Hüseyin Türkoğlu / Diriliş Postası
GÜNÜMÜZÜN yaşam şeklinde her birimiz bir koşuşturma içindeyiz. Yoğun bir iş temposu, farklı mesai ve alışkanlıklar derken aile fertleri genel olarak bir arada uzunca zaman geçirmekten mahrumdur. Buna bir de teknolojinin getirdiği son gelişmeleri eklediğinizde aile bireylerinin birlikte geçirebildikleri zaman dilimi olabildiğince kısalmaktadır.
- GÜNÜN AYETİ
...Fecrin beyaz ipliği (aydınlığı) siyah iplikten (siyahlığından) ayırt edilecek hâle gelmesine kadar yiyip içiniz; sonra, akşama kadar orucu tamamlayın... (BAKARA, 187)
SOFRANIN BEREKETİ
İşte bu noktada Ramazan çok değerli bir imkân sunuyor bizlere. Zira Ramazan’ın anlamıyla insanın hayatının anlamı örtüşmektedir. Oruç ayı öncesinden başlayan hazırlıkların tatlı telaşı, bu telaşın oruca başlanmasıyla iftar vaktinde ulaştığı sevinç yumağı doyumsuz bir aile saadeti sunar. Saatlerce sabır sınavı veren anne, baba, çocuklar ve varsa aile büyükleri; iftarı beklerken daldıkları tefekkür deryasından ezan sesiyle uyanır, dua ve besmele ile oruçlarını açarlar. Bu sürede açlığın nasıl bir sabır gerektirdiğinin anlatıldığı sohbetlerde fakirler, yetimler, yolcular hatırlanır; dualarda kendilerine yer bulurlar.
- GÜNÜN HADİSİ
Cennette reyyân isimli bir kapı vardır ki kıyamet günü oradan ancak oruçlular girecek, onlardan başka kimse giremeyecektir. Oruçlular nerede diye çağırılır. Onlar da kalkıp girerler ve o kapıdan onlardan başkası asla giremez. (BUHÂRÎ, MÜSLIM, İBNI MÂCE)
TOPLUMSAL HAYATA KATKI
İftarı müteakip birlikte camiye gidilerek kılınan teravih namazı öncesi ve sonrası komşularla yapılan hasbihâller toplumsal hayata ayrı bir değer katar. Yine sahur yemekleri de küçük, büyük bütün aile fertlerinin etrafında toplandığı sofra ile ertesi günün orucu için herkese sinerji verir. Dua ve ibadetlerle dolu dolu geçen ayın sonunda ulaşılan bayram ise bu sinerjinin coşku ile yaşanmasını temin eder.
- GÜNÜN DUASI
Bizi yokken var eden, yedirip içiren yüce Rabb’imize sonsuz hamdolsun. Sevgili Peygamber’imize salat ve selam olsun. Rahmet, bereket ve mağfiret bütün Müslüman kardeşlerimizin üzerine olsun.
BİRLİKTE VAKİT GEÇİRME
Böylece uzmanların, çocuklara değer verilmesiyle ilgili olarak ebeveynlere en önemli tavsiyelerinden olan ‘birlikte vakit geçirme’ konusu Ramazan ayında zirve noktaya ulaşır; bu da aile bağlarını güçlendirir. Geleceğin büyükleri olan çocuklar ve gençler, örnek aldıkları ebeveynlerinin hayat tarzını sürdürme noktasında önemli kazanımlar elde ederler.
İnzivada ibadetin adı: İtikâf
SÖZLÜK manası ‘bir kenara çekilme, ortalıkta görünmeme’ olan itikâf, ibadet etmek amacıyla camide bulunmak, inzivaya çekilmek anlamına gelmektedir. Peygamber Efendimiz (sav) Medine’ye hicretinden sonra her yıl Ramazan’ın son 10 gününü itikâfa girerek idrak etmiştir.
ORUÇLU OLMAK GEREKİYOR
Hz. Ayşe validemiz, Peygamber Efendimizin Ramazan’ın son 10 gününe girildiğinde bütün geceyi ibadetle ihya ettiğini nakletmiştir. Dolayısıyla itikâf sırasında kişi zamanını namaz kılarak, Kur’an okuyarak, dinî eserleri okuyarak ya da dua ederek geçirmelidir. İtikâfa girecek kimsenin oruçlu olması gerekir. Peygamber Efendimiz bir hadislerinde “İtikâf ancak oruçla birlikte eda edilir” buyurmuşlardır.
Kaç çeşit oruç vardır?
Oruç; farz, vacip ve nafile olmak üzere üç türlüdür.
- FARZ ORUÇ: Farz olan oruç Ramazan orucudur. Mazeretli veya mazeretsiz olarak tutulamadığı zaman, başka bir vakit kaza edilmesi de aynı şekilde farzdır. Ramazan orucunun bozulması sebebiyle tutulması gereken kefaret orucu da farzdır.
- VACİP ORUÇ: Adak (nezir), kişinin dinen yükümlü olmadığı bir ibadeti yapmayı kendisi için bir yükümlülük hâline getirmesidir. Kişi, oruç tutmayı adamışsa bu adak orucunu tutması vaciptir. Başlanmış nafile bir orucun bozulması durumunda bunun kaza edilmesi Hanefilere göre vaciptir; Malikilere göre ise nafile orucun kazası farz olarak uygulanır.
- NAFİLE ORUÇ: Farz ve vacip olan oruçların dışında tutulan oruçlar nafile oruç olarak isimlendirilir. Nafile oruçlar sünnet, müstehap veya mendup olarak da adlandırılabilir.
- Ramazan Bayramı’nın birinci, Kurban Bayramı’nın dört gününde ise tahrimen (harama yakın) mekruh olduğu için oruç tutulmaz.
Sahur nedir?
ORUÇ tutacak Müslümanların imsak vaktinden önce, oruca hazırlık maksadıyla gece yedikleri yemektir. Sahur yemeğini önemseyen ve “bir yudum suyla bile olsa” sahur yemeği yenilmesini tavsiye eden Peygamber Efendimiz bir hadisişeriflerinde, “Sahur yemeği yiyiniz. Çünkü sahur yemeğinde bereket vardır” buyurmuştur. Bir başka hadisişerifte ise “Üç şey mürsellerin (peygamber) ahlakındandır; iftarda acele etmek, sahuru geciktirmek ve misvak kullanmak.” buyurulmuştur.