Özellikle sanat alanında eser üretenlerin emeklerinin karşılığını alması için NFT yeni bir çığır açtı. NFT, ‘Non-Fungible Token’in kısaltması. Türkçe, ‘Benzersiz dijital varlık’ olarak ifade edebiliriz. NFT satışlarında genellikle kripto para birimi Ethereum ile ödeme yapılıyor.
NFT, telif hakkı içeren dijital sanat eserleri üretmek ve sanat koleksiyonları satmak için önemli bir alan oluşturdu. Çünkü NFT, blok zinciri teknolojisi sayesinde, dijital bir varlığın benzersiz olduğunu garanti altına alıyor.
Bugüne kadar sanatçılar ürettikleri eserleri sattıktan sonra, o esere ilişkin hiçbir hakları kalmazken, NFT sayesinde eser her el değiştirdiğinde gelir elde edebiliyor. Böylelikle ciddi miktarda ‘pasif gelir’ elde etme imkânı yakalıyorlar.
NFT’lerin sanat eseri ya da bir koleksiyon ürünü olmaları şart değil. Herhangi bir fotoğraf, çizim, grafik, video, ses dosyası olabilir. Burada önemli olan NFT’ye konu ‘eser’in blok zincirinde sahipliğinin kanıtlanmış olması.
NFT bugün büyük bir ekonomik hacme ulaşmış durumda. 2021 yılında NFT pazarının 23 milyar dolar ticaret hacmine ulaştığı düşünülürse, NFT’lere olan talebin 2022 yılında da artarak devam edeceği rahatlıkla öngörülebilir.
Popüler NFT pazaryeri OpenSea'de 2022’nin sadece ilk dört gününde 700 milyon dolardan fazla işlem yapıldığı göz önüne alınırsa, ne kadar büyük bir potansiyelle karşı karşıya olunduğu daha net anlaşılır.
Bu arada Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar’ın, Güzel Sanatlar Fakültesi Temel Sanat Eğitimi Bölümü'ne “NFT'ye Giriş" dersi konulduğunu duyurması önemli bir gelişme. Böyle yenilikçi adımın bir devlet üniversitesinden gelmesini ayrıca kayda geçmek gerek.
Bu girişim, yeni trendlerin müfredata girmesi adına önemli bir aşamayı gösteriyor. Öğrencilerin, gelecekte üretecekleri eserlerin telif hakları ve satışına dair yeni ufuklar açan bu teknolojiyi öğrenmeleri, hayata daha bilinçli başlamalarını sağlayacak.
TTGV’ye bir tavsiye
Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV), konusu teknoloji, girişimcilik ve iş dünyası olan önemli kitaplar yayınlayarak girişimcileri bilgilendirme görevini yerine getiriyor.
Charlene Li’nin “Yıkıcı Zihniyet”, Daniel Susskind’in “Çalışılmayan Bir Dünya”, Sharmeen Prashantham'ın “Küresel Doğanlar, Ağlar ve Çok Uluslu Büyük İşletme” gibi önemli eserlerini bunlar arasında sayabilirim. Ancak bu kitapların büyük bölümünü satın almak isteyenler kitabevlerinde bulamıyor.
“Çalışılmayan Bir Dünya” adlı kitap, Optimist Yayın Grubu iş birliğiyle yayınlandığı için piyasada kolayca bulunabilirken, diğerlerine ulaşmak isteyenler yazı, video ve ‘podcast’ yayınlarımda çokça bahsettiğimden, doğal olarak bana müracaat ediyor. Ben de her seferinde TTGV’yi adres gösteriyorum.
TTGV, bu önemli yayınların kitap satış noktalarında ve internetteki kitap mağazalarında yer alması için harekete geçse ve ihtiyaç duyanlar bu eserlere kolayca ulaşabilse ne iyi olurdu