Sıfır atık belgeleri, bu yönetim sistemini kuran bina ve yerleşkeler idareler tarafından kolaylıkla alınabilir. Sıfır atık belgesi, Çevre ve şehircilik il müdürlükleri tarafından ilgili kişilere verilir. Sıfır atık belgeleri dört ana gruba ayrılır. Bu gruplar temel, gümüş, altın ve platindir. İlk aşamada belgeye başvuranlar temel sıfır atık belgesini almakla yükümlülerdir. Sıfır atık belgesi başvuruları ise sıfır atık bilgi sistemi üzerinden yapılır. Sıfır atık belgelerinin seviyeleri nasıl edinilir:
- Temel düzeyde sıfır atık belgesi alabilmek için başvuru sırasında istenen tüm bilgi ve belgelerin iletilmesi gerekir. Yapılan başvurular, İl müdürlüğü tarafından bilgi sistemi üzerinden otuz gün içerisinde değerlendirmeler yapılır. Başvuru sırasında herhangi bir eksiklik görülmez ise aksama yaşanmadan ilerlemeler kaydedilir. Müdürlüğün gerekli incelemeleri yaptığında bir belge ve bilgi eksikliği bulunmadığı taktirde temel seviye sıfır atık belgesi alınmaya hak kazanılmış olur. Eksik ya da yanlış bilgileri bulunan başvurular inceleme sonucu red edileceklerdir.
- Gümüş, altın, platin seviyesi sıfır atık belgelerine ise temel seviye sıfır atık belgesi bulunanlar başvuruda bulunabilir. Organize sanayi, alışveriş merkezleri, havalimanları, otobüs terminalleri, tren garları ve limanlar ve 50 oda üstü konaklamaya sahip işletmelerin alması gereken seviyelerdir. Temel seviye sıfır atık belgesine sahip olan kuruluşlar başvuruda bulunabilir ve uygun görüldüğü taktirde bu seviyelerde bulunan sıfır atık belgeleri de alınabilir.
Sıfır Atık Belgesi Geçerlilik Süresi Ne Kadar?
Sıfır atık belgelerinin geçerlilik süreleri bulunur. Sıfır atık belgelerinin geçerlilik süreleri beş yıldır. Belge almakla yükümlü yerler belgelerinin 5 yılı bulmasına üç ay kala yeniden belge için başvuruda bulunmalıdırlar. Başvuru sonrasında belge süresi yeniden başlatılmış olur. Sıfır atık belgesi almak ve yenilemek için belirli bir miktar ödenir. Bu miktarlar her belge başvurusu yapıp onaylanan kurumlar için geçerlidir ve belge yenilemede de belirli bir miktar ödeme yapılması gerekir. Bu ödemeler her sene değişiklik gösterir ve miktarlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenir.
Sıfır Atık Belge Süreci Nasıl İlerler?
Sıfır atık belgesinin ilerleme süreçleri bulunur. Bu ilerleme süreçli doğru takip edildiği taktirde, belge alım sürecinde herhangi bir aksama yaşanmayacaktır. Bu takip süreçleri ise şu şekildedir:
- Yönetim sistemi için görevli personel atanması.
- Yerleşkeden atıkların toplanması ve gerekli belediyelere bildirilmesi.
- Tüm atık yağların ayrıştırılarak atık hale getirilmesi.
- Tıbbi ilaçların ayrıştırılması.
Tüm atıklar ayrıştırıldıktan sonra ilgili ayık sürecine yönlendirilir ve gönderilen atıklar ile birlikte internet sitesinden yapılan başvuru sayesinde sıfır atık belgesi başvuru süreci başlar.
Sıfır Atık Belgesi Ne İşe Yarar?
Sıfır atık belgesinin, bünyesinde bir ekip barındıran yönetmeliğin uygun gördüğü atıkların ayrıştırılma sistemini kuran ve atıkların geri dönüşümü, atıkların kontrol altında tutulabilmesi hedeflenmiştir. Sıfır atık belgeleri öncelikle kalabalık kurumlarda olmak ile yaygınlaştırılmaya başlandı. Bu yıla kadar yaklaşık 2 milyon 850 bin kişiye sıfır atık eğitimi verildi ve bu kişiler başvuru yaptıkları taktirde sıfır atık belgesi alabilirler. Sıfır atık belgesinin düzenlemeleri ve şartlarının belirlenmesi, takip edilebilmesi için 2019 yılında sıfır ayık yönetmeliği yayınlandı.
Sıfır Atık Belgesi Almak Zorunlu Mu?
Sıfır atı belgesi edinmek bazı kuruluşlar için zorunlu hale getirilmiştir. Sıfır atık belgesinin küçük kuruluş ve işletmeler üzerinde bir etkisi bulunmaz iken büyük kapsamlı işletmeler için ise durum aynı şekilde ilerlemez. Sıfır atık belgesi alması zorunlu kılınmış yerler şunlardır:
- OSB (organize sanayi bölgeleri)
- Havalimanları
- Limanlar
- İş merkezleri, ticari amaçla kullanılan plazalar
- Alışveriş merkezleri
- Eğitim kurumları
- Yurtlar
- Alışveriş merkezleri
- Sağlık kuruluşları
- Zincir marketler
- Akaryakıt istasyonları
Bunlar ve bunlar gibi büyük kuruluşla, kalabalık işletmeler sıfır atık belgesi almak zorundadırlar. Bu zorunluluğa uymayan kuruluşlar için idari cezalar ve yaptırımlar uygulanır.