Bireyin vefatının ardından mirasçıların belirlenmesi ve mirastan alacakları payı belirten resmî belge veraset ilamı belgesidir. İnsanlar yaşamı boyunca bir takım mallar edinir ve vefat ettikten sonra taşınır ve taşınmaz malları mirasçılarına kalır. Kanun hükümleri çerçevesince mirasçıların miras bırakandan kalan mallara yönelik hisse oranları birbirinden farklılık gösterir.
Miras bırakanın ölümü ile birlikte murisin malları, bir bütün olarak mirasçılara intikal eder. Mirasçılara kalan mallarda, hangi mirasçının ne kadar miras payına hak kazandığının belirlenmesi için mirasçılık belgesi alınmalıdır. İşte bu belgeye veraset ilamı adı verilir.
Veraset ilamı (Mirasçılık Belgesi) nasıl alınır?
Veraset ilamı belgesi çıkarmanın iki yolu vardır. İlki noter kanalıyla diğeri ise Sulh Hukuk Mahkemesi yoluyla çıkarılmasıdır. Veraset ilamına noter aracılığıyla başvuru yapılması halinde Noter aynı gün içerisinde veraset ilamını hazırlayarak ilgili kişiye verir. Ancak veraset ilamı belgesinin alınabilmesi için bazı hususların tamamlanması gerekir.
Veraset ilamı çıkartmak isteyen mirasçıların; kendi kimlikleri, miras bırakanın ölüm belgesi ve dilekçe ile mahkeme ya da notere başvuru yapması gerekir.
Veraset ilamı, miras bırakanın ölümü ile mirasçıların talebi üzerine yetkili merci tarafından verilen ve bu sıfatla tereke üzerinde tasarrufta bulunulmasına yarayan bir belgedir. Mirasçılık belgesi Sulh Hukuk Mahkemesi’nden talep edilebileceği gibi, mirasçılar tarafından noterlerden ya da e-Eevlet üzerinden de alınabilir.
Ölüme bağlı tasarruflardan olan vasiyetname vb. gibi yöntemlerle miras paylaşımı yapılmadığı durumlarda ise, noter ya da mahkeme tarafından alınan veraset ilamında mirasçıların ismi ve ne kadar miras payı olduğu yazılıdır.
Miras kalan malların intikali nasıl yapılır?
Mirasçılar, veraset ilamını aldıktan sonra, taşınmaz mallar için taşınmazın bulunduğu yer belediyesinden, taşınmazın rayiç bedel belgesini alması gerekir. Miras bırakanın banka hesabında bulunan meblağın aktarılması, taşınır ve taşınmaz malların intikalinin yapılması için veraset ve intikal vergisi ödenmelidir. Veraset ve intikal vergisi ödendikten sonra vergi dairesinden alacak ve borcun olmadığına dair belge ile veraset intikali işlemleri yapılabilir.
Miras bırakanın ölümü sonrasında mirasçılar tarafından miras intikali yapılacağı zaman mirasçılık belgesi çıkarılabilir. Veraset ilamı miras bırakanın ölümünden hemen sonra çıkarılması gerekmez, her zaman çıkarılabilir.
Veraset ilamı hangi mahkemeden alınır?
Veraset ilamı yani mirasçılık belgesi çıkartmak isteyen mirasçılar, “miras bırakanın ölümünden önce ikamet etmekte olduğu” son yerleşim yerinin bağlı bulunduğu yer sulh hukuk mahkemesine bir dilekçe ile başvurması gerekir.
Murisin, intikali gereken bir malının olmaması durumunda ise, mirasçılarının veraset ilamı yani mirasçılık belgesi çıkartması gerekmez. Miras bırakan kişinin, hiçbir mal varlığı olmaması ancak borçlarının olması durumunda miras bırakanın öldüğü tarihten itibaren mirasçılarının 3 ay içinde reddi miras yapması gerekir. Bu husus çok önemli olmakla birlikte, 3 ay içinde reddi miras yapılmadığı takdirde, ölenin borçları aynı şekilde mirasçıya geçer ve mirasçılar bu borçlardan sorumlu hale gelir.