Seller birçok nedenden meydana gelebiliyor. Şiddetli yağmurlar, büyük miktarda eriyen buzullar, okyanus dalgaları, tsunami, barajların yıkılması... Sellerin birçok nedeni olabilir ama sonucu her zaman aynı; yıkım, göç, ölüm...
Seller özellikle tehlikeli ki çok hızlı gerçekleşebiliyor. Ani sel baskınlarında sular birkaç dakika içinde yükselebiliyor.
Sel sırasında meydana gelen ölümlerin tamamının boğulma nedeniyle meydana gelmediğini belirtmekte fayda var. Ölüme neden olan bir başka neden de sonrasındaki açlık, kıtlık ve hastalıklar...
Kayıtlı tarihteki en ölümcül sellerin birçoğu, çok sayıda nehrin ve büyük nüfusun bir arada bulunduğu Çin'de meydana geldi.
Büyük Çin felaketi
Sağanak yağışların ardından birçok ırmak taştı. Yaklaşık 4 milyon insanın hayatını kaybettiği afet dünyanın en büyük sel felaketi olarak tarihe geçti.
1931 yılında yaşanan bu felaket, Çin'deki Yangtze Nehri'nin taşması sonucu meydana geldi. Temmuz 1931 ile Kasım 1931 arasında gerçekleşen bu sel felaketi, büyük ölçüde Çin'in orta ve güney bölgelerini etkiledi.
1928-1930 yılları arasında yaşanan kuraklığın ardından Yangtse ve Huai Nehirleri bölgesi yoğun kar yağışına maruz kaldı. 1931'in başlarında erimeye başladığında, hala eriyen buz ve karla birlikte fazladan su nehirden aşağı aktı. Ardından aylarca aralıksız devam eden şiddetli yağışlar nehirlerin daha da yükselmesine neden oldu. Daha sonra bölgeyi 9 kasırga vurdu ve daha fazla yağış eklendi. Ve bölgede İngiltere büyüklüğünde büyük bir su baskını oldu.
Milyonlarca kişi selde boğularak ölürken, yiyecek ve temel ihtiyaç eksikliğinden de ölümler yaşandı.
Ertesi yıl, sel, kirli su içmenin neden olduğu bakteriyel bir hastalık olan kolera salgınına neden oldu. Bu salgın nedeniyle 100 bine yakın ek ölüm meydana geldi.
Aylar süren sel yaklaşık 1 ila 4 milyon kişinin ölümüne ve milyonlarca kişinin evsiz kalmasına neden oldu.
Ayrıca büyük bir alanda tarım arazilerini tahrip etti ve ekonomik kayıplara yol açtı.
Sel felaketinden sadece birkaç yıl sonra yeniden inşa edilen altyapının büyük kısmı bir kez daha hasar gördü.
Felaket, Çin halkı için büyük bir trajedi oldu ve ülkenin tarihinde unutulmaz bir olay olarak kaldı. Aynı zamanda, bu felaketin ardından Çin hükümeti, sel kontrolü ve su yönetimi önlemlerini geliştirme yolunda önemli adımlar attı.
Sarı Nehir Felaketi
"Sarı Nehir" terimi, Çin'deki Huang He Nehri'ni ifade etmek için kullanılır ve bu nehir, tarih boyunca önemli sellerle ünlüdür.
En büyük Sarı Nehir sellerinden biri 1938'de Japonya'nın Çin'e saldırısının bir parçası olarak meydana geldi.
Çin ordusu, Japon askerlerini durdurmak için her türlü çabayı gösterdi, ancak her zaman yetersiz kaldılar. Çinli komutanlar, Çin'i Japonya'dan koruyacak ya da işleri daha da kötüleştirecek kesin bir seçim yaptılar. Fikir, Huayuankou (Çin'in Henan eyaletinde) yakınlarında geçici bir baraj inşa etmekti; bu baraj büyük bir sel oluşturacak, Japon ordusunun ilerleyişini durduracak ve nihayetinde onu Çin'den kaçmaya zorlayacaktı. Ama olmadı.
