Türkiye ile İsveç arasında bakanlar düzeyinde Güvenlik Mekanizması toplantısı yarın Ankara'da gerçekleştirilecek.
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, 18 Eylül'de Ankara'da yapılacak toplantıya Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve İsveç Dışişleri Bakanı Maria Malmer Stenergard'ın başkanlık etmesi bekleniyor.
İlk kez düzenlenecek Güvenlik Mekanizması toplantısı, iki ülke kurumları arasında terörizm konularındaki işbirliğinin geliştirilmesi bakımından özel önem taşıyor.
Görüşmelerde, yol haritası çerçevesinde, başta terörizmle mücadele olmak üzere, güvenlik alanındaki işbirliğinin ele alınması beklenirken, bu bağlamda, özellikle PKK/PYD/YPG ve FETÖ terör örgütleri bağlamında ilave adımlar atılması hedefleniyor.
Öte yandan Bakan Fidan'ın İsveçli mevkidaşı Stenergard ile yapacağı görüşmelerde, ikili konular ile bölgesel ve küresel gelişmelerin ele alınması da bekleniyor.
2023 NATO Vilnius Zirvesi kapsamında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in katılımıyla yapılan toplantıda, Türkiye ile İsveç arasında bakanlar seviyesinde "Güvenlik Mekanizması" kurulması kararlaştırılmıştı.
İsveç'in terörizmin her biçim ve tezahürüyle mücadelesi temelinde, Haziran 2022'de imzalanan Üçlü Mutabakat Zaptında kayıtlı taahhütlerinin tümüyle uygulanması doğrultusunda bir "yol haritası" sunması üzerinde mutabık kalınmıştı.
ÜÇLÜ MUTABAKAT ZAPTI
İsveç ve Finlandiya, 18 Mayıs 2022'te resmi olarak NATO'ya üyelik başvurusunda bulunurken, 28 Haziran 2022'de düzenlenen NATO Madrid Zirvesi kapsamında, Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında, bu ülkelerin terörle mücadele ve savunma sanayii alanlarındaki taahhütlerini kapsayan Üçlü Mutabakat Zaptı imzalanmıştı.
Üçlü Mutabakat Zaptı'yla İsveç ve Finlandiya, terörle mücadele mevzuatlarının güçlendirilmesi, PKK ve uzantılarının bu ülkelerdeki faaliyetlerinin engellenmesi, FETÖ ve PYD/YPG'ye destek verilmemesi, Türkiye'nin terörle bağlantılı iade ve sınır dışı taleplerinin ivedilikle işleme konulması, terör örgütlerinin propaganda, finansman ve eleman devşirme faaliyetlerinin engellenmesi/yasaklanması, Türkiye'ye yönelik savunma sanayii ihracatına getirilen kısıtlamaların kaldırılması hususlarında taahhütlerde bulunmuştu.
Bu kapsamda, İsveç'te 1 Temmuz 2022'de Yeni Terörizmle Mücadele Yasası yürürlüğe girmişti.
"Terör örgütü ile angajmana girilmesi" ve "terör örgütüne destek verilmesi" halinde örgütlenme özgürlüğünün sınırlandırılması için, 1 Ocak 2023'ten itibaren geçerli olacak şekilde İsveç Anayasası’nda değişiklik yapılmıştı.
Anayasa değişiklikleriyle birlikte güncellenen Terörizmle Mücadele Yasası 1 Haziran 2023'te yürürlüğe sokulmuş ve söz konusu yasa kapsamında terör örgütüne katılım suç haline getirilmişti.
İsveç, Türkiye'yle bağlantılı dava ve konularda eşgüdümü teminen bir İrtibat Savcısı atarken, PKK'nın İsveç'teki ana finansman kaynaklarından sözde "Kürt Kızılayı" oluşumunun İsveç'teki banka hesabı kapatılmıştı.
Üçlü Mutabakat Zaptı öncesi dönemde, PKK/PYD/YPG/SDG'nin sözde temsilcileri, İsveç'te bakan düzeyinde dahi kabul görüp sık sık temas ve ziyaretlerde bulunabilirken, İsveç hükümeti, PYD/YPG'nin PKK'yla bağına atıfla, PYD/YPG'yle arasına mesafe koyacağını açıklamıştı.
Bununla birlikte İsveç'te bazı PKK mensuplarıyla ilgili yargı süreci başlatılmıştı ve İsveç güvenlik kurumları tarafından Şubat 2024'te yayımlanan yıllık değerlendirme raporlarında PKK'nın finansman ve propaganda faaliyetlerine atıfta bulunulmuştu.
İKİLİ İLİŞKİLER
Bu yıl, Türkiye ve İsveç'in diplomatik ilişkilerinin tesisinin 100. yıl dönümü olurken, İsveç, kuzey ülkeleri arasında Türkiye'nin en büyük ticaret ortağı konumunda.
İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2023'te 4,1 milyar dolar olarak kaydedilirken, ticaret hacminin 5 milyar dolara taşınması Türkiye ve İsveç'in ortak hedefi.
İsveç'in 18 Mayıs 2022'de NATO'ya üyelik başvurusunun ardından diyalog süreci ivme kazanırken, İsveç, 7 Mart 2024'te 32. müttefik olarak NATO'ya katıldı.
Bu süreçte, terörle mücadele ve savunma sanayii alanları, geliştirilmesi öngörülen işbirliği başlıkları arasına dahil olmuştu.
İsveç, savunma sanayii alanında Türkiye'ye yönelik ambargoları kaldırmıştı.