Koronavirüsü nedeniyle dünyanın başı dertte. Çin’in Wuhan şehrinde bir pazar yerinde çıktığı söylenen virüs nedeniyle ölenlerin sayısı 2 bini aşmış durumda. Teknoloji sayesinde anlık verileri öğrenebiliyoruz. 19.02.2020 saat 09:00 itibariyle vaka sayısı 75.199, ölü 2 bin 12, iyileşme 14 bin 675 olarak gösteriliyor. Tabii fısıltı gazetesi de boş durmuyor bu rakamların daha yüksek olduğunu ancak Çinlilerin gerçekleri gizlediğini anlatıyor. Bunun nedenlerinden birisi de Çin’in kapalı bir rejimle yönetilmesidir.
Başta Çin’in komşuları olmak üzere küreselleşen dünyada virüs hızlı bir şekilde her yere yayıldı. Özellikle Singapur, Japonya, Güney Kore, Hong Kong, Tayland gibi ülkelerde vakalar 50-100 arasında değişiyor. Vaka listesinin ikinci sırasında akşam baktığımda Diamond Prencess diye bir ülke adı yazıyor ve de vaka sayısı 542 görünüyor. Acaba bilmediğim bu isimle bir devlet mi var diye internetten araştırdım meğer bir yolcu gemisi adıymış. Sabah baktığımda geminin adının yerinde “Others” yazıyor, yani “Diğerleri” diye değiştirilmiş. İnsanlar büyük bir gemiyle dünya turuna çıkmış ama vaka onları denizde yakalamış. Dünyayı gezelim derken gemiye hapsolmuşlar. Hani bir söz vardır; “Ne oldum demeyeceksin ne olacağım diyeceksin.”
Koronavirüsü insan sağlığı dışında dünyayı ekonomik olarak sarstı. Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi, üretim üssü ve yüzde 20’ne sahip Çin’in sarsılması dünyada panik havası oluşturdu. Ucuz iş gücü, seri ve hızlı üretim Çin’i dünyanın üretim merkezi yaptı. Birçok ürün sadece Çin’de üretilirken bazı ürünlerin önemli parçaları da Çin’de üretiliyor. Çin’de duran fabrikalar nedeniyle dünyanın birçok ülkesinde de fabrikalar durdu. Bu felaketin dünya ekonomisinde daralmaya sebep olacağı kesin ancak oranı ne olur bunu şimdiden kestirmek oldukça zor
Her musibet ders almak için bir ibret vesilesi olmalıdır. Bütün ümidini Çin’den gelecek ucuz üretime bağlarsan böyle beklenmedik büyük vakalar karşısında ne yapacağını şaşırırsın. Bütün yumurtaları aynı sepete koyarsanız olacağı budur.
Bu büyük beladan en fazla Çin üretimine bağlı ekonomiler zarar görecek. Bu ülkelerin başında Brezilya, Endonezya, Japonya, Hong Kong, Güney Kore, Almanya gibi ülkeler gelmektedir. Sadece bunlarla sınırlı değil dünyanın tamamı az veya çok zarar görecek.
Uluslararası kuruluşların yaptıkları çalışmalarda koronavirüsü nedeniyle zarar görme ihtimali en az olan hatta artı durumda olacak tek ülke Türkiye görünüyor. Türkiye’nin ürün çeşitliliği ve üretim altyapısının güçlü olması, Çin nedeniyle zarar görecek sektörleri telafi edecek durumda olduğu belirtiliyor.
Bütün insanlığı etkileyen bu olaya başta “insani” yönden bakmak lazım gelir. Her şeyin telafisi olur ama gidenleri geri getiremezsiniz. Ama nerede yanlış yapıyoruz diye bir muhasebeye de ihtiyaç vardır. Ne tür yanlışlar yapıyoruz ki böyle büyük felaketlerle karşı karşıya kalıyoruz. Meseleyi bütün yönleriyle ele almak çözümü kolaylaştıracaktır.