İnsanın geçmişi, pişmanlıklar serüvenini andırır. Tecrübelerimiz de büyük çelişkilere pek aşina olduğumuzu gösterir.
Hayatta ne istediğini bilmek, yaşamı sorgulamanın neticesinde elde edilen bir ödüldür.
Kendi menfaatini düşünmekle, bedeli başkalarının hayatını mahvetmek olan kendi çıkarını tesis etmek arasında devasa bir fark bulunur.
Her şeye rağmen ölüm öncesi yanlıştan dönmek, pişmanlık duymak barış ve huzura açılan bir membadır.
Alfred Nobel
İsveç’te silah tüccarı bir babanın oğlu olan Alfred Nobel vasiyetinde, silahlanmanın azaltılması için çaba sarf edenlere ve dünya barışı için mücadele verenlere her yıl maddi bir ödül verilmesini yazdırmıştır.
Alfred Nobel’i buna sevk eden ise deneyimleriydi. Babasının izinden giderek mühendislik alanında çalışmalar yapan Nobel, dinamit barutunun icadını gerçekleştirir. Ayrıca birçok ülkenin silah ve patlayıcı ihtiyacını da kurmuş olduğu fabrikalarda temin eder. Bir gün bilimsel çalışmaları sırasında bir kaza meydana gelir ve kardeşi ile birlikte dört kişi hayatını kaybeder.
Bunun üzerine gazetelerde barut icadı dolayısıyla “ölüm taciri” diye kendisinden bahsedilir. Bundan çok etkilenen Nobel, “insanlığa hizmet edenlere” ödüller verilmek üzere bir dernek kurulmasını vasiyet eder.
Böylelikle Nobel Komitesi tarafından bir asrı aşkın süredir birçok alanda olduğu gibi barış için de Nobel Ödülü verilmeye başlanır.
2022 Nobel Barış Ödülü sahipleri açıklandı
Bu yıl ödüller Belaruslu hükümet karşıtı insan hakları aktivisti Ales Bialiatski ile Rus insan hakları örgütü muhalif olan Memorial ve Ukraynalı insan hakları örgütü Center for Civil Liberties’e verildi.
Diğer adaylar içerisinde ise Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, Rus ve Belarus muhalefetinin liderleri, bir Uygur aktivisti ve BM Mülteciler Dairesi bulunuyordu.
Hangi barış ya da kimin barışı?
2022 Nobel Barış Ödülü’nün sadece sosyalizm karşıtı ve Batı yanlısı blokta yer alanlara verilmesi tartışma meydana getirdi. Ukrayna Savaşı özelinde cepheleşen ve keskin şekilde bölünen dünyada Nobel Ödül’ü de “amaca matuf” hâle getirildi şeklinde eleştiriler yapıldı.
Nobel Komitesi tarafından ise barış ödülü sahiplerinin uzun yıllardır temel hakları korumak için çalıştıkları aktarıldı. Ödül sahiplerinin savaşı, suçu ve insan hakları ihlallerini ve görevin kötüye kullanılmasını belgelemek için olağanüstü çaba gösterdikleri vurgulandı.
Alfred Nobel’in vasiyetini tecrübe ve pişmanlık şekillendirdi. Politik gayelerden uzak dünyanın her bir bölgesinde barışa hizmet etmek amaçlanmıştı. Buna uygun şekilde tüm insanların hakkını muhafaza etmek küresel barışa daha fazla hizmet edecektir.