İlk olarak 2019 yılı Aralık ayında Çin’in Vuhan kentinde bilinmeyen yeni bir solunum yolu hastalığı olarak ortaya çıktığı günden bugüne Kovid-19 nedeniyle dünya genelinde 50 milyona yakın insan etkiledi ve 1,2 milyondan fazla insan hayatını kaybetti. Ülkemizde Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, 8 Kasım 2020 tarihi itibariyle hasta sayımız 394.255’e, kaybettiğimiz vatandaşlarımızın sayısı ise 10.887’ye ulaştı. Tüm bu sağlık sorunlarının yanı sıra dünya ekonomisi son yılların en büyük krizi ile karşı karşıya kaldı. Pek çok kişi işini kaybetti.
Şuana kadar elde edilen veriler virüsün yarasalardan kaynaklandığını gösterse de, SARS-CoV-2’nin (Kovid-19 etkeni virüs) kaynağı ve ara konakları henüz net olarak tanımlanamadı.
Kesin bir tedavisi olmayan hastalıktan korunmada sosyal mesafe, maske ve hijyen en etkili yöntemler olarak görülmeye devam edilirken mevcut bilimsel kanıtlar, virüsün ağırlıklı olarak insanlar arasında solunum damlacıkları ve yakın temas yoluyla bulaştığını gösteriyor.
Ancak insanlar ve hayvanlar arasında bulaşma örnekleri de yok değil. Hastalığı taşıyan insanlarla temasları sonucunda vizonlar, köpekler, kediler, aslanlar ve kaplanlara da hastalık etkeni belirlendi.
Danimarka’da Haziran ayından bu yana 214 insanda, çiftliklerde kürkü için yetiştirilen vizonlardan geçtiği belirtilen Kovid-19 vakaları tespit edildi. Yetkililerin açıklamalarına göre vizonlarla ilişkili bu vakalardan elde edilen virüs, daha önce gözlemlenmemiş mutasyonlara veya değişikliklere sahip.
Bu durum çok da şaşırtıcı değil. Çünkü SARS-CoV-2 dahil tüm virüsler mutasyona uğrar yani zamanla değişir. Elbette yeni mutasyonların etkisinin tam olarak anlaşılabilmesi için deneysel çalışmalara ihtiyaç var.
Danimarka’da elde edilen ilk veriler ışığında Dünya Sağlık Örgütü, bu yeni varyantın bilinen Kovid-19 virüsünü nötralize eden antikorlara karşı duyarlılığının daha zayıf olduğunu açıkladı.
Konunun can alıcı noktası tam da burası!
Kovid-19’un kontrolü için aşı çalışmaları dünya genelinde devam etmekte hatta ülkemizde veteriner hekimlerin geliştirdiği aşının ilk insan denemeleri başlamış ve farklı ülkelerin bir kaç aşısında faz 3 çalışmaları tamamlanmak üzere iken vizonlarda mutasyona uğrayan virüse karşı bu aşıların etkinliğinin şüpheli olması endişe verici.
Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü’ne göre, bugüne kadar Danimarka, Hollanda, İspanya, İsveç, İtalya ve ABD olmak üzere altı ülkede vizon çiftliklerinde SARS-CoV-2 bildirilmiş olmakla birlikte ilk adım Danimarka’dan geldi. Sebep oldukları Kovid-19 ve potansiyel halk sağlığı riski nedeniyle Danimarka’da çiftliklerdeki damızlıklar dahil 17 milyondan fazla vizonun itlaf edilmesine karar verildi.
Bakalım diğer beş ülke bu konuda halk sağlığını mı yoksa ekonomiyi mi seçecek?