Küresel yapay zeka pazarının her yıl %30-40 oranında büyümesi bekleniyor ve bu alanda yeni girişimleri çekmek için yoğun bir rekabet yaşanıyor. Şu anda Amerika Birleşik Devletleri bu yarışta önde olsa da, bazı Avrupa ülkeleri de AI start-up'larının kurulması için önemli merkezler arasında yer alıyor.
Stanford Üniversitesi'nin son AI raporuna göre, özel yatırımın büyük çoğunluğu 2023 yılında 62,5 milyar euro ile ABD'de yapıldı. Bunu Çin (7,3 milyar euro) ve AB ile Birleşik Krallık (toplamda 9 milyar euro) izledi.
AI girişimlerini destekleyen AIPRM adlı şirketin raporuna göre, yapay zeka şirketi kurmak için en iyi ülkeler arasında ABD birinci sırada yer alıyor. 14 ülkenin analiz edildiği bu sıralamada altı Avrupa ülkesi öne çıkıyor. Rapor, yeni kurulan AI şirketlerinin sayısı, özel yatırım miktarı, araştırma ve geliştirme (AR-GE) faaliyetleri, start-up finansmanı ve gelir artışı gibi kriterlere dayanarak ülkeleri sıraladı.
Singapur ikinci sırada yer alırken, İsveç %1.127'lik yüksek gelir artışı ile üçüncü oldu. İsviçre, iş ortamındaki iyileştirmelerle dördüncü sıraya yükseldi. Almanya ise güçlü ekonomisine rağmen İsviçre'ye göre daha az girişim dostu bir ortam ve finansmana sahip olması nedeniyle altıncı sırada kaldı.
İspanya, iş ortamı ve start-up finansmanı açısından Almanya ve Fransa'nın önünde yer aldı. Fransa, özel AI yatırımında toplam 9,42 milyar euro ile Avrupa'daki en fazla yeni AI şirketine sahip olsa da, 2023'te AI işe alımlarında bir düşüş yaşandı.
AIPRM'in kurucusu Christoph C. Cemper, "AI alanında girişim yapmak giderek rekabetçi hale geliyor. Sektör hızla gelişiyor ve büyüyor," dedi.
Avrupa İçin Fırsatlar ve Rekabet Avantajları
McKinsey & Company'ye göre yapay zeka, Avrupa ekonomisine 521 milyar euro ekleyebilir. Bu, Almanya'nın GSYH'sinin yaklaşık onda birine eşdeğer.
Avrupa'nın bu gelişmekte olan pazarda rekabet gücünü artırması için yapay zeka teknolojilerini daha yaygın bir şekilde benimsemesi gerekiyor. AI yarı iletken ekipmanlarında dünya lideri olan Avrupa, diğer pek çok alanda daha geride kalıyor ve bu segmentlerde %5'in altında bir pazar payına sahip.
Ocak 2024'te Avrupa Komisyonu, yapay zeka start-up'larını ve KOBİ'leri desteklemek için bir AI inovasyon paketi başlattı. Raporda ayrıca sağlık ve savunma sektörleri gibi alanlarda AI uygulamalarına yönelik yatırımların artırılması ve iş gücünün yeniden eğitilmesi gibi destek programlarına vurgu yapılıyor.
Avrupa'nın rekabet gücünü artırmak için diğer bir önemli unsur ise enerji fiyatlarının uygun hale getirilmesi. Yapay zekanın veri merkezi güç talebini hızlandırması bekleniyor ve bu talep on yılın sonunda toplam elektrik tüketiminin %5'ine kadar ulaşabilir.
McKinsey araştırmasına göre, yapay zeka, Avrupa'nın yıllık iş gücü verimliliği büyüme oranını 2030 yılına kadar %3'e kadar artırabilir.