1938 yılının Haziran ayında barajın patlatılmasıyla Çin'in o güne kadar gördüğü en büyük sel felaketi yaşandı. 2 milyon insanın ölümüne neden olduğu tahmin ediliyor.
Selden sonraki birkaç yıl boyunca çevredeki bölge derinden etkilendi. Tarlalar alüvyonla kaplı olduğundan verimli değildi. Çok sayıda yapı yıkıldı. Bu şimdiye kadar meydana gelen en önemli çevre savaşı eylemlerinden biri olarak kabul ediliyor. Nehir 1947 yılına kadar eski seyrine dönmedi.
Banqiao barajının çökmesi
Çin'de Ru Nehri üzerindeki Banqiao barajı, 8 Ağustos 1975'te Nina Tayfunu nedeniyle yıkıldı. İlk sel anında 86 binden fazla insanı öldü. Açlık ve hastalıklar nedeniyle 145 bin kişi daha hayatını kaybetti.
Nina Tayfunu, hava tahmincilerinin tahmin edemediği bir şekilde, yalnızca 24 saat içinde bir yıldan fazla yağış getirdi.
Banqiao barajının çökmesi, yakındaki diğer birçok küçük barajın da çökmesine yol açtı.
Ortaya çıkan sel, 85 bin ila 240 bin kişinin ölümüne neden oldu. Bölgedeki kasabaların tamamı yok oldu. Zamanın teknolojisi ve hava koşulları nedeniyle uyarılar alınamadı veya yanlış iletildi. Bölgedeki pek çok kişinin telefonu yoktu, bu nedenle telgraf ve işaret fişeği yoluyla sinyal verilmeye çalışıldı. Uyarıları yayan insanlar sele kapıldı.
Pakistan Sel Felaketi
Temmuz 2010'da Pakistan'da muson yağmurlarının yol açtığı seller, ülkenin toplam yüzölçümünün yaklaşık beşte birini etkiledi.
Pakistan hükümeti verilerine göre sel sonucu yaklaşık 2 bin kişi hayatını kaybetti ve altyapının tahribatı yaklaşık 20 milyon kişiyi doğrudan etkiledi. Tahmini 43 milyar dolar zarara neden oldu.
Sel felaketi, Pakistan'ın tarım arazilerini büyük ölçüde tahrip etti. Bu, ülkenin gıda üretimini ve ekonomisini olumsuz etkiledi.
"Lanetli Cumartesi"
1530 yılında Hollanda'da meydana gelen bu felaket, aniden bastıran yağış ve fırtına sonrası oluştu.
Birçok köy ve kasaba yok oldu. Tahminen 120 bin kişi öldü ve 100 milyon euroyu aşan bir zarara sebep oldu.
Selin o tarihte cumartesiye denk gelmesi nedeniyle afet, "lanetli cumartesi" olarak da anılmaktadır. Bu sel, Avrupa tarihinin açık ara en ölümcül doğal afeti olmuştur.
Çok uzun zaman önce gerçekleştiği için elimizde daha fazla ayrıntı yok ama yıkıcı olduğunu biliyoruz.
Kızıl Nehir felaketi
1971'de meydana geldiğinde Kızıl Nehir Deltası seli, Vietnam Savaşı'nın gölgesinde kaldığı için döneminde çok dikkat çekmedi.
Muson yağışlarının etkisiyle, Kamboçya ve Laos'a yakın nehirlerin birleştiği yerde meydana geldi.
Çoğunlukla Hanoi şehrinde olmak üzere 100 binden fazla kişinin hayatına mal oldu. Vietnam'ın felaketten kurtulması birkaç yıl aldı; bunun başlıca nedeni, savaşın yıktığı ülkedeki hükümet ve halkın zaten ciddi zorluklarla karşı karşıya olmasıydı.
Noel Felaketi
1717'nin ilk gününde Orta ve Kuzey Avrupa'da yoğun yağışlar ve fırtına içlerinde Almanya, Hollanda ve İskandinav ülkelerinin de bulunduğu ülkelerde sel felaketi meydana geldi.
En çok hasarın Hollanda'ya olduğu selde, 14 bin kişi yaşamını yitirdi.