Kültür ve Turizm eski Bakanı ve AK Parti Eskişehir Milletvekili Nabi Avcı, ‘İslam mimarisi yoktur’ derken ne demek istediğini ve neyi kast ettiğini açıklığa kavuşturdu.
Önceki yazımda, Samsun’da bir yemekli sohbet sırasında ‘İslam mimarisi yoktur’ dediğini yazdığım muhterem Nabi Avcı Hocam meseleyi telefonda uzun uzun anlattı;
“İslâm Mimarisi yoktur. Bunu derken Cümlenin başında veyahut sonunda muhakkak ‘bir İslam Mimarisi Paketi (kodeksi) yoktur’ demiş olmam gerekiyor.
Zannediliyor ki, İslâm mimarisi veyahut İslam edebiyatı paketlerimiz var. O paketler açılınca içinden İslam mimarisi veyahut İslam edebiyatı çıkıyor. Gençlerimiz de kafalarında böyle bir kalıp böyle bir şablon ile yaşıyorlar.
Şablon ve paketler gerçek hayat ile örtüşmediği zaman da hayal kırıklığı…
Ben bu şablonu kırmak ve ortadan kaldırmak için ‘İslâm mimarisi yoktur’ diyerek söze başlıyorum.
Evet, İslam mimarisi yoktur; İslam’ın ilkeleri, şartları ve hukuku vardır.
Bu şartlara göre bina yaparsınız. Bu ilkelere göre edebiyat yaparsınız. Buna İslâm mimarisi veyahut İslami edebiyat denilebilir.
Mimaride İslam’ın en önemli ilkesi komşuluk hakkıdır. Komşunun güneşini kapatmadan, manzarasını kesmeden bina inşa etmelisiniz.
İslâm’ın İlkesi yani komşuluk hakkı gözeterek bina edilen şehirlerde bir ev yapılırken komşunun havasına, suyuna, güneşine ve toprağına saygı göstermek en önemli ve öncelikli vasıftı.
Bu sadece bizim kültürümüzle de alakalı bir şey de değildir. Dünyanın muhtelif yerlerinde komşu hakkı gözeten güzel ve kadim şehirler mevcuttur.
Mesela İslam’ın komşuluk hakkı ve komşu hukukuna riayet ederek inşa edilen Bosna Hersek’teki evler ile bir başka İslam ülkesindeki Eskişehir Odunpazarı’ndaki evler görünüş olarak, mimari usul ve tarz olarak birbirinin aynı olmayabilirler.
Fakat bir İslami hassasiyeti muhafaza ettikleri için İslam mimarisi sayılabilirler.
Nabi Avcı Hocam, üç aşağı beş yukarı bunları söyledi;
İslâm’ın vazettiği ilkelerden neşvünema bulan mimari İslam mimarisidir.
Bunun bir kalıbı, bir paket halinde sunulacak kural ve kaideleri yoktur.
Her ülkeye ve coğrafyaya değişiklik gösterebilir.
Mimari ve şehircilikte İslâm’ın en önemli ilkesi; komşuluk hakkı ve hukuku…
Dünyanın muhtelif yerlerinde komşu hakkı gözeten güzel ve kadim şehirler mevcuttur.
Bir yanlış anlamayı düzelterek, kendisine bu vesileyle saygılarımı sunuyorum…