ABD'deki Three Mile Island nükleer santrali, 1979'da yaşanan nükleer kazanın ardından şimdi yapay zeka (AI) projelerine enerji sağlamak amacıyla yeniden açılıyor. Bu değişimin ardındaki güç ise teknoloji devi Microsoft.
Eylül ayında Microsoft, santralin bir kısmının sahibi olan enerji şirketi Constellation Energy ile yaptığı anlaşma kapsamında, veri merkezlerini karbon içermeyen enerji ile çalıştırmak için nükleer enerjiyi kullanacağını duyurdu. Ayrıca Constellation Energy, santralin "Crane Temiz Enerji Merkezi" olarak yeniden markalanacağını açıkladı.
Yapay Zeka ve Nükleer Enerji İhtiyacı
Yapay zeka uygulamalarının artan enerji talebi, nükleer enerjiyi yeniden canlandırıyor. Microsoft’un enerji konusundaki yöneticisi Bobby Hollis, bu anlaşmanın şirketin karbon negatif olma hedefine ulaşma çabalarında önemli bir adım olduğunu belirtti. Nitekim Google ve Amazon gibi diğer teknoloji devleri de veri merkezlerini küçük nükleer reaktörlerle çalıştırma planlarını açıkladı.
Notre Dame Üniversitesi'nden fizik profesörü Graham Peaslee, yapay zekanın büyük veri merkezlerine olan ihtiyacını vurgulayarak, "Yapay zeka, önümüzdeki yüzyılda bu devasa bilgisayar çiftlikleri tarafından yönlendirilecek" dedi. Yeni nükleer santraller inşa etmek maliyetli olsa da, mevcut santrallerin yeniden devreye alınması daha ekonomik bir çözüm olarak öne çıkıyor.
Ekonomik ve Çevresel Etkiler
Three Mile Island’ın yeniden açılması, ABD’de ekonomik ve çevresel anlamda önemli etkiler yaratabilir. Pennsylvania Eyaleti Ticaret ve İnşaat Konseyi’ne göre, bu projeyle 800 bin haneye yetecek kadar enerji üretilmesi, binlerce iş imkanı yaratılması ve yüz milyonlarca dolarlık vergi geliri sağlanması bekleniyor.
Nükleer Enerjiye Yönelik Güvenlik Endişeleri
1979'daki kısmi erime sonrası santralin bazı bölümleri devre dışı kalırken, diğer bölümler yıllarca sorunsuz çalışmaya devam etti. Microsoft'un anlaşması, daha önce güvenli bir şekilde işletilen ve 2019'da kapatılan 1. Ünitenin yeniden devreye alınmasını öngörüyor. Nükleer enerji uzmanı Charles McCombie, yeniden açılışın akıllıca bir adım olduğunu belirterek, nükleer enerjinin çevresel açıdan temiz bir seçenek olarak giderek daha fazla kabul gördüğünü vurguladı.
Avrupa’nın Nükleer Enerji Hamleleri
Avrupa'da da nükleer enerjiye olan ilgi artıyor. Mart ayında düzenlenen Nükleer Enerji Zirvesi’nde, AB ülkeleri nükleer enerjinin geleceğini ve yeniden entegrasyonunu tartıştı. Bu doğrultuda, AB Nükleer Teknolojileri Yasası önerisi ile sektördeki gelişmelere proaktif olarak katkı sağlanması hedefleniyor.
Özellikle Finlandiya gibi ülkeler, nükleer atıkların güvenli bir şekilde depolanması konusunda önemli adımlar atıyor. Finlandiya'nın elektrik üretiminin %33'ü nükleer enerjiden sağlanıyor ve Onkalo gibi yeraltı depolama tesisleri, kullanılmış radyoaktif çubukların 10.000 yıl boyunca saklanmasını öngörüyor.
Yapay zekanın enerji ihtiyacını karşılamak için nükleer enerjinin rolü artarken, diğer ülkelerin de bu trendi takip edip etmeyeceği merak konusu.