Sağlık

Kişiye özel tedavi nedir? Nasıl uygulanır?

Modern tıpta giderek öne çıkan "kişiye özel tedavi" (personalized medicine), bireyin genetik, biyolojik ve psikolojik yapısına göre uyarlanmış sağlık hizmetlerini ifade eder. Bu yaklaşım, geleneksel "herkese uyan tek bir tedavi" modelinin aksine, hastalıkları ve tedavileri bireysel farklılıklar temelinde ele alır.

Abone Ol

Nihat Nasır – Diriliş Postası

Kişiye özel tedavide, ilaç metabolizmasının bireyler arasında farklılık gösterdiği göz önünde bulundurularak, en etkili ilacın doğru dozda ve minimum yan etki ile uygulanması hedeflenir. Bu yöntemle, hastaların genetik profiline dayalı ilaç seçimleri yapılır ve tedavi süreci daha etkili hale gelir.

Kişiye özel tedavi süreci nasıl işler?

Kişiye özel tedavi süreci, kapsamlı bir değerlendirme ile başlar. Bireyin genetik yapısı, biyolojik özellikleri, yaşam tarzı ve psikososyal durumu analiz edilir. Bu analizler ışığında, hastanın genel sağlık durumu ve spesifik ihtiyaçları belirlenir. Tedavi süreci boyunca, bireyin ilaca verdiği yanıtlar ve potansiyel yan etkiler izlenir.

1. Farmakogenetik yaklaşım

Farmakogenetik, bireyin genetik yapısının ilaç metabolizması üzerindeki etkisini inceler. Bu alanda yapılan çalışmalar, hastaların genetik profiline dayalı olarak ilaç seçimini ve dozajını kişiselleştirir. Farmakogenetik analizler sayesinde hastaların daha etkili ve yan etkisiz bir tedaviye ulaşması sağlanır.

2. İlaç kan düzeyi izleme (TDM)

Tedavisel İlaç Kan Düzeyi Monitörizasyonu (TDM), hastanın ilaç plazma konsantrasyonunu ölçerek tedavi etkinliğini ve güvenliğini sağlar. TDM, özellikle psikiyatrik tedavilerde bireyin metabolik hızına göre ilaç dozajını ayarlamakta kritik bir rol oynar. Böylece, yan etkiler en aza indirilir ve tedavinin etkisi artırılır.

Psikiyatrik tedavide kişiye özel yaklaşım

Psikiyatride kişiye özel tedavi, bireyin yaşam deneyimleri, kişilik özellikleri ve duygusal ihtiyaçlarına göre özelleştirilen tedavi planlarını içerir. Bu yaklaşımda, her bireyin benzersiz olduğu kabul edilir ve tedavi süreci kişisel farkındalık ve uyum sağlama ekseninde yürütülür. Özellikle travma öyküsü olan bireylerde, geçmiş deneyimlerin dikkate alınması tedavi başarısını artırabilir.

Kişiye özel tedavi yöntemleri

1. Genetik analiz ve hedefe yönelik tedaviler: Bireyin genetik profiline uygun ilaç ve tedaviler uygulanır.

2. Kişisel ilaç tedavisi: İlacın türü ve dozu bireyin yanıtına göre düzenlenir.

3. Diyet ve beslenme planları: Metabolizma tipine ve sağlık hedeflerine göre beslenme programları oluşturulur.

4. Psikoterapi ve danışmanlık: Duygusal ihtiyaçlar doğrultusunda özel danışmanlık hizmetleri sağlanır.

5. Egzersiz programları: Fiziksel sağlık durumu ve yaşam tarzına uygun egzersiz planları hazırlanır.

6. Sağlık koçluğu: Sağlık hedeflerine ulaşmayı destekleyen bireysel sağlık koçluğu yapılır.

7. Yaşam tarzı değişiklikleri: Uyku düzeni, sigara bırakma ve kilo yönetimi gibi alanlarda değişiklikler önerilir.

Kişiye özel tedavi, hastalıkların bireysel temelde daha etkili bir şekilde yönetilmesini sağlar ve genel yaşam kalitesini artırır. Sağlık hizmetlerinde yenilikçi bir bakış açısı sunan bu yöntem, her bireyi bir bütün olarak ele alır ve hastalıkların yanı sıra sağlıklı yaşamı da destekler.