Yalan tanıklık ya da halk arasında bilinen ismi ile yalancı şahitlik suçu TCK’nın 272. maddesinde adliyeye karşı suçlar bölümünde düzenlenmiştir.
Yalan Tanıklık suçu
Yalan tanıklık suçu; tanık dinlemeye yetkili kişi ya da kurul önünde gerçeğe aykırı olarak tanıklık yapılmasıdır. Yetkili kişi ya da kuruldan kasıt, soruşturma aşamasında cumhuriyet savcısı, kovuşturma aşamasında ise hakimdir. Bunların dışında polis ya da jandarma tarafından bilgi sahibi sıfatı ile alınan beyanlar, yalan tanıklık suçuna vücut vermeyecektir.
Yalan tanıklık suçu 2 farklı şekilde işlenebilir.
1- Yargılamaya konu olay hakkında bilerek yalan söylemek ya da gerçeği inkar etmek.
2- Yargılama konusu olay hakkında kendisine sorulmasına rağmen bildiklerini saklamak.
Yalan tanıklık suçu, kasten işlenebilen bir suç olup, tanığın yanılgıya düşmesi durumunda suç oluşmayacaktır.
YALAN TANIKLIK SUÇUNUN CEZASI
· Hukuka aykırı bir fiil nedeniyle başlatılan bir soruşturma kapsamında tanık dinlemeye yetkili kişi veya kurul önünde gerçeğe aykırı olarak tanıklık yapan kimseye, dört aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir.
· Mahkeme huzurunda ya da yemin ettirerek tanık dinlemeye kanunen yetkili kişi veya kurul önünde gerçeğe aykırı olarak tanıklık yapan kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
· Üç yıldan fazla hapis cezasını gerektiren bir suç kapsamında yalan tanıklık yapan kişi hakkında iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
· Kişi hakkında, gözaltına alma ve tutuklama dışında başka bir koruma tedbiri uygulanmışsa, yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olması koşuluyla, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.
· Aleyhine tanıklıkta bulunulan kişinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde; yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olması koşuluyla; yalan tanıklık yapan kişi, ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçuna ilişkin hükümlere göre dolaylı fail olarak sorumlu tutulur.
· Aleyhine tanıklıkta bulunulan kimsenin ağırlaştırılmış müebbet hapis veya müebbet hapis cezasına mahkûmiyeti halinde, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
· Aleyhine tanıklıkta bulunulan kimsenin mahkûm olduğu hapis cezasının infazına başlanmış ise, bir üstte yazılı ceza, yarısı kadar artırılır.
· Kişi hakkında hapis cezası dışında adlî veya idari bir yaptırım uygulanmışsa, yalan tanıklıkta bulunan kişi, üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Şahsi cezasızlık veya cezanın azaltılmasını gerektiren sebepler
· Kişinin, üstsoy, altsoy, eş veya kardeşinin soruşturma ve kovuşturmaya uğramasına neden olabilecek bir hususla ilgili olarak yalan tanıklıkta bulunması,
Tanıklıktan çekinme hakkı olmasına rağmen, bu hakkı kendisine hatırlatılmadan gerçeğe aykırı olarak tanıklık yapması, hallerinde, cezada indirim yapılabileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir. (TCK 273)