Teşhis tedaviden önceliklidir çünkü teşhis, bir durumun normal mi yoksa normal dışına mı çıktığının bilinmesi gerekir ki ona uygun çözüm üretilsin.
Yani teşhis bir numara tedavi iki numaradır. Teşhisten önce de bir iki husus vardır ki, bu da sürecin en belirleyici unsurlarındandır.
Birincisi, niyet. Görmeye niyetimiz var mı? Anlamaya ve düzeltmeye niyetimiz var mı? Diyelim ki var, bu seferde ikinci husus devreye girer, bilgi. Bilen teşhis eder. Teşhis edeceği alandaki belirtileri okuyan, bilen ve normal ile normal dışına çıkmış olanı bilgi ile ayırt edebilecek olan bir kişi teşhis edebilir.
Teşhis, bana göre olan değil, o işin hukukuna göre olan tespittir, yani bilginin aydınlığındaki görülenlerdir. Hayatımızın her alanındaki işler ile ilgili teşhis yapılabilir ve ona uygun çözümler üretilir. Hayatımızdaki doğru ve yanlışların teşhisini yapabildik mi? Neleri yanlış yapıp neleri doğru yapıyoruz? Bunların Teşhisini yapabilmek için, yeterli bir bilgi birikimimiz var mı? Yetersiz bilgi ile yapılan teşhisler bizi nasıl etkiler?
Suçlama dili yetersiz bilgi göstergesidir.
Bir yanlışı görmek, bilgili bir insanın zihninde, düşündürücü bir cümleye dönüşür, aşağılamak, rencide etmek ve kendisini kötü hissettirmek ise; çoğunlukla düşünmeden konuşan ve insanı üzmekten çekinmeyenlerin tutumudur. İnsanın her yaşta öğrenebileceği, düzelebileceği ve iyi davranmanın insanın düzelmesinde ciddi payı olacağı gerçeği, hem doğru teşhis hem de doğru tedavi anlamına gelir. Bilgi azaldıkça agresyon artar. İlmi derinlik arttıkça da insan haddini bilmeye başlar ve her yanlışın peşine düşmez. Eksiklikleri büyütmek yerine küçültmeyi, açığa çıkarmak yerine kapatmayı, dışlamak yerine, kuşatıcı bir tutum sergilemeyi tercih eder.
İnsan olmanın erdemini insan kalmanın gerekliliği ile yan yana getirdiğimizde, bize Allah’ın (c.c) hoşlanacağı doğru bir yapılanmayı işaret eder. İlim varsa, doğru teşhis ve doğru çözüm söz konusu olur. Bu da insanlık için vazgeçilmez bir tutum olmalı. Bilgi azaldıkça agresyon artar.
İlmi derinlik arttıkça da insan haddini bilmeye başlar ve her yanlışın peşine düşmez. Eksiklikleri büyütmek yerine küçültmeyi, açığa çıkarmak yerine kapatmayı, dışlamak yerine, kuşatıcı bir tutum sergilemeyi tercih eder.
salihaerdim@dirilispostasi.com