2022–2023 ve 2024 yılları için ekonomide açıklanan Orta Vadeli Program’ın hedeflerinin ne kadar gerçekleştirilebilir ne kadar gerçekleştirilemez olacağını zaman içerisinde her birlikte göreceğiz.
Fakat bu yılları beklemeden bugünden açıklanan hedeflerle ilgili birtakım tahminlerde bulunmak mümkündür.
Öncelikle programda enflasyonla ilgili açıklanan beklentilerle ilgili yorum yapmak doğru olacaktır.
Şöyle ki programa göre bu yılın sonunda beklenen enflasyon oranı %16.2, 2022 yılında %9.8, 2023’te %8 ve son olarak 2024 yılı için ise %7.6’dır.
Enflasyon beklentilerine bakıldığında 2022 yılında enflasyonun birden neredeyse yarıya düşmesini beklemek çok yerinde olmayacaktır. Yani enflasyonun önümüzdeki yıl tek haneli rakamlara düşmesi mümkün değildir.
Uygulanan para politikalarıyla enflasyonun bu beklenen rakamlarda oluşması son derece zor bir ihtimaldir.
Şayet Türkiye’deki faiz oranları 2022 yılının ilk iki ayına kadar stabil bir şekilde aynı oranda tutulmuş olursa 2022 yılının son aylarında bir ihtimal ile enflasyonun %10.2 ile %10.5 arasında gerçekleşmesini beklemek yerinde olabilir.
Faizlerin sabit bir şekilde korunamaması sonucunda 2022 için enflasyon beklentisini %12-%13 seviyelerinde beklemek çok daha doğru bir davranış olacaktır.
Ama faizlerin özellikle yukarı yönlü hareketleri olursa beklentilerin tam tersi yönde bir enflasyon gerçekleşmesini 2022’de görebiliriz.
2023’te ise enflasyonun 2022’de gerçekleştiği rakamlar boyutunda değerlendirme yapılmalıdır. Aynı şekilde 2024 için ise 2023’ün rakamlarına bakarak tahminde bulunulmalıdır.
Enflasyon tahminlerinden sonra Orta Vadeli Program’ın büyüme tahminleri ise 2021’de %9, 2022’de %5, 2023’te % 5.5 ve 2024’de ise bir önceki yılla aynı olarak %5.5 olarak açıklanmıştır.
Bu büyüme tahminleriyle ilgili olarak da büyümenin enflasyon oranlarıyla ilişkisi göz önüne alındığında ne kadar enflasyon tahminleri gerçekleştirilebilirse o kadar büyüme tahminleri yerine getirilebilir diye düşünmek son derece doğru olacaktır.
Aslında bundan önceki programlarda da yapıldığı gibi hedeflerin daha realist oluşturulması programın dönemi başladıktan sonraki süreçlerde tekrar revizyonların yapılması ihtimalini çok azaltıcı bir etken olarak görülmelidir.
Açıklanan rakamların tamamı piyasa gerçeklerinden kopmadan oluşturulmalı ve ekonominin tüm paydaşlarını kapsayıcı bir nitelikte olması gerekmektedir.
Aksi bir durumda programın orta yerine gelmeden bile rakamların gözden geçirilerek yenilenmesi ihtimali oldukça yüksektir.
Rakamların yenilenmesi de güven olgusunu zedeleyen en büyük etmenlerden sadece bir tanesidir.
Tüm bunların yanında açıklanan Orta Vadeli Program’dan çıkarılan dolar kuru tahminleri de bu yılın sonu için 8.30, 2022 yılı için 9.30, 2023’te 9.80 ve 2024’te 10.30’dur.
Dolar kurlarıyla ilgili tahminlerinde ne kadar doğru olduğunu hep birlikte yaşayıp göreceğiz.
Bugünden 2021 yıl sonu dolar fiyatının buradaki tahmin fiyatı olan 8.30’un üzerinde olacağını şimdiden tahmin ettiğimi paylaşmak isterim.
Dolar kurundaki ana belirleyicilerden biri cari açık olduğu için cari açığın gayri safi milli hasılaya oranının durumu da kurun yıl sonundaki durumunu yakından etkileyecektir.
Bakalım öngörülerle hedefler birbiri ile uyumlu olacaklar mı?