Bu ne rezilliktir ki Porto Riko denince gözümüzün önüne sadece West Side Story (Batı Yakası Hikâyesi) filmindeki Sharks (Köpek Balıkları) Çetesi üyelerinin Leonard Bernstein müziği eşliğinde çektikleri dövüşsel dans yahut danssal dövüş hareketleri ve bu Porto Rikolu serserilerin elebaşı Bernardo’nun kız kardeşini canlandıran Natalie Wood’un baygın bakışları geliyor; o da ancak o filmi seyretmişsek!
Bundan böyle Porto Riko dendi mi Porto Rikolu istiklal savaşçısı Filiberto Ojeda Rios gelsin gözümüzün önüne (bkz. bugünkü baş sayfamızın manşetinde yer alan resim/grafitti). Veya Oscar Lopez Rivera (bkz. aşağıdaki resim/grafitti).
Karayip memleketi Porto Riko eşrafından 1000 yiğit adam 23 Eylül 1868’de yayınladıkları istiklâl beyannamesiyle İspanya’dan ayrıldıklarını ilan ettiler. İspanya 1898’de Porto Riko’dan çekildi ama yerine Amerika Birleşik Devletleri geldi. O gün bugündür ABD hüküm sürüyor Porto Riko’da. Ülkenin dış işleri ve savunması resmen ABD’ye bağlı. İç işlerinde güya serbest ama o serbestiyet de hikâye. Devrimci faaliyetleri sebebiyle bir ABD mahkemesinde 15 sene hapis talebiyle gıyabında yargılanan Filiberto Ojada Rios, yine bir 23 Eylül günü (2005), tam da istiklal ilanının sene-i devriyesini kutlamaya hazırlanırken, Porto Riko’nun batısındaki bir çiftlik evinde, tam 300 Amerikan Federal Soruşturma Bürosu (FBI) ajanının baskınında kurşun yağmuruna tutularak öldürüldü. Baskın, Porto Riko idaresine (!) önceden haber verilmedi. Porto Riko’daki devrimcilerin evlerinde FBI elemanlarınca sık sık yapılan aramalar da Porto Riko idaresine (!) önceden haber verilmiyor. Rorto Riko idaresi (!) ne yapıyor? ABD’ye teessüflerini bildiriyor. Hepsi bu. Onun için her “Porto Riko idaresi” deyişimizde, yanına parantez içinde ünlem işareti koyuyoruz işte.
1950’li senelerden bu yana 2000 civarında Porto Rikolu devrimci zindana tıkıldı. ABD askeri ve idari hedeflerine yönelik saldırılardan ötürü 1981 senesinde tutuklanan ve 70 sene hapis cezasına çarptırılan Oscar Lopez Rivera (bkz. Aşağıdaki grafitti), 34 senedir demir parmaklıklar ardında. Bill Clinton, 1999 senesinde Rivera’yı bir grup arkadaşıyla beraber “şartlı” olarak tahliye ettirmek istemiş, fakat Rivera “esaretin dışarıda da devam etmesi” anlamına gelen “şartlı” tahliyeyi reddetmişti.