Tuğçe Huy - Muhabir
Konunun detaylarına baktığımızda daha önce bahar başlarında kuş gribinin ilk kez süt ineği sürülerinde bulunduğu bildirilmişti. Sağlık kurumları ise virüs ve bakterilerin çiğ veya pastörize edilmemiş süt örneklerinde tespit edildiğini açıklamıştı.
Yapılan incelemelerde ise pastörize süt örneklerinde de kuş gribine neden olan H5N1 virüsünün parçaları bulundu. ABD Gıda ve İlaç İdaresi, ticari süt tedarikinin hâlâ güvenli olduğunu vurgulasada, pastörizasyonun kuş gribi virüsünü etkisiz hale getirmesi ve onu bulaşıcı olmayan bir hale getirmesi bekleniyor.
FDA, mevcut bilgiler ışığında pastörizasyonun virüsü etkisiz hale getirmesinin muhtemel olduğu, ancak sürecin viral parçacıkların varlığını ortadan kaldırmasının beklenmediğini belirtti.
ABD Tarım Bakanlığı, kuş gribinin yayılmasını engellemek amacıyla eyalet sınırlarını geçen ineklerin test edilmesini gerektiren federal bir emir yayınladı.
Dünya genelinde yaşanan bu krizlerin engellenmesine yönelik yapılabilecek önlemlerde ise şu ayrıntılara bakılabilir.
İşletmelerce Alınması Gereken Önlemler
1-Bu hastalığın çok bulaşıcı ve öldürücü bir hastalık olması yanında insanlara da bulaşabileceği dikkate alınarak korunma tedbirlerini almaları.
2- İşletmelerin giriş ve çıkışları ciddi olarak kontrol altına alınmalıdır. Kümesler ve yem üniteleri ziyaretçiler için ‘yasak bölge’ ilan edilmelidir.
3- İşletme içinde personel hareketleri olabildiğince sınırlandırılmalıdır.
4- Her kümesin bakıcısı ayrılmalı ve diğer kümeslere giriş ve çıkış kesinlikle yasaklanmalıdır. Bakıcıların kümeste giydiği ayakkabı ve tulumla dışarı, dışarıda giydiği elbise ve ayakkabı ile de kümese girmesi engellenmelidir. Bu kurala işletme sahibi ve yöneticiler de uymalıdır.
5- Kümes kapıları önünde, personel giriş dezenfeksiyonu için gerekli tedbirler alınmalıdır.
6- Taşıtlar mümkün olduğunca dışarıda tutulmalı eğer girmeleri çok gerekli ise tesisin girişinde etkili dezenfektanlardan biri ile yıkanmalıdır.
7- Bu hastalık için etkili olan formalin+permanganat, sodyum hipoklorit, amonyum quertar tuzları, kalsiyum hidrat, kresilik asit ve sentetik fenoller gibi dezenfektanlar kullanılmalıdır.
8- Yetiştirilmek üzere temin edilen yumurta, civciv veya piliçler hastalık kontrollerinin düzenli olarak yapıldığı bilinen, her bakımdan güvenilir, çalışma izni verilmiş ve sağlık sertifikası düzenlenmiş olan damızlık çiftliklerinden alınmalıdır.
9- Kümes içi kadar, kümes dışı da temizlenmeli ve kontrol edilmelidir. Kümes dışındaki çöplükler gelişigüzel atılmış malzemeler, kümes dışında yemlerin etrafa saçılmış olması farelerin ve diğer kemiricilerin kümese yaklaşmalarını ve kümese girmelerini kolaylaştırır. Bunun için kanatlı barınaklarının etrafındaki alanlar da temizlenebilir, dezenfekte edilebilir malzemeden yapılmalıdır.
10- Kemirgenler dışkılarıyla yem ve altlığı kontamine ederler. Dolayısıyla kemirgenlerle mücadele için etkili bir program yürütülmelidir.
11- Kümeslere yabani kuş ve kemirgenlerin girişi engellenmelidir.
12- Göçmen su kuşlarının hastalığın yayılmasında taşıyıcı rol oynadığı dikkate alınarak, göl, gölet ve göçmen su kuşlarının işletmelere yakınlığı halinde aşırı tedbirli olunmalıdır.
13- Her seferinde, kullanılmak üzere yeni viyoller tercih edilmelidir. 14- Yem, su, ekipman hijyenine mutlaka uyulmalıdır.
14- Bir başka işletmeden alınan ekipman kesinlikle işletmeye sokulmamalıdır.
15- Avian İnfluenza hastalığı tehlikesine karşı gerekli tedbirlerin alınabilmesi için ilk hastalıktan şüpheli veya ölü hayvanın kesin teşhisi vakit geçirilmeden yaptırılmalıdır.
16- İşletmeler uğrayacakları ekonomik kayıpların büyüklüğüne karşın, hastalık ihbarlarında özverili olmalı ve civardaki işletmeleri derhal uyarmalıdırlar.
17- Hayvan hareketlerinde kontrollü olunmalı ve Bakanlığımıza yardımcı olunmalıdır.
18- Temiz ve hijyenik bir kümes her türlü hastalığa karşı alınmış en etkili önlemdir. Temizlik ve dezenfeksiyonun istenilen düzeyde olması için kümeslerde taban, duvar, tavanlarda çatlak, yarık bulunmamalı ve kolayca yıkanabilmelidir.
19- Aynı çiftlikte sadece bir türden hayvan yetiştirilmelidir. Dışarıdan sürüye kesinlikle hayvan katılmaması ve hepsi içeri, hepsi dışarı kuralına uyulmalıdır.
20- Kümeslerin periyodik temizliği, dezenfeksiyonu, havalandırılması, gıda, su hijyeni, kümes ısısı ve hayvan bakıcılarının temiz tulum, dezenfekte edilmiş çizme ve eldiven kullanmaları sağlanmalıdır.
21- Hayvan Sağlık Sigortası yaptırılmalıdır.
22- Ölü, hasta hayvanlar bulaşmayı önleyecek şekilde imha edilmelidir.