Tuğçe Huy - Diriliş Postası
Meta'nın Instagram'daki gönderi ve videoları yapay zekâ modellerini eğitmek için kullanmaya başlaması, birçok sanatçıyı alternatif platformlara yöneltti. Facebook ve Instagram'ın çatı uygulaması Meta, yeni yapay zekâ modelini geliştirmek için sanatçıların eserlerinin izinsizce kullanmaya ve kopyalamaya başladı. Bunun üzerine birçok isim hem kişisel hem de sanatsal mahremiyetlerini korumak için profillerini kapatarak Cara adlı yeni bir uygulamaya geçmeye başladı.
Meta'nın yeni yapay zekâ kuralları, sanatçıları rahatsız etti ve onları yeni bir platform arayışına itti. Meta'nın Avrupa'da kullanıcılarına gönderdiği bildirimde, 26 Haziran'dan itibaren içeriklerinin YZ eğitimi için kullanılacağı belirtildi. Kullanıcıların bu veri toplama sürecinden çıkış yapma imkânı olmadığını anlamaları, özellikle de Avrupa Birliği dışındaki ülkelerde yaşayanları huzursuz etti.
Sanatçılar, Meta'nın yapay zekâ modellerinin eğitimi için eserlerini izinsiz kullanmasına karşı çıktı ve yapay zekâya karşı koruma sağlayan ve YZ içeriğini yasaklayan Cara uygulamasına geçmeye başladı. Cara'nın yükselişi, sanatçılar için güvenli bir liman olma vaadiyle hızlandı.
Cara, sanatçılar için tasarlanmış ve yapay zekâ karşıtı bir portföy uygulaması olarak tanımlanıyor. Uygulama, sanatçıların eserlerini YZ eğitiminden korumak için özel olarak geliştirilmiş özelliklere sahip. Örneğin Cara'da yayınlanan her gönderi otomatik olarak "NoAI" etiketiyle işaretleniyor. Bu etiketler, yapay zekâ veri toplayıcılarının bu içerikleri toplamasını engellemeyi amaçlıyor. Her ne kadar bu etiketlerin yasal bir bağlayıcılığı olmasa da, Cara bu adımı, sanatçılara yönelik etik dışı veri toplamanın önüne geçmek için önemli bir ilk adım olarak görüyor.
Cara'nın kullanıcı arayüzü, Instagram ve X (eski adıyla Twitter) gibi popüler sosyal medya platformlarına oldukça benziyor. Uygulama, hem mobil cihazlardan hem de tarayıcı üzerinden erişilebilir ve kullanımı ücretsiz. Kullanıcılar, ana sayfa akışlarını özelleştirerek takip ettikleri kişilerden, kendi ağlarından ve genel site içeriğinden ne kadar şey görmek istediklerini belirleyebiliyor. Ayrıca metin tabanlı gönderiler ile görsel portföyleri ayrı tutma seçeneği sunarak, profesyonel tartışmaların ve eğlenceli paylaşımların farklı alanlarda yer almasını sağlıyor.
Cara, sanatçıların eserlerini korumak için yalnızca "NoAI" etiketlerine güvenmiyor. Üniversite işbirliği ile geliştirilmiş Cara Glaze ve Nightshade gibi araçlar da bu koruma sürecine katkıda bulunuyor. Cara Glaze, Chicago Üniversitesi'nin SAND Laboratuvarı tarafından geliştirilen bir teknoloji olup, yapay zekâ modellerinin sanatçıların tarzını anlamasını ve taklit etmesini zorlaştırıyor. Bu araç, eser üzerinde insan gözünün algılayamayacağı minimal değişiklikler yaparak, yapay zekânın sanat tarzını doğru bir şekilde analiz etmesini engelliyor.
Kısa sürede Cara'nın Nightshade adlı başka bir koruma yazılımını uygulamaya sokması planlanıyor. Nightshade, yapay zekâ eğitim verilerini "zehirleyerek" YZ yazılımlarının görüntüyü tamamen yanlış anlamasına neden olan görünmez pikseller ekliyor. Bu tür gelişmiş koruma önlemleri, Cara'nın sanatçıların eserlerini yapay zekâ veri madenciliğinden koruma taahhüdünü güçlendiriyor.
Sanatçılar, Meta'nın yapay zekâ eğitim politikalarının sanatsal özgürlüklerini ve gelir kaynaklarını tehdit ettiğini düşünüyor. Birçok sanatçı için Instagram, eserlerini sergilemek ve müşteri bulmak için önemli bir platformdu. Ancak içeriklerinin izinsiz YZ eğitimi için kullanılma olasılığı, onları bu platformdan uzaklaşmaya itiyor. Sanatçılar eserlerinin gelecekte yapay zekâ tarafından yeniden üretilme riskiyle karşı karşıya kalmak istemiyor. Bu yüzden daha güvenli ve etik bir alternatif arayış içindeler.
Cara, son haftalarda hızla büyüyerek dikkatleri üzerine çekti. 31 Mayıs ile 2 Haziran arasında, kullanıcı sayısı 100.000'den 300.000'e çıkarak uygulamanın kısa sürede popülerlik kazanmasını sağladı. Uygulama, Disney animatörü Aaron Blaise gibi tanınmış isimlerin desteğiyle daha da fazla ismin ilgisini çekti.
Pek tabii bu geçiş kalıcı olacak mı yoksa Cara'ya duyulan ilgi belirli bir kesime özel mi kalacak bilinmiyor. Örneğin Brooklyn'li sanatçı Hyesu Lee, başkalarının Instagram'ın sanatçıların görsellerini çalabileceği uyarısı üzerine Cara'yı indirdiğini, ancak uygulamada hesap açmaktan vazgeçtiğini belirtti. Lee, "Sanatçı olarak zaten birçok farklı topu havada tuttuğum için, tüm bunları anlamaya çalışmak sadece üstesinden gelmem gereken bir başka görev" dedi ve Instagram'ın ilk günlerinde sanatçılar için ilham verici bir alan olduğunu, ancak şimdi güvenilir ve otantik bir site olmaktan uzaklaştığını vurguladı.
"Ekrandaki her şey artık kirli hissettiriyor ve sanki paylaşmak istediğim güzel bir şey yarattığım için değil de paylaşmak için bir görsel yarattığım hissine kapılıyorum."
Özetle, yeni Instagram alternatifinin bir geleceğinin olup olmadığını zaman gösterecek.