Başkanlık seçimleri ikinci tura giderken, Kremlin'in bu süreçte etki oluşturmak için neler yapabileceği tartışılıyor. Moldovalılar Pazar günü sandığa giderek ülkenin AB geleceği lehine oy kullansa da, Kremlin'in Doğu Avrupa ülkesini kendi etki alanına çekme girişimleri sona ermiş değil. Moldova İstihbarat ve Güvenlik Servisi Müdürü, Wagner Grubu'yla bağlantılı yabancı eğitmenlerin, Sırbistan ve Bosna-Hersek'teki "gerilla kamplarında" yaklaşık 100 genç, Rusya yanlısı Moldovalıyı eğittiğini açıkladı.
Eğitim programında, kolluk kuvvetlerine karşı koyma, silah kullanma ve patlayıcı cihaz yapma gibi konular yer alıyordu. ABD merkezli Savaş Araştırmaları Enstitüsü (ISW) ise, Moldova polisinin Moskova yakınlarındaki bir eğitim alanında protesto taktikleri öğrenen 300'den fazla Moldovalı olduğunu bildirdi.
Kremlin'in Planları ve Müdahale Stratejisi
ISW uzmanlarına göre, Kremlin'in önümüzdeki iki hafta içinde Moldova'da şiddetli protestolar başlatma girişimleri olabilir. Rusya'nın, Moldova'daki AB'ye katılım referandumunu ve seçim sonuçlarını tanımayacağını ve oylamanın adil olmadığını iddia etmeye başladığını belirttiler.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova, seçim kampanyasında "totaliter" yöntemlerin kullanıldığını ve referanduma destek veren oyların sayımın ilerleyen aşamalarında "açıklanamaz bir şekilde" arttığını iddia etti. Kremlin, Moldova'nın "NATO'nun Rus düşmanı bir eklentisi" haline getirilmek istendiğini öne sürdü.
Moldova'ya Rusya Neden Müdahil Olduğu
Rusya, Moldova'yı "Rus Dünyası" olarak tanımlanan bölge içinde görüyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bu kavramı Ukrayna'ya yönelik işgalini haklı çıkarmak için kullanıyor ve buna eski Sovyetler Birliği'nin toprakları da dahil ediliyor. Sızdırılan belgeler, Kremlin'in 2030 yılına kadar Moldova üzerinde geniş çaplı kontrol elde etme planlarını ortaya koydu.
Planlar, Moldova'daki politikacılar ve toplumun NATO'ya karşı olumsuz bir tutum sergilemesini ve Rus yanlısı grupların güçlü bir varlık göstermesini öngörüyordu. Ayrıca, Moldova'nın ayrılıkçı bölgesi Transdinyester de Rusya'nın stratejileri içinde önemli bir yer tutuyor.
Rusya'nın Moldova'yı İstikrarsızlaştırma Yolları
ISW uzmanları, Moldova'nın şu anki durumunu 2014-2022 arasında Ukrayna'ya benzetiyor. Bu bağlamda, Moskova'nın Moldova'daki etkisini sürdürme çabalarının devam edeceği ve özellikle gelecek yılki parlamento seçimlerini etkilemeye çalışabileceği değerlendiriliyor. Ancak şu anda askeri bir müdahale olasılığı düşük olarak görülüyor, zira Rusya'nın askeri kaynakları büyük ölçüde Ukrayna'ya odaklanmış durumda.
Moskova, gelecekteki müzakerelerde Transdinyester üzerindeki askeri ve güvenlik bağlarını kullanarak Moldova üzerindeki etkisini artırabilir.