Her yıl nisan ayının son cumartesi günü Dünya Veteriner Hekimler Günü olarak kutlanmaktadır. Dünya Veteriner Hekimleri Birliği (WVA) ve Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (OIE) tarafından bu yılın teması “Hayvan ve insan sağlığının geliştirilmesi için çevrenin korunması” olarak belirlenmiştir.
Veteriner hekimler, üniversite eğitimleri esnasında hem hayvan sağlığı hem de veteriner halk sağlığı konusunda eğitim görürler. Veteriner halk sağlığı alanında aldıkları eğitim kapsamında insanlarda görülen hayvan ve gıda kaynaklı hastalıklarla mücadele başta olmak üzere her türlü hayvansal gıdanın sağlıklı üretimi konusunda bilgili ve yetkili meslek mensubudurlar.
Tüm dünyada veteriner hekimler ile ilgili resmî kurumlar gıda güvenliği ile ilgili politika, mevzuat ve düzenlemeleri geliştirmekten sorumludur. Genel olarak, veteriner hekimlik hizmetleri; hayvan sağlığı ve halk sağlığı risklerini azaltmaya yardımcı olmak için çiftlikten başlayarak gıdaların sofraya gelene kadar geçirdiği tüm gıda zinciri aşamalarında görev alırlar.
***
Dünya genelinde yaşanan Kovid-19; insanlık tarihindeki pek çok salgında olduğu gibi veteriner hekimlerin bulaşıcı hastalıklarla mücadeledeki deneyimleri ile tanı, teşhis, ilaç geliştirme ve aşı üretimindeki yetkinliklerini bir kez daha hatırlattı.
Bu süreç bize aynı zamanda güçlü ve gelişmeye açık yönlerimizi fark etmemizi sağladı. Güçlü bir sağlık sistemine sahip olmamızın önemini göstermiş olmakla birlikte koruyucu hekimlik hizmetlerinin daha da geliştirilmesi gerektiğini ortaya koydu.
***
“Korunma tedaviden iyidir” mantığından yola çıkarak bulaşıcı hastalıklarla mücadelede başarılı olmak için insan, hayvan ve çevre sağlığı ile ilgili meslek gruplarının organize bir şekilde çalışması kaçınılmazdır.
Genel olarak insanlarda görülen bulaşıcı hastalıkların %60’ı, yeni patojen etkenlerin %75’i (Ebola, HIV, influenza, COVID-19 vb.) ve biyoterörizm ile ilişklilendirilen patojenlerin %80’i hayvan kaynaklıdır. Bu nedenle dünyada, hayvan kökenli bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkmasıyla hayvan sağlığı, halk sağlığı, ekonomi ve sosyal yaşam alanlarında sıklıkla sorunlar yaşanabilmektedir.
Sağlıklı bir toplum için sağlıklı çevre ve hayvanların olması gerektiği açıktır.
***
Koruyucu hekimlik tedavi hekimliğine kıyasla halk sağlığının korunmasında daha etkili, ekonomik ve insani bir yöntemdir.
Koruyucu hekimliğin dünyada geliştirilmesi için aslında bütün uluslararası sağlık kuruluşları tarafından kabul edilen; insan, hayvan ve çevre sağlığı ile ilgili meslek gruplarının organize bir şekilde çalışmasını hedefleyen “Tek Sağlık” konseptinin operasyonelleşmesinde sorunlar yaşanmaktadır. Bu bağlamda, bulaşıcı hastalıklarla mücadelede somut adımlar atmak için “Tek Sağlık” kavramıyla ilgilenmek ve çalışmalar başlatmak büyük önem taşımaktadır.