DEMET İLCE / MUHABİR
Araştırmacılar, 1918 ve 1930'da doğan kadın gruplarını araştırdı ve onları 1954 ve 1966'da doğanlarla karşılaştırdı. Onlarca yıl boyunca bu kadınlarla, 50 yaşlarına geldiklerinde sıcak basmalarıyla ilgili deneyimleri hakkında röportaj yaptılar.
Daha yeni nesillerdeki kadınların, daha önce doğanlara göre önemli ölçüde daha sık sıcak basması yaşadıklarını buldular. Daha geç doğan kadınların yüzde 35'i günlük sıcak basması yaşarken, önceki kuşaklardaki kadınlarda bu oran yüzde 24'tü.
Peki neden?
Diğer çalışmalar, sağlığın belirli yönlerini sıcak basmalara bağlayan bağlantılara dikkat çekti; örneğin sigara içmek ve yüksek BMI daha yüksek oranlarla ilişkilidir ve her iki faktör de son 100 yılda değişti. Stres düzeyi ve doğum kontrolü ve hormon replasman tedavisi gibi ilaçlar da rol oynamaktadır.
Böylece araştırmacılar, İsveçli kadınlardan oluşan bir grup arasında bu olasılıklara uyum sağlamak için istatistiksel bir model oluşturdular. Bu faktörlerden herhangi biri sıcak basmaların nesiller arasındaki farkını açıklayabilseydi, bu değişiklik ortadan kalkar ya da en azından azalırdı.
Ama olmadı. BMI ve ilaç kullanımı gibi şeyleri hesaba kattıktan sonra bile, daha sonra doğan kadınların günlük ateş basması yaşama ihtimali önceki nesillere göre neredeyse iki kat daha fazlaydı.
Kadın sağlığı alanında doktor-bilim adamı ve Washington Üniversitesi'nde doğum ve jinekoloji alanında fahri profesör olan Susan Reed, çalışmanın, günümüz kadınların muhtemelen önceki nesillere göre daha fazla ateş basması yaşadığı yönündeki sonuçlarına katılıyor. Bunun, ayrıştırılması zor çevresel, genetik ve sosyal faktörler tarafından yönlendirildiğine inanıyor.
Reed, “Menopoz, birçok ipliği bir araya getiren iç içe geçmiş büyük bir duvar halısı gibidir. Bu, herhangi iki şeyi birbirine bağlayan düz bir çizgi değil” dedi.
Sıcak basmaları neden daha sık hale geliyor?
Bir olasılık, menopoza bakış açımızın değişmesi nedeniyle kadınların sıcak basması bildirme olasılığının artmasıdır. “La menopoz” teriminin 19. yüzyılda Fransız bir erkek doktor tarafından icat edilmesinden bu yana çok yol kat ettik.
Kadınlar artık semptomları hakkında geçmişe kıyasla daha açık bir şekilde konuşmaya teşvik ediliyor.
Ancak İsveç araştırmasındaki kadınların tıbbi araştırma amacıyla semptomlarını doğru bir şekilde bildirdiklerini kabul edersek, başka bir açıklama aramak zorunda kalırız.
Bugün menopoz hakkında bildiklerimizin çoğu Ülke Çapında Kadın Sağlığı Araştırmasından geliyor. SWAN 1994 yılında başladı ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki etnik ve ırksal açıdan çeşitlilik gösteren kadın örneklemindeki menopoz geçişini anlamaya çalıştı. Adetleri henüz durmamış olan ve bugün hala onları takip eden, yaşları 42 ila 52 arasında olan 3.302 kadını kaydetti.
Bu çalışma, kadın sağlığı dünyasında anıtsal niteliktedir; bunun gibi çok az çalışma vardır. SWAN'dan, beyaz kadınlarla karşılaştırıldığında, Çin ve Japon kökenlilerin adet döngülerinin daha uzun olduğunu ve Siyahi kadınların menopoza geçiş süresinin daha uzun olduğunu, ateş basması ve gece terlemesi semptomlarının ortalama 10 yıl kadar sürdüğünü öğrendik. Çalışma ayrıca siyahi kadınların bu semptomlar için tedavi alma olasılığının beyaz kadınlara göre daha az olduğunu buldu.
SWAN, düşük eğitim düzeyi, yüksek stres ve kaygı gibi bir dizi faktörün, kadınların daha uzun süre ateş basması ve gece terlemesi yaşamasıyla bağlantılı olduğunu ortaya çıkardı.
Reed'e göre bu ilişkileri bilmek faydalıdır. Örneğin, bilişsel davranışçı terapi gibi stresi azalttığı bilinen tedaviler, sıcak basması ve gece terlemelerini iyileştirebilir. Bazı bilim insanları ayrıca kirlilik ve artan küresel sıcaklıklar gibi çevresel değişikliklerin sıcak basması algısını ağırlaştırdığını da savunuyor.
Ancak bu faktörler hikayenin sonu değil, özellikle de kuşaklararası farklılıklar söz konusu olduğunda. Aksine, bunlar muhtemelen bilimin henüz ortaya çıkaramadığı başka bir şeyin işaretleridir.
Bu olasılıklardan biri epigenetik değişiklikler veya yaşam süremiz boyunca DNA'mızda meydana gelen değişikliklerdir.
Reed, "DNA'mız yumurtalarımız ve spermlerimiz aracılığıyla aktarılanlardan daha karmaşıktır. Zaman içindeki davranışlara ve organizmaların nasıl uyum sağladığına bakarsak, bugün çevremizin karmaşıklığının DNA'mızı değiştirdiğine şüphe yok." dedi.
Örneğin, obez annelerden doğan bebeklerin DNA'larında, daha sonraki yaşamlarında obezite ve kardiyovasküler hastalık riskini artırabilecek değişiklikler yaşadıklarını açıkladı. Bilim adamları, erken menopoza giren hastalarda ve ateş basması daha kötü olanlarda benzersiz epigenetik değişiklikler gözlemlediler. Ancak bu tür değişiklikleri neyin tetiklediğinin ve bunların kadınların semptomlarının şekillenmesinde nasıl bir rol oynayabileceğinin kesin olarak görülmesi gerekiyor.
Menopoz yaşamak normal bir süreçtir ancak acı çekmek asla normalleştirmemiz gereken bir şey değildir. Ateş basması sizi rahatsız ediyorsa ve günlük hayatınızdan keyif alma yeteneğinizi azaltıyorsa, doktorunuzla konuşun ve yardım alın. Belirtileriniz hakkında konuşmak doktorunuza diğer potansiyel risk faktörleri hakkında ipucu verebilir; örneğin şiddetli ateş basması yaşayan kadınların kalp krizi veya felç geçirme olasılığı daha yüksektir. Belirtilerinizi ciddiye alan bir doktor bulun ve deneyimlerinizi halının altına süpürmeyin.