Celal Topçu - Muhabir
Kendine özgü bir renge sahip olan Yaban Mersini'ne rengini veren yapı ne etinde ne de kabuğundadır. Etrafında bulunan mumsu kaplama, meyveye mavi rengini veriyor. Buda doğada nadir görülen bu renkle yaban mersinini güzelliğiyle eşsiz kılıyor.
BU EŞSİZ MEYVE NEDEN MAVİDİR?
Bilim insanları yakın zamanda bu bilmeceyi çözdü. Science Advances dergisinde 7 Şubat'ta yayınlanan bir çalışmada konuyu araştıran bilim insanları, meyvenin mumsu kaplamasındaki küçük, rastgele düzenlenmiş kristallerin ışığı dağıtarak yaban mersinine kendine özgü çivit mavisi görünümünü verdiğini buldular.
Mavi tonlar canlılarda nadiren ortaya çıkar. Doğada nadiren rastlanan mavi renk; mavi çanlar, kelebekler ve tropik kurbağalar gibi örneklerin çoğu, bu tonu üretmek için (çoğunlukla yırtıcıları caydırmak için) akıllıca hilelere bavurabiliyor. Ancak Safir ve lapis lazuli gibi mavi kaya ve mineralleri bile mavi renkte bulmak zordur.
Yaban mersini ise bu yönden bakıldığında oldukça gizemli göründüğü kesin.
İngiltere'deki Bristol Üniversitesi'nde baş araştırmacı olan Rox Middleton, yaban mersininin mavisi ezilerek 'çıkarılamaz' olduğunu, çünkü meyveden sıkılabilen pigmentin meyve suyunda bulunamayacağını belirtti. "Bu nedenle renkte bir tuhaflık olması gerektiğini biliyorduk" diyen Middleton'un bir dizi deney yoluna gitti.
YABAN MERSİNİNİN ÇEVRESİ İNCE BALMUMUYLA KAPLI
Diğer yandan yaban mersini antosiyanin adı verilen güçlü pigmentler içerirken, bunlar meyve kabuğunun çivit mavisi tonundan tamamen farklı, koyu kırmızımsı-mor bir renge sahiptir. Bununla birlikte, bu bitki de su geçirmez bir kaplama ve enfeksiyona karşı bariyer görevi gören ince bir koruyucu balmumu tabakasıyla kaplıdır.
Yapılan deneylerde Middleton'ın ekibi, yaban mersinin çevresinde bulunan korucuyu balmumu tabasına yakından baktıklarında, meyvenin kendine özgü rengini üretmek için mavi ve UV ışığı saçan balmumu içinde rastgele bir kristal yapı dağılımı buldular.