Şifreleme bilimi olarak bilinen Kriptoloji bir iletiyi şifreleyip alıcıya güvenli bir şekilde ulaştıran ve ardından iletiyi deşifre ederek çözümlemedir. Kripto yöntemini ilk olarak 4000 yıl önce efendisinin hayatını hiyerogliflerle şifreleyerek anlatan Mısırlı bir katip kullandı. M.Ö 5-6. yüzyılda askeri istihbaratta kripto bir gereklilik olduğu ortaya çıkınca artık askeri alana da girmiş oldu. Askeri alandaki ilk olarak kriptoyu kullanan ise Spartalılar’dır.
Hızlı ve güvenli haberleşme sağlandı
Kriptoloji 2. Dünya savaşıyla herkesin dikkati, Almanların kullandığı Enigma şifreleme yöntemiyle çekti. Aynı zamanda savaşta ülkeler stratejik planlarını kriptoloji kullanarak şifreleyip hızlı ve güvenli bir haberleşme için önemli bir unsur olmuştur. Teknolojinin gelişmesiyle beraber özelikle internet kriptolojiyi oldukça geliştirdi, her türlü verinin olduğu ortamda güvenliği sağlamak herhangi bir açığa imkan vermemek gerekmektedir. Şifre biliminde gizlilik amaçtır, şifrelenmiş ileti bir noktada deşifre olunca başka noktada asla deşifre olmaz.
Şifreleme teknikleri nelerdir?
Dört adet şifreleme tekniği bulunuyor, bunlar; doğrusal şifreleme (Affine Cipher), burada geometrik doğrusal fonksiyonu şifrelemede kullanılır. (y=ax+b) bu denklem baz alındığında x, şifrelenecek mesajı, y şifrelenmiş mesajı (cipher text) ifade etmekte olup a ve b ikilisi anahtarı oluşturmaktadır.
Örneğin: “baba anne” burada anahtar: (4,2) olsun yani a=4, b=2 olarak verilmiş
Şifreli mesajın oluşturulması: b harfi için 2. harf olduğu kabul edilirse, 4×2 + 2 = 10 karşılığı alfabenin 10. harfidir. Bu harf “j” harfidir. Benzer hesapla Örneğin ‘e’ harfine karşılık gelen harf için 3×5 +2 = 17 yani ‘q’ harfi bulunur. Şifreli mesaj: “jeje annq” Bu şifreleme yerine koyma şifrelemesidir. (substitution cipher). Hangi karakterin hangi karakter yerine konulacağı bir formüle bağlanmış ve bu şifreleme yöntemini çözmek için frekans analiz yöntemi kullanılır.
Güvenlik için vazgeçilmez yöntem
İkinci şifreleme yöntemi Sezar Şifreleme, Bu yöntemde ilk olarak yazıdaki harflerin yerlerini değiştirerek, ikincisi ise harfleri başka harflerle değiştirilerek yapılır. Bir diğer yöntem, Hill şifreleme yöntemidir. İlkel bir algoritmaya sahiptir ve blok şifreleme vardır. Burada her blok doğrusal şifrelemeye benzer şekilde anahtar ve karakterler çarpılır ve sonuçta yeni karakter bulunur.
Dördüncü şifrelem yöntemi olan Açık anahtarlı şifreleme, burada 2 adet şifre bulunur. Şifrelerden birisi herkese açık diğeri ise gizli şifredir. umumî yani herkese açık olan şifre herkese rahatça dağıtılabilir ve bu şifreden özel yani özel olan şifreye ulaşmanın matematiksel bir yolu bulunmamalıdır. Ayrıca umumî şifre ile şifrelenmiş mesajın özel şifre ile açılmasının bir yolunun bulunması gerekir. Amaç mesajın umumî şifre ile şifrelenerek yollanması ve alıcı tarafın özel şifresi ile açılabilmesidir. Açık anahtar şifrelemesi bir posta kutusuna benzetebiliriz. Buna göre ilgili kişinin adresini bilen herkes bu kişinin posta kutusuna bir mektup bırakabilir. Ancak bu posta kutusunu sadece kutunun sahibi ve dolayısıyla kutuyu açacak anahtarı olan kişi açarak mektupları alabilir.
Kriptoloji sadece savunma veya strateji mesajlarını yollamaktan başka, hayatımızın artık her noktasına girdiği görünüyor. Banka işlemleri, mesajlaşma uygulamaları, şifre isteyen sosyal medya platformlarına giriş gibi bir çok alanda kullanılmaktadır.