Aşağıda özetlenen notlar, Dr. Robert Mc Neish’in 1972’de yayımlanan “Lessons From Geese (Kazlardan Dersler)” kitabında –ve başka benzer kaynaklarda da– yer alır. Başarılı takım çalışması konularında literatürde sık kullanılan örnekler arasındadır. Hem kazların davranış biçimlerinin ilginçliği hem de takım çalışmasına benzerlik taşıması açısından değerli dersler içerir.
V uçuş düzeni
BİR– Kazlar toplu olarak uçuşlarını V şeklinde yaparlar. Böyle davranarak havada daha hızlı hareket ederler. Her kaz kanat çırptığında arkaya doğru bir hava akımı yaratır; bu da takip eden kaz için uçuş kolaylığı sağlar. Bu durum, her kuşun yalnız başına uçtuğu şekle oranla yüzde 50-70’lik bir oranla daha fazla mesafe (uçuş menzili) kat etmeleri anlamına gelir.
Kazların V şeklinde oluşturdukları uçuş modeli, belli bir hedefi ve yön duygusunu paylