Hazal Mihrace Göksun - Muhabir
TÜİK'in yayımladığı verilere göre, 2023 yılında merkezi yönetim bütçesinden yapılan AR-GE harcamalarının merkezi yönetim bütçesi içindeki oranı %1,38 olarak gerçekleşti. Aynı dönemde AR-GE harcamalarının 26 trilyon 276 milyar 307 milyon liralık Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içindeki oranı ise %0,38 olarak hesaplandı.
2024 yılı için bütçe başlangıç ödeneklerine dayalı tahmini sonuçlara göre, merkezi yönetim bütçesinden AR-GE faaliyetleri için 174 milyar 627 milyon lira ayrıldı.
En Fazla Fonlama Üniversitelere Yapıldı
2023 yılında merkezi yönetim bütçesinden yapılan AR-GE harcamalarının sosyoekonomik hedeflere göre sınıflandırılmasında en fazla harcama, %70,8 ile genel bilgi gelişimi için üniversitelere yapıldı. Bunu %5,8 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, %5,5 ile genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen), %4,5 ile savunma ve %3,9 ile tarım takip etti.
2024 yılı tahminlerine göre, genel bilgi gelişimi için üniversitelere %73,2 oranında ödenek ayrılması öngörüldü. Bunu %5,1 ile genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen) ve %4,9 ile savunma, endüstriyel üretim ve teknoloji izledi.
Uluslararası AR-GE Programlarına Ayrılan Bütçe
2023 yılında merkezi yönetim bütçesinden uluslararası AR-GE programlarına 2,2 milyar lira ayrıldı. Bu fonun büyük kısmı, 1,3 milyar lira ile Avrupa çapında yürütülen AR-GE programlarına tahsis edildi. 592 milyon lira uluslararası AR-GE faaliyeti yürüten kuruluşlara, 303 milyon lira ise ikili veya çok taraflı uluslararası AR-GE programlarına ayrıldı.
2024 yılı bütçe başlangıç ödeneklerine göre, uluslararası AR-GE programlarına 2,7 milyar lira tahsis edildi. Bu fonun 1,6 milyar lirası Avrupa çapında yürütülen AR-GE programlarına, 722 milyon lirası uluslararası AR-GE faaliyeti yürüten kuruluşlara ve 357 milyon lirası ikili veya çok taraflı uluslararası AR-GE programlarına ayrıldı.
Bu veriler, Türkiye'nin AR-GE faaliyetlerine verdiği önemin ve yapılan yatırımların artış eğiliminde olduğunu göstermektedir.
