Hazal Mihrace Göksun - Muhabir
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), mayıs ayı özel sektörün yurt dışı kredi borcu gelişmelerini yayımladı.
Alınan verilere göre; 2023 yılının mayıs ayı sonu itibarıyla, Türkiye'nin özel sektörünün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu önemli ölçüde artış göstermiştir. Bu artışın temel nedenleri ve borcun yapısı aşağıda detaylı bir şekilde ele alınmaktadır.
Toplam Kredi Borcundaki Artış
Mayıs sonu itibarıyla, özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu, 2023 yıl sonuna göre 4,5 milyar ABD doları artarak 168,5 milyar ABD doları seviyesine ulaşmıştır. Bu artışın, uzun vadeli kredi borcundaki 2,4 milyar ABD dolarlık ve kısa vadeli kredi borcundaki (ticari krediler hariç) 2,1 milyar ABD dolarlık yükselişten kaynaklandığı görülmektedir.
Borçlu Kuruluşlara Göre Dağılım
Uzun vadeli kredi borcuna ilişkin olarak, bankaların kredi biçimindeki borçlanmaları geçen yıla kıyasla azalırken, tahvil ihracı yoluyla borçlanmaları önemli ölçüde artmıştır. Geçen yıla göre özel alacaklılara olan borç 583 milyon dolar azalarak 106,7 milyar dolara düştü. Kısa vadeli kredi borcuna yönelik borç ise 1,7 milyar dolar artarak 9,6 milyar dolara ulaştı. Diğer taraftan, bankacılık dışı finansal kuruluşların ve finansal olmayan kuruluşların kredi biçimindeki borçlanmaları azalmış, ancak finansal olmayan kuruluşların tahvil stokları yükselmiştir. Kısa vadeli kredi borcuna ilişkin olarak ise, bankaların kredi biçimindeki borçlanmaları artarken, finansal olmayan kuruluşların borçlanmaları azalmıştır.
Alacaklılara Göre Dağılım
Uzun vadeli kredi borcunda, tahvil hariç özel alacaklılara olan borç geçen yıla göre azalırken, kısa vadeli kredi borcunda ise özel alacaklılara olan borç artmıştır.
Döviz Kompozisyonu
157,3 milyar ABD doları tutarındaki uzun vadeli kredi borcunun %58,0'ının ABD doları, %35,5’inin Euro, %2,4’ünün Türk lirası ve %4,1’inin ise diğer döviz cinslerinden oluştuğu ve 11,2 milyar ABD doları tutarındaki kısa vadeli kredi borcunun ise %44,4’ünün ABD doları, %18,8’inin Euro, %32,5’inin Türk lirası ve % 4,3’ünün diğer döviz cinslerinden oluştuğu görülmektedir. Uzun vadeli kredi borcunun büyük çoğunluğu ABD doları ve Euro cinsinden oluşurken, kısa vadeli kredi borcunda Türk lirası cinsinden borçlanma da önemli bir paya sahiptir.
Sektörel Dağılım
Uzun vadeli toplam kredi borcunun yaklaşık %38'i finansal kuruluşların, %62'si ise finansal olmayan kuruluşların borcudur. Kısa vadeli toplam kredi borcunda ise, finansal kuruluşların payı daha yüksektir.
Anapara Geri Ödemeleri
Mayıs sonu itibarıyla, 1 yıl içinde gerçekleştirilecek olan anapara geri ödemelerinin toplam 51,0 milyar ABD doları seviyesinde olduğu tespit edilmiştir.