Kadınların yaklaşık yüzde 10’unu etkileyen Polikistik Over Sendromu (PKOS), hormonal dengesizlikle birlikte yumurtalıklarda çok sayıda küçük kist oluşmasıyla karakterize edilen yaygın bir sağlık sorunu olarak karşımıza çıkıyor. Adet düzensizlikleri, tüylenme, sivilce, kilo artışı ve insülin direnci gibi belirtilerle kendini gösteren bu durum, sadece üreme sağlığını değil genel sağlığı da etkileyebilir. Ancak doğru beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzı değişiklikleriyle PKOS’un etkileri azaltılabilir, hatta semptomlar büyük oranda kontrol altına alınabilir.
PKOS NEDİR?
Polikistik Over Sendromu (PKOS), yumurtlamayı etkileyen hormonal bir bozukluktur. Genellikle yüksek androjen (erkeklik hormonu) seviyeleri, düzensiz adet döngüsü ve yumurtalıklarda çok sayıda küçük kist ile tanımlanır. PKOS’un kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, insülin direnci ve iltihaplanmanın rol oynadığı düşünülür.
PKOS’DA BESLENMENİN ÖNEMİ
PKOS’un yol açtığı hormonal dengesizlikler, özellikle kan şekeri ve insülin düzeylerini doğrudan etkiler. Bu nedenle dengeli bir beslenme planı oluşturmak, tedavinin temel taşlarından biridir. Amaç; insülin direncini kırmak, kilo kontrolünü sağlamak, inflamasyonu azaltmak ve hormonları dengelemektir.
PKOS HASTALARI NASIL BESLENMELİ?
KARBONHİDRAT SEÇİMİNE DİKKAT
- Basit şekerlerden ve işlenmiş karbonhidratlardan uzak durulmalı.
- Tam tahıllar (kinoa, bulgur, yulaf), baklagiller ve düşük glisemik indeksli gıdalar tercih edilmeli.
PROTEİN ODAKLI BESLENME
- Bitkisel ve hayvansal proteinler, tokluk sağlar ve kan şekerini dengeler.
- Yumurta, yoğurt, kefir, mercimek, nohut, balık ve organik tavuk gibi kaynaklar önemlidir.
SAĞLIKLI YAĞLAR TERCİH EDİLMELİ
- Zeytinyağı, avokado, çiğ kuruyemişler, keten tohumu ve ceviz gibi omega-3 açısından zengin besinler tercih edilmeli.
- Trans yağlardan ve kızartmalardan kaçınılmalı.
BOL LİF TÜKETİLMELİ
- Lifli gıdalar hem sindirimi kolaylaştırır hem de kan şekerini dengede tutar.
- Sebzeler, meyveler (özellikle kabuklu olanlar), tam tahıllar ve kurubaklagiller önerilir.
ŞEKER VE İŞLENMİŞ GIDALARDAN KAÇIN
- Paketli atıştırmalıklar, tatlılar, şekerli içecekler ve rafine un içeren ürünler, hormon dengesini daha da bozabilir.
DOĞAL YİYECEKLERLE PKOS’U YÖNETMEK
PKOS yönetiminde doğadan destek almak oldukça etkili olabilir. İşte doğal olarak destekleyici bazı besinler:
- Tarçın: İnsülin duyarlılığını artırır, tatlı krizlerini bastırır.
- Zerdeçal: Güçlü anti-inflamatuar özelliklere sahiptir.
- Zencefil: İltihap önleyici etkisiyle hormonları destekler.
- Rezene ve keten tohumu: Östrojen dengesini destekler.
- Yaban mersini, böğürtlen, ahududu: Antioksidan yönünden zengin meyveler, hormonları destekler.
- Maydanoz ve dereotu: Vücuttan ödem atımına yardımcı olur.
- Elma sirkesi (organik): Kan şekerini dengelemeye yardımcı olabilir.