Celal Topçu - Muhabir
Doğa yürüyüşleri sırasında, bahçelerde veya çeşitli ağaçlık alanlarda karşılaşılan mantarlar, heyecan verici olsa da dikkatli olmak gereken bir konudur. Zira her mantar yenilebilir değildir, bazıları son derece zehirli olabilir. Mantar toplamak ve tüketmek ciddi bir bilgi ve deneyim gerektirir. İşte zehirli mantarları tanıma ve güvenliği sağlama konularında önemli bilgiler:
ZEHİRLİ MANTARLAR NASIL ANLAŞILIR?
Zehirli mantarları tanımanın kesin bir yolu yoktur ve uzmanlık gerektiren bir konudur. Mantarların türlerini doğru bir şekilde tanımlayamıyorsanız, onları toplamaktan kaçınmalısınız. Ancak genel olarak, bir mantarın zehirli olup olmadığını belirlemede şu ipuçlarına dikkat edilebilir:
- Görünüm: Mantarın büyüklüğü, rengi, şekli ve dokusu incelenmelidir. Zehirli mantarlar genellikle canlı ve dikkat çekici renklere sahiptir.
- Şapka ve Gövde: Mantarın şapka ve gövdesinin dokusu, rengi ve desenleri de incelenmelidir. Zehirli mantarlar genellikle ince ve yıpranmış bir görünüme sahiptir.
- Lameller: Mantarın alt tarafındaki lamellerin rengi, şekli ve bağlanma şekli de önemlidir. Bazı zehirli mantarların lamellerinde belirgin renk değişiklikleri görülebilir.
- Koku: Mantarın kokusu da önemli bir ipucu olabilir. Zehirli mantarlar genellikle kötü kokulu olabilir, ancak bu tek başına bir belirleyici değildir.
-Yetişme Alanı: Mantarın yetiştiği ortam da dikkate alınmalıdır. Bazı ağaçların altında yetişen mantarlar genellikle zehirli olabilir.
Bu ipuçları her bir mantar için ayrı ayrı ve bir arada değerlendirilmelidir. Ancak mantarların zehirli olup olmadığını kesin olarak belirlemek için laboratuvar testleri gereklidir ve bunun için uzman bir mikolog veya doğa uzmanından yardım alınmalıdır.
HANGİ MANTARLAR ZEHİRLİDİR?
Türkiye'de yaklaşık olarak 2200 farklı mantar türü bulunmaktadır ve bunların sadece 300'ü yenilebilir niteliktedir. Dolayısıyla, doğada rastlanan mantarlardan kaçınılmalıdır.
Özellikle aşağıdaki mantar türleri zehirli olarak bilinmektedir: Ağulu mantar, sinek mantarı, yalancı dede mantarı, amanita pantherina mantarı, şeytan mantarı ve ölüm meleği mantarı.
Bu zehirli mantarlar tüketildiğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir, hatta ölümcül olabilir. Bu nedenle, güvenliğiniz için sadece güvenilir kaynaklardan alınmış mantarları tüketmelisiniz. Doğada rastladığınız mantarları toplamadan önce kesinlikle uzman birinden yardım alın ve eğitimli olmadan yabani mantarları tüketmeyin.