Antimikrobiyal direnç (AMR), bakterilerin zamanla evrilerek mevcut antibiyotiklere karşı direnç kazandığı bir durum.
Bu direnç, enfeksiyonların tedavi edilmesini zorlaştırıyor ve milyonlarca insanın hayatını tehdit ediyor.
Lancet dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, 2021 yılında bu dirence bağlı 1,14 milyon kişi hayatını kaybetti. Ancak bu rakamın 2050'de 1,91 milyona çıkması öngörülüyor.
Çocuk ölümlerinde azalma, yaşlılarda artış
Araştırma, küçük çocuklar arasında enfeksiyon kaynaklı ölümlerin azalmasında aşılamanın ve hijyen şartlarının iyileşmesinin önemli bir rol oynadığını vurguluyor.
Ancak yaşlı nüfus için aynı durum geçerli değil. 2021'de 70 yaş üstü bireyler arasında AMR'ye bağlı ölüm oranları yüzde 80 artmış durumda ve bu oranın 2050'ye kadar yüzde 146 artarak 1,3 milyona ulaşması bekleniyor.
Küresel toplum sağlığı tehlikede
Washington Üniversitesi'nden Dr. Mohsen Naghavi, antimikrobiyal ilaçların modern tıbbın temel taşlarından biri olduğunu belirterek, bu ilaçlara olan direncin giderek artmasının büyük bir endişe kaynağı olduğunu söyledi.
"Bu bulgular, AMR'nin küresel bir sağlık tehdidi olduğunu ve büyüdüğünü gösteriyor" diyen Dr. Naghavi, dünya liderlerinin bu konuda daha fazla önlem alması gerektiğini vurguladı.
AMR'yi önlemek için çözümler
Araştırmacılar, enfeksiyonların daha iyi önlenmesi, sağlık hizmetlerine erişimin artırılması ve yeni antibiyotiklerin geliştirilmesiyle milyonlarca ölümün engellenebileceğini belirtti.
Bu kapsamda, Birleşmiş Milletler'in Eylül ayında düzenleyeceği genel kurulda antimikrobiyal dirence karşı küresel bir eylem planı üzerinde görüşmeler yapılacak.
Kampanyacılar, bu görüşmelerden AMR'ye bağlı ölümleri 2030'a kadar %10 azaltmayı hedefleyen bir karar çıkmasını bekliyor.
Araştırma, gelecekte en fazla ölümün Güney Asya ülkeleri olan Hindistan, Pakistan ve Bangladeş ile Sahra Altı Afrika'da yaşanacağını öngörüyor.
Bu bölgeler, AMR'nin en hızlı yayıldığı yerler arasında yer alıyor. Uzmanlar, bu bölgelerde enfeksiyon yönetiminin iyileştirilmesi ve antibiyotiklere erişimin artırılmasının büyük fayda sağlayacağını belirtiyor.
Yaşlılar için risk daha yüksek
Araştırma ekibinden Dr. Tomislav Mestroviç, yaşlanan nüfusun enfeksiyonlara karşı daha savunmasız olduğunu ve hastane enfeksiyonlarına bağlı AMR vakalarının hızla arttığını ifade etti.
Mestroviç, "Yaşlı bireylerde, bağışıklık sistemi zayıfladığı için aşıların etkisi de azalıyor ve bu kişiler antibiyotiklere daha sık yanıt veremiyor" dedi.
Antibiyotiklere karşı direnç kazanan bakterilerin yayılması, modern tıbbın en büyük meydan okumalarından biri olarak karşımıza çıkıyor. Uzmanlar, bu küresel sağlık krizine karşı daha güçlü bir uluslararası iş birliğinin şart olduğunu belirtiyor.