1970 yılında çalışmaya başladığı Fatih Millet Kütüphanesi’nde memurluk, bölüm şefliği, uzmanlık, başuzmanlık, müdür yardımcılığı yaptıktan sonra 1983’te müdürlük vazifesine getirilen; emekli olduğu 2003 yılına kadar bu vazifeyi hakkıyla ifa eden Mehmet Serhan Tayşi ebedî aleme göçtü. Menzili mübarek, derecatı âli olsun.
Mecmuâ-yı Tekâyâ, Lemezât-ı Hulviyye, Kıyâfetu’l-İnsâniye gibi Osmanlı klasiklerini günümüz Türkçesine aktaran; kitaplar, kütüphaneler ve kütüphanecilik hakkındaki makaleleri çeşitli dergi ve gazetelerde yayımlanan Tayşi’nin 2009 yılı Mart ayında kitaplaşan* nehir söyleşisinden “Unutamadığım, Hep Tavsiye Ettiğim Kitaplar” adlı bölümü, önemine binaen ve merhumun ruhuna birer Fatiha okumanıza vesile olur ümidiyle buraya alıyorum:
***
Yıllarını kütüphanelere ve kütüphaneciliğe vermiş bir insan olarak, bir genç benim karşıma gelip de “Abi ne okuyalım?” diye sordu mu, benim söyleyecek birkaç tane kitap ismim vardır:
İslamiyet’in Manevi ve Kültürel Değerleri; bu eser, Doğu Türkistan reisicumhuru Haydar Bambat’a aittir. Kendisi Sorbonne’da hocalık yapmış, kıymetli bir insandır. Baha Dülger’in tercüme ettiği bu kitap, İslâm hakkında gayet doyurucu bilgiler ihtiva ediyor.İslam Kültürünün Garbı Medenileştirmesi; Avukat Ahmet Gürkan Bey’in eseri olup, bizim gençlik yıllarımızda çok popülerdi. Günümüzde de basılmaya devam ediyor, sanıyorum. Bence, defaatle okunması gereken bir eserdir. Garb karşısında duyulan aşağılık kompleksine karşı bire birdir. Özellikle gençlerimizin okuyup, bünyemizde hangi hazineleri barındırdığımızı anlamaları gerekir.İsmail Hami Danişmend’in Garb Kaynaklarına Göre Eski Türk Seciye ve Ahlakı isimli eseri, tamamen Garb kaynaklarına göre, Müslüman Türklerin karakter ve ahlakından örnekler sunar. Batılı gezginlerin eserleri ve seyahatnamelerinden Müslüman Türklere dair anlatılanlara yer verir.Cezayir’de Türkler’de Cumhuriyet’ten önce Moskova ve Kazan bölgesi başkonsolosluğu yapan Fuad Cârım, Kuzey Afrika izlenimlerini anlatır. Gerçekten okunması gereken bir eserdir bana göre.Gençlerle Başbaşa, Ord. Prof. Ali Fuat Başgil’İn klâsikleşmiş bir eseridir. Ben, Millî Eğitim Bakanlığı’nın yerinde olsam bir milyon tane bastırır, gençlere ücretsiz dağıtırım.İslam Medeniyeti’nde Kütüphaneler, Şamlı araştırmacı Yusuf Eş’in, Fransızca olarak kaleme aldığı, bildiğim kadarıyla henüz Türkçeye çevrilmemiş eseridir. Fransızcayı ve Türkçeyi çok iyi bilen birisi, mesela Prof. Dr. Ümit Meriç Hanım, keşke himmet etse de dilimize kazandırsa. Gerçekten çok büyük bir hizmet olur.Türkiye’de Ruhçu ve Maddeci Görüşlerin Mücadelesi, Prof. Dr. Süleyman Hayri Bolay’ın, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun olurken, Prof. Dr. Hilmi Ziya Ülken’in danışmanlığında hazırladığı bitirme tezidir. Her Müslüman gencin okuması gereken, başucu eserlerinden biridir.Avrupa’nın Üzerine Doğan İslâm Güneşi. Hatıratımda da bu eserden ve tercüme serüveninden bahsetmiştim. Bedir Yayınları’nın nüshası eksiksiz ve daha güvenilir bir tercümedir.Tarihi Maddeciliğe Reddiye’yi, Ord. Prof. Hülmi Ziya Ülken, materyalizm ve sosyalizmden vazgeçtiği dönemde, 1948 yılında kaleme almıştır. Kitapta ortaya koyduğu fikirler, birçok ideoloji tarihe karışmış olsa da güncelliğini koruyor.Karl Marx – Hayatı ve Şahsiyeti, Strasbourg Üniversitesi mezunu meşhur sosyolog Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu’nun eseridir. Fındıkoğlu bu kitapta, Karl Marx’ı her yönüyle ele alır, özellikle Marx’ın fikirlerini derli-toplu bir şekilde sunar. Bu bakımlardan şâyân-ı tavsiyedir. Eser, bir dönem üniversitelerde ders kitabı olarak okutulmuştur.
Hindistan Müslümanları arasından yetişen en kıymetli âlimlerden olan Muhammed Hamidullah’ın İslâm Peygamberi adlı eserini çıkar çıkmaz okumuştum. Bugüne kadar bu çapta bir siyer kitabının kaleme alınmamış olduğunu söylesem, mübalağa olmaz.Son dönem Osmanlı münevverlerinin ürettikleri eserlerden biri olan Âmâk-ı Hayâl’in yazarı Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi, kitabında, tasavvufî hakikatleri hikâye üslubunda ve zihinlerde kalıcı biçimde anlatıyor.Oryantalizm adlı eser, Filistin doğumlu yazar Edward Said’indir. Ufkumu genişleten, zihin dünyamda çığır açan kitaplardan biridir. Batı dünyasının kodlarını çözmemde bana büyük yardımcı olmuştur.Yanyalı milliyetçi bir yazar olan Raif Karadağ’ın, 1973 senesinde gittiği Ankara’daki otel odasında ölü bulunması hâlâ aydınlatılmamış bir hadisedir. Kendisinin yazdığı Petrol Fırtınası, bölgemiz üzerinde maddî çıkarlar sebebiyle oynanan oyunları ortaya koyan en mühim eserlerdendir.Peyami Safa-Nazım Hikmet Kavgası’nda değerli yazar Ergun Göze, edebiyat camiasının iki önemli ismi Nazım Hikmet ve Peyami Safa arasında patlak veren kavgayı, bütün yönleriyle anlatır. Türkiye’de bir döneme damgalarını vuran bu iki mücadele adamının yazılarının şahitliğinde, ülkemizin önemli bir devrinin anlatıldığı bu kitabı gençlerimize hararetle tavsiye ediyorum.
Ayrıca bütün bunlara ek olarak, Üstad Necip Fazıl Kısakürek’in Halkadan Pırıltılar, Çöle İnen Nur, İdeolocya Örgüsü adlı eserleri de şâyân-ı tavsiyemizdir. (*) Ali Emîrî’nin İzinde, Hazırlayan: Taha Kılınç, Timaş Yayınları, Mart 2009, 608 s.