gevşeme egzersizleri, stresi azaltmaya ve aşırı heyecanı kontrol etmeye yardımcı olur.
· Spor yapmak, yürüyüşler vücudu serbest bırakır ve stresi azaltmaya yardımcı olur.
· Zamanı iyi yönetmek, stresi ve aşırı heyecanı azaltır. Bir plan yapmak ve plana sadık kalmak, zamanın etkili bir şekilde kullanılmasını sağlar. Bu da stresi ve heyecanı kontrol etmeye yardımcı olur.
· İyi bir uyku, stresi azaltır ve aşırı heyecanı kontrol etmeye yardımcı olur.
Eğer bu yöntemler aşırı heyecanla başa çıkmanıza yardımcı olmuyorsa, bir psikologdan destek almak faydalı olabilir.
