İçimizdeki ve dışımızdaki doğayla uyum içinde yaşamayı öğrendiğimiz an, Wu Wei seviyesine eriştiğimiz andır. Bu seviyede hayat, doğal akışında ve en az çabayla devam eder. Gereğinden fazla çabalayan, akışa güvenmeyen ve akışta kalamayan insan zihninin oluşturduğu “hata” kavramına bu noktada yer yoktur. En az çaba yasasını takip eden doğa, asla hata yapmaz. Peki, Wu Wei nedir, ne demek? Wu Wei ne anlama geliyor? İşte konuyla ilgili merak edilenler.
WU WEİ NEDİR, NE DEMEK?
Çince, “yapmamak” ya da “hiçbir şey yapmamak” anlamına gelen Wu Wei, ilk bakışta rahatlamak ya da daha kötüsü, tembellik ya da ilgisizliğe düşmek için hoş bir davet gibi geliyor. Ancak Wu Wei felsefesi tam olarak bu değil.
Bu kavram, Taoizm felsefesine göre en soylu eylem türünün anahtarı ve Tao’yu yani Yol’u takip etmenin ne anlama geldiğinin merkezinde yer alıyor. Wu Wei, ‘hiçbir şey yapmamak’ ile ilgili değil, hareketimizi daha büyük yaşam akışıyla hizalamakla ilgilidir. Genellikle ‘doğal eylem’ olarak anılan Wu Wei, aşırı çaba veya mücadeleyi içermez, ancak anın enerjisiyle hareket edebildiğimiz ve ortaya çıkan her türlü duruma özgürce yanıt verebildiğimiz bir tür ‘akışla ilerleme’ kavramını içerir.
Bu yazımızda Wu Wei felsefesinin derinliklerine inerken bu felsefeyi hayatımıza nasıl dâhil edebileceğimize beraber bakacağız.
WU WEİ NE ANLAMA GELİYOR?
Doğal yaşama saygı duyan ve Çincede “yol” anlamına gelen Tao’yu anlatmak konusunda kelimeler kısıtlayıcı kalsa da tanım olarak evrenin temelinde yatan doğal nizam, evrenin nihai enerjisi veya doğanın akışı demek yanlış olmaz.
Wu Wei ise “hiçbir şey yapmamak” anlamına gelir. Fakat burada bahsedilen hiçbir şey yapmamak, rahatlamak veya tembellik anlamında değil “eylemsiz eylem” veya “çabasız eylem” anlamlarında kullanılır. Wu Wei, içinde bulunduğumuz durumu ve o durumun gerekliliklerini yalnızca fazla çabamızı bir kenara koyarak fark edebileceğimizi ve bu şekilde akışla uyumlanarak enerjimizi serbest bırakabileceğimizi savunur.
Mevlana’nın öğretilerinde de karşımıza çıkan “su” tasvirini, Taoizm düşüncesinin kurucusu kabul edilen Lao Tzu da kullanır. Suyun edilgen doğasını, zayıf ama yine de kayaları parçalayacak kadar güçlü hareketini ve uyumlu yapısıyla engelleri aşışını örnek gösteren Lao Tzu, Wu Wei’yi “bir şeyi oldurmak için doğal olan akışa karşı çıkmamak” şeklinde açıklar.
Lao Tzu’ya göre Wu Wei, Tao öğretisini takip etmek için kendine izin vermektir.