Pazar gecesi itibariyle start alan fiyat düşüşleriyle pazartesi sabahı tüm piyasalar varil fiyatı 30 dolar seviyelerine kadar gerileyen petrol fiyatlarıyla haftaya başladı.
Suudi Arabistan ile Rusya arasında yaşanan petrol sürtüşmesi fiyatların bir günde yüzde 30 seviyelerinde düşüşün yaşanmasına sebep olarak 1990’lardan sonraki en sert geri gelme yaşandı.
Koronavirüs salgınıyla birlikte fiyatlardaki bu düşüş dünya ekonomisinin 2020’de yaşayacağı problemlerle ilgili çok ciddi ipuçları vermektedir.
Öncelikle petrol ithal eden ülkelerin işine yarayacak bir durum gibi görünse de uzun vadede petrolü hem ihraç hem de ithal eden ülkelerin bu anlamda sıkıntı yaşamaları kuvvetle muhtemeldir.
Öyle ki ihraç eden ülkeler hem de maliyetlerinin altında bir petrol fiyatıyla ekonomilerinde çok büyük kayıplarla karşı karşıya kalabilir.
Diğer tarafta da ithal eden ülkeler zaman geçtikçe petrol ihraç eden ülkelere farklı mal ve ürünlerde ihracatları varsa o ülkelere satış işlemi gerçekleştirememek durumuyla karşılaşabilirler.
Ülkemiz petrol ithal etmesi vesilesiyle bu risk grubunda bulunmaktadır ki 2014’ten günümüze kadar bu hafta açıklanan 2019 Aralık ayı işsizlik oranı (%13.7) ile işsizlik oranının en yüksek seviyede bulunması durumuyla da etkilenme oranı daha da yükselebilir. Bu yükselişte en büyük yeri genç işsizlik konusunun kapladığını gördüğümüzde işin ne kadar da ciddi boyutlarda olduğunu daha da yakından hissedebiliyoruz.
1970’lerin başında 1.8 dolar olan petrol fiyatları 1973 Arap-İsrail savaşıyla 12 doların üzerine çıkmıştı.
1986’da 10 doların altında iken 1990’da Körfez Savaşı’yla 1970’li yıllardaki fiyat seviyelerine doğru çok keskin bir düşüş yaşanmıştır.
Amerika’da yaşanan 11 Eylül 2001 hadisesinde petrol fiyatları %35 dolaylarında bir düşüş yaşarken 2003 Irak savaşında 70 doların üzerine çıkmıştır.
Son dönemdeki en büyük dünya ekonomik krizinin yaşandığı 2008 yılının başlarında 147 dolar civarlarında olan petrol fiyatları aynı yılın sonunda 36 dolara kadar gerileyerek tarihinin aynı yıl içerisindeki en büyük düşüşünü yaşamıştır.
Rus kaynakları yaptıkları açıklamada düşük petrol fiyatlarına 10 yıl dayanabileceklerini belirterek petrol üreten ülkelerin durumunu gözler önüne sermektedir.
Uluslararası yatırım kuruluşları bu yıl içerisinde petrol fiyatlarının 20 dolar ile 30 dolar arasında gidip geleceğini öngörmektedirler. Hatta kimileri 20 dolar seviyelerinde bir seyir olacağını bile dillendirmektedirler.
Petrol fiyatlarının yanında küresel ekonomiyi en fazla etkileyecek bir diğer konu da daha önceki haftalarda ayrıntılarıyla bahsettiğimiz koronavirüs meselesidir.
Özellikle son günlerde İtalya üzerinden aynı birlikte olmaları vesilesiyle sınırların kapatılmadığı diğer Avrupa ülkelerine sıçraması çok muhtemel gözüken bu virüsle ekonomilerin baş etmesi uzun zaman alacak gibi görünüyor.
İtalya dışındaki Avrupa ülkeleri hızlı bir şekilde bu ülkeden gelecek olanlarla bu ülkeye gidecek olan vatandaşlar üzerinde bir karar almak durumundadırlar. Aksi durumda İtalya’da yaşanan örnekte olduğu gibi diğer ülkelerde de kırmızı alarm durumuna geçilmesi büyük bir olasılıktır.
Bu yıl bu yaşananlara ve yaşanabileceklere dikkat kesilerek ekonomide yol alınmalıdır…