DEMET İLCİE / MUHABİR
Kabus görülen anlar, uykunun belki de en kötü anıdır. Korkunç kabuslar görüp uykusunda ağlayan, bağıran, konuşan birçok insan görmüşsünüzdür. Kimi bu kabuslardan o kadar etkilenir ki uyandığı an tekrar uyuyamaz ve ertesi gün tüm gün uykusuz gezinir. Sürekli ve sık sık görülen kabusların altında psikolojik nedenler yatmaktadır. Kabuslar o derece etkilidir ki uyanmak isteyip uyanamama, uyku esnasında gözleri açabilme ama hareket edememe gibi daha farklı boyutlar kazanabilir. Kabuslar stres, kaygı, düzensiz uyku, ilaçlar, zihinsel sağlık bozuklukları gibi birçok nedenden dolayı ortaya çıkabilir. Psikolog Dilara Ocak, kabusların hangi uyku evresinde yaşandığını, nedenlerini ve sebep olabileceği sağlık sorunlarını Diriliş Postası’na anlattı.
“SIK SIK KABUS GÖRMEK NORMAL DEĞİLDİR”
Kabusu, genellikle kişinin içsel kaygıları, korkuları veya stresleriyle ilişkilendirildiğini belirten Ocak, “Sık sık kabus görmek, genellikle normal kabul edilmez ve altında yatan nedenlerin incelenmesi gerekebilir.” Dedi. Ocak, ancak yaşamın belirli dönemlerinde veya yoğun stres altında olan kişilerde kabusların daha sık görülebileceğinin unutulmaması gerektiğinin altını çizdi.
UYANIK HİSSEDİP HAREKET EDEMEMEK
Kabusların genellikle REM (hızlı göz hareketi) evresinde, yani derin uykunun içinde ortaya çıktığını söyleyen Ocak, “Bu evrede beyin daha aktif hale gelir ve rüyalar, bazen kabuslar olarak da adlandırılan, yoğun ve korkutucu olabilir. Gözleri açabilmek ama kıpırdayamamak, bilincin uyanmaması gibi durumlarla karşılaşılabilir. Bu durum, uyku felci olarak adlandırılır ve oldukça korkutucu olabilir.” dedi.
“Kişi, uyanık gibi hissetse de bedeni hareket etmeyebilir veya tamamen hareketsiz kalabilir.” diyen Ocak, bunun nedenini “REM evresindeki kas atonisinin uyanıklık bilincine denk gelmesidir. Bu durum genellikle birkaç saniye veya dakika sürer, ancak kişiye uzun bir süre gibi gelebilir.” sözleriyle açıkladı.
“PSİKOLOGLA GÖRÜŞMEK FAYDALI OLABİLİR”
“Sık kabus gören kişiler, öncelikle yaşadıkları duygusal ve psikolojik sorunları gözden geçirmelidirler.” diyen Ocak, “Stres, anksiyete, travma gibi durumlar kabusların sık görülmesine neden olabilir. Bu durumda, bir psikolog ile görüşmek faydalı olabilir.” tavsiyesinde bulundu.
“ÇOCUKLAR VE YETİŞKİNLERDE KABUS SEBEPLERİ FARKLIDIR”
Çocuklar ve yetişkinler arasında kabusların sebeplerinin farklılık gösterebildiğini belirten Ocak, bu farklılığı şu sözlerle açıkladı:
“Çocuklarda kabuslar genellikle gelişimle ilgili endişeler, karanlık korkusu veya travmatik deneyimlerle ilişkilendirilebilirken, yetişkinlerde daha karmaşık duygusal ve sosyal sorunlar kabuslara yol açabilir. Sık görülen kabusların nedenleri arasında stres, anksiyete, travmatik deneyimler, duygusal sorunlar, uyku düzenindeki bozukluklar, yetersiz uyku, ilaçlar veya tıbbi durumlar yer alabilir. Bu nedenler genellikle kabusların ortaya çıkmasında etkili olabilir.”