Niyâzî-i Mısrî (1618-1694), Halvetiye tarikatının Mısriyye kolunun kurucusu olan mutasavvıf ve şairdir.
Hayatı:
- Asıl adı Mehmed'dir. 9 Mart 1618'de Malatya'nın Aspozi kasabasında doğmuştur.
- İlk eğitimini Malatya'da almıştır.
- Daha sonra medrese eğitimi için İstanbul'a gitmiştir.
- Bir süre sonra Mısır'a giderek Ezher Üniversitesi'nde tahsil görmüştür. Bu nedenle "Mısrî" mahlasını kullanmıştır.
- Mısır'dan döndükten sonra Anadolu'nun çeşitli yerlerini gezmiştir.
- 1646'da İstanbul'a yerleşmiştir.
- 1694'te Limni'de vefat etmiştir.
Eserleri:
- Niyâzî-i Mısrî, tasavvuf felsefesini ve aşkını anlatan şiirleri ile tanınır.
- En önemli eseri Divan'ıdır.
- Divan'ı dışında Gülşen-i Niyâzî, Cevâhirü'l-Hikem ve Nechatü'l-Kalûb gibi eserleri de vardır.
Tasavvuf Anlayışı:
- Niyâzî-i Mısrî, vahdet-i vucut anlayışını benimsemiştir.
- Ona göre Allah her şeydedir ve her şey Allah'tadır.
- İnsan, Allah'a ulaşmak için nefsini terbiye etmeli ve manevi bir yolculuğa çıkmalıdır.
- Şiirlerinde ilahi aşk, tevhid ve marifet gibi tasavvufî kavramları işlemiştir.
Önemi:
- Niyâzî-i Mısrî, Türk tasavvuf edebiyatının önemli temsilcilerinden biridir.
- Şiirleri ile tasavvuf felsefesini ve aşkını halka ulaştırmıştır.
- Eserleri günümüzde de ilgi görmeye devam etmektedir.