Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından açıklanan 2024 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) yerleştirme sonuçlarına göre, Türkiye genelinde üniversitelerin lisans ve ön lisans programlarına 987 binden fazla aday yerleşti. Bu durum, özellikle yeni üniversiteye başlayan öğrenciler için ev ve yurt arayışlarını beraberinde getirdi. Temmuz ve ağustos ayları, kiralık konut anlaşmalarında en yoğun dönemler arasında yer alıyor.
Gayrimenkul hukuku uzmanları ve tüketici dernekleri, öğrenciler ve ailelerinin kira ve yurt sözleşmesi imzalarken dikkat etmeleri gereken noktalar hakkında önemli uyarılarda bulunuyor.
Kira Sözleşmesi İmzalarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz, kira sözleşmesi imzalarken dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle sıralıyor:
- Yazılı Sözleşme: Kiracının mutlaka yazılı kira sözleşmesi yapması gerekiyor. Sözlü anlaşmalar geçerli olmayabilir.
- DASK Poliçesi: Kira sözleşmesi ile birlikte, taşınmazın Doğal Afet Sigortası (DASK) poliçesinin alınması şart.
- Abonelikler: Elektrik, su ve doğal gaz gibi genel aboneliklerin kiracı adına yapılması gerekiyor.
- Tahliye Taahhüdü: Kiracı, boş tahliye taahhüdü vermemeli. Eğer böyle bir taahhüt verilecekse, tahliye tarihi net olarak belirtilmeli.
- Vergiler ve Yan Giderler: Kiracı sadece kira bedeli ve kullanım kaynaklı vergileri ödemeli. Emlak vergisi gibi diğer vergi ve giderler mal sahibine ait olmalı.
- Depozito: Kiracıdan en fazla 3 aylık depozito talep edilebilir. Depozito, sözleşmeye aksi belirtilmedikçe güncel kira bedeli üzerinden ödenir.
- Paylaşımlı Konutlar: Öğrenci evleri gibi paylaşımlı konutlarda, tüm kiracıların sözleşmeye imza atması gerekiyor.
Kiraz, kira sözleşmesinde taşınmazın mülkünden kaynaklanan yatırım bütçesi kalemlerinin kim tarafından ödeneceğinin de açıkça belirtilmesi gerektiğini vurguluyor. Bu, kira tespit davalarına maruz kalmadan kiracının yasal artışı uygulayarak 5 yıl boyunca oturmasına imkan tanıyabilir.
Yurt Sözleşmeleri İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ali Güvenç Kiraz, yurt sözleşmelerinin kira sözleşmesi değil, tüketici sözleşmesi olduğunu belirtiyor. Yurt işletmeleri, yönetmelikte belirtilen durumlarda sözleşmeyi feshedebilir. Öğrenciler de hizmetlerin ayıplı olması durumunda sözleşmeyi feshedebilir.
Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Ali Yüksel, kira sözleşmesinin tapuya şerh edilmesinin yararlı olduğunu ifade ediyor. Ayrıca, kira artışı ile ilgili devlet oranında artış ifadesinin kullanılmasını öneriyor. Aidat kavramının detaylarının açıkça belirtilmesi ve evde yaşayan kimse ve ailesi dışında kalacak kişilerin sözleşmede belirtilmesi gerektiğini belirtiyor.
Özel Yurt ve Kiralık Ev Seçimi
Tüketiciler Derneği Genel Başkanı Levent Küçük, öğrencilerin üniversitelerine en yakın yurtları tercih etmeleri gerektiğini vurguluyor. Yurtların fiziksel ve hizmet olanaklarını görmeden anlaşma yapılmaması gerektiğini belirtiyor. Yurt sözleşmesinin iyi incelenmesi, cezai şartların ve yaptırımların net olarak anlaşılması önemli.
Gayrimenkul Pazarlama ve Satış Profesyonelleri Derneği (GAPAS) Başkanı İsmail Özcan, öğrencilerin kapora göndermeden önce evleri görmeleri gerektiğini ve taşınmaz ticareti yetki belgesine sahip emlakçılarla çalışmaları gerektiğini belirtiyor. Kiralık konut arzının kısıtlı olduğu bu dönemde, konutların iskan durumları ve toplu taşıma akslarına yakınlıkları gibi faktörlerin göz önünde bulundurulması gerektiğini vurguluyor.
Bu önemli uyarılar ve tavsiyeler, üniversiteye yeni başlayacak öğrencilerin hem konforlu hem de hukuki sorunlar yaşamadan konut arayışlarını sürdürmelerine yardımcı olabilir.