Kendi adaylarıyla Cumhurbaşkanlığı seçimine katılmakta zorlanan muhalefet bir kamikaze hareketi yapmaya çalıştı ancak başaramadı. Bu tezgâhı kimler nasıl kurdu ve neden işlemediğinin cevapları önümüzdeki günlerde ortaya çıkacaktır. Bu tezgâhın mağduru, şaşkını 15 milletvekili hafızlarda kara bir tablo olarak kalacaktır.
Bu durumu izah eden güzel bir kavramımız var; “Puti” diye. Yeni nesil bilmekte zorlanacaktır ama yoksulluk zamanları çocuğuna ya da hayvanlarına bakamayan aile onları “Bahara çıkarsın” diye komşuya emanet ederdi. Komşu yoksul ailenin çocuklarına ya da hayvanlarına bakar, bahara çıkarınca emaneti sahibine teslim ederdi. Bilmiyorum bu puti vekillerin görevi ne zaman bitecek. Komşunun da bakmayıp ziyan etme ihtimali çok yüksek. Bu çağda puti geleneğini yeniden yaşatmak çok iç açıcı bir durum değil.
Bu şaşkınlığın ortasında emanet verilen milletvekillerinin durumu çok acıklı bir tablo oluşturdu. Garibanlar kurbanlıklar gibi süklüm püklüm bir vaziyette parti yetkilileri tarafından kameraların karşısına çıkartılarak bir müddet kiralandıklarını öğrendiler. Oyun tutmayınca zavallılar ortada kaldı. Şimdi hangi partiden aday olacakları meçhul. Sol bir partiden sağ bir partiye gönderilmekte acıların büyüğü olsa gerek. Şimdi bu vekiller milletin huzuruna nasıl çıkacaklar.
Muhalefet partileri kirli tezgâhlar kurmak yerine oy alacakları milletin kendilerini kabul etmeleri için neler yapmaları gerektiği üzerine kafa yorsalar daha faydalı olmaz mı? Tabii, yeni sistemi tam kavramamanın da bunda büyük etkisi var. Bütün yapılar eski düzene göre oluşturulmuş yeni sistemin ne getirdiği ve nasıl işleyeceğine yönelik kafa karışıklıkları da devam ediyor.
Yeni sistemin iyi yönlerinden bir tanesi de çoklu yapıdan ikili parti yapısına yönelen bir sistem getirmesidir. Bu seçimlerde eski alışkanlıklar ittifaklarla aşılacak ancak gelecek dönemlerde bu ittifak yapılanmasının sürmeyeceğini düşünüyorum.
Yeni sistemin getirdiği yasama ve yürütmenin net olarak birbirinden ayrılmasının ne tür sonuçlar doğuracağını hep beraber göreceğiz. Daha önceki parlamenter sistemde yasama yürütmeyi belirliyordu. Şimdi artık yasama ve yürütme birbirini denetleyen, dengeleyen kurumlar haline geldiler.
İlgimizin odağında Cumhurbaşkanlığı olunca milletvekili seçimleri ikinci plana düştü. Artık vekillerin eskisi kadar iş takibi yapmaktan kurtulacağı ifade ediliyor. Meclisin yürütme yönü ortadan kalkınca yasama faaliyetlerinin sağlıklı yürütülmesi için vekillerin eskiye nazaran daha donanımlı kişilerden oluşması gerekir. Halkın bütün kesimlerini temsil etmek yerine bilgi ve birikimleriyle ülkenin geleceğine ufuk katacak insanların tercih edilmesi daha doğru olacaktır.
Seçilme yaşının 18’e indirilmesi temsil açısından iyi bir algı oluştursa da gerçekte birçok sorunu da beraberinde getiriyor. 18 yaşında bir genç, henüz liseyi yeni bitirmiş bir insan olarak parlamentoya ne kazandıracak? Hangi tecrübe ve birikiminden istifade edilecek?
Üniversite hazırlıkta okuyan başarılı bir öğrenci olan arkadaşımın oğlunu tahsiline devam etmesinin milletvekilliğinden daha iyi olacağı konusunda ikna edemedim. Milletvekili aday adaylığı formunu doldururken tahsil bölümüne lise yazmak zorunda olduğu için sıkıntı çektiğine şahit oldum. Yüksek lisans ve doktoranın tahsil hayatı için öneminin arttığı bir çağda liseyi bitirmiş çocuk- gençleri sahaya sürmenin bazı psikolojik sorunlar doğuracağını da düşünüyorum. Vekil adayı olamayacak genç için bu büyük bir hayal kırıklığı getirecektir. 18 yaşında vekil olup 23 yaşında dönemi sona eren gencin yaşayacağı kırılmalar ömür boyu sürecektir.
Fetih Marşı ile büyümüş bizim nesil için 21 yaşındaki Fatih temsili bizi aldatmasın. Fatih Sultan Mehmet Han, 21 yaşında bir âlimin alması gerekecek kadar tahsil ve terbiyeye sahip olmuştu. Yönetim bilimlerini ilmi mana da tahsil etmiş ameli manada şehzade olarak uygulamıştı. Doğu ve batı dillerine, kültür ve sanatına vakıftı. Yedi dil biliyor beşeri ve dini ilimlerde ders verecek kadar donanımlıydı. Şimdi bunu yarısı kadar meselelere vakıf bir genç bulabiliyorsak hiç durmayalım vekil yapalım. Meseleye tersinden bakarak bu nitelikte gençler yetiştirmek için eğitim sistemimizi ona göre düzenleyelim. İnsanların puti durumuna düşmemesi için buna ihtiyaç var.