DEMET İLCE / MUHABİR
Bilim insanları, şu anki evren anlayışımızla açıklanamayan, "neredeyse görünmez" bir cüce galaksi keşfettiler. Yıllardır tespit edilemeyen gizemli derecede sönük nesne o kadar sönük ki araştırmacılar onun tam olarak nerede olduğunu bile tespit edemedi.
Nube (veya İspanyolca'da "bulut") adı verilen yeni keşfedilen galaksi, Astronomy & Astrophysics dergisinde 9 Ocak'ta yayınlanan bir çalışmada açıklandı. Nube son derece dağınıktır, bu da yıldızlarının çok dağınık olduğu ve sonuç olarak galaksinin neredeyse hiç ışık yaymadığı anlamına gelir. Bilinen diğer cüce gökadaların çoğundan yaklaşık 10 kat daha sönüktür ve sahip olduğu yıldız sayısı dikkate alındığında olması gerekenden 10 kat daha geniştir.
Kanarya Adaları Astrofizik Enstitüsü'nde astrofizikçi olan çalışmanın baş yazarı Mireia Montes, yaptığı açıklamada, "Mevcut bilgimizle, bu kadar aşırı özelliklere sahip bir galaksinin nasıl var olabileceğini anlamıyoruz" dedi.
Araştırmacılar, gece gökyüzüne ilişkin en büyük ve en ayrıntılı astronomik veritabanlarından biri olan Sloan Dijital Gökyüzü Araştırması tarafından toplanan verileri yeniden analiz ettiklerinde Nube'yi keşfettiler ve yıllardır fark edilmeyen küçük bir tutarsızlığı fark ettiler. Anormalliği tespit ettikten sonra ekip, Batı Virginia'daki Green Bank Teleskobu ve İspanya'nın La Palma kentindeki Gran Telescopio Canarias'ı kullanarak uzaktaki koordinatların ultra derin, çok renkli görüntülerini aldı.
Ancak o zaman bile Nube o kadar sönük ki ekip kendi galaksimize olan mesafesini tam olarak belirleyemiyor. Araştırmacılar bunun Samanyolu'ndan yaklaşık 300 milyon ışıkyılı uzaklıkta ve çapının yaklaşık üçte biri kadar olduğundan şüpheleniyorlar. Ancak bunu doğrulamak için daha fazla gözlem yapılması gerekiyor.
Galaksi oluşumunun genel kuralı, galaksinin yoğunluğunun çekirdekte en yüksek olması ve dışarı doğru azalmasıdır. Ancak Montes, Nube'deki yıldız konsantrasyonunun "nesnenin her yerinde çok az değişiklik gösterdiğini, bu yüzden de bu kadar sönük olduğunu" söyledi.
Araştırmacılar, merkezindeki bu kadar küçük bir kütleye sahipken galaksinin nasıl bir arada tutulduğunu açıklayamıyorlar; bu kütle normalde diğer yıldızları yerinde tutmak için gereken yerçekimini uyguluyor.
Normalde gökbilimciler, bu tür yerçekimsel anormalliklerin, ışıkla reaksiyona girmeyen ve evrenin kütlesinin yaklaşık %27'sini oluşturduğu varsayılan, kökeni bilinmeyen gizemli bir madde türü olan karanlık maddeden kaynaklandığını düşünüyor. Ancak karanlık maddeye ilişkin mevcut anlayışımıza göre, Nube'un sıra dışı özelliklerini açıklamaya yetecek kadar karanlık madde bulunmamalı.
Kanarya Adaları Astrofizik Enstitüsü'nden astrofizikçi Ignacio Trujillo, "Çekici bir olasılık, Nube'nin olağandışı özelliklerinin bize karanlık maddeyi oluşturan parçacıkların son derece küçük bir kütleye sahip olduğunu göstermesidir" dedi. Eğer bu doğru olsaydı, karanlık maddenin "kuantum fiziğinin özelliklerinin galaktik ölçekte bir göstergesi" olacağını ekledi.
Trujillo, "Eğer bu hipotez doğrulanırsa, bu, en küçük dünyayı en büyük dünyayla birleştiren doğanın en güzel gösterilerinden biri olacaktır." diye ekledi. Ancak bu sadece olası bir teoridir.
Nube'nin dağınık doğasının nedeni ne olursa olsun, araştırmacılar şimdi gizemi çözmeye yardımcı olabilecek benzer sönük gökadaların peşindeler.
Montes, "Bu galaksi ve bulabileceğimiz benzerleriyle, evrenin anlaşılmasında yeni bir pencere açacak ek ipuçları bulmamız mümkün" dedi.