Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskyy, Rusya'nın Temmuz ayından bu yana gerçekleştirdiği saldırılar sonucu 321 liman tesisinin hasar gördüğünü belirtti. Bu durum, Ukrayna'nın küresel tahıl ihracatını ciddi şekilde etkileyebilir ve dünya genelinde gıda güvenliğini tehdit ediyor.
Ukrayna, "Avrupa'nın Tahıl Ambarı" olarak biliniyor ve savaş öncesinde her ay Karadeniz limanlarından yaklaşık altı milyon ton tahıl ihraç ediyordu. Zelenskyy, Ukrayna'nın tahıl ihracatının dünya genelinde 400 milyon insanın gıda ihtiyacını karşıladığını belirterek, özellikle Afrika’daki ülkelerin bu ihracata bağımlı olduğunu vurguladı: "Mısır, Libya, Nijerya ve diğer Afrika ülkelerindeki gıda fiyatları, Ukrayna’daki çiftçilerin ve tarım şirketlerinin normal faaliyetlerine devam edip edememesine doğrudan bağlıdır."
Zelenskyy, bu açıklamayı Kyiv’de düzenlenen üçüncü Tahıl Ukrayna’dan Zirvesi'nde yaptı. 2022'de başlatılan bu insani yardım programı, Ukrayna’nın küresel gıda krizine karşı sorumlu bir üye olarak rolünü vurgulama amacını taşıyor.
Tahıl Koridoru ve Zorluklar
Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna’yı işgal etmesiyle Karadeniz limanları ablukaya alınmış ve tahıl ihracatı durma noktasına gelmişti. Bu durum, dünya çapında bir gıda güvenliği krizine yol açtı.
Birleşmiş Milletler ve Türkiye’nin arabuluculuğuyla Temmuz 2022'de başlayan Karadeniz Tahıl Girişimi ile tahıl sevkiyatı yeniden başlamıştı. Ancak Rusya, bir yıl sonra anlaşmadan çekildi. Bunun ardından Ukrayna, Temmuz 2023’te kendi deniz koridorunu oluşturdu. Bu koridor Türkiye, Bulgaristan ve Romanya’nın kara sularından geçiyor. Ancak son dönemdeki saldırılar, bu koridorun etkinliğini tehlikeye atıyor.
Uluslararası Tepkiler
Zirveye video bağlantısı yoluyla katılan Estonya Cumhurbaşkanı Alar Karis, Rusya’nın savaşının sadece Ukrayna’yı değil, dünya genelinde yeterli gıdaya erişimi olmayan milyonları da hedef aldığını söyledi.
İsviçre Cumhurbaşkanı Viola Amherst ise tahıl girişiminin Ukraynalıların dayanışma gücünün bir göstergesi olduğunu ifade etti. Zirveye bizzat katılan tek yabancı yetkili olan Çek Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Jan Lipavský, küresel gıda güvenliğine yönelik bu saldırının görmezden gelinemeyeceğini belirtti:
"Bu savaş küresel bir meseledir ve küresel bir tepki gerektirir."
Ukrayna Tahıl İhracatı Artıyor
Zorlu koşullara rağmen, Ukrayna’nın 2024/2025 sezonundaki tahıl ihracatı, bir önceki yılın aynı dönemine göre artış gösterdi. Verilere göre, bu sezon yaklaşık 16 milyon ton tahıl ihraç edildi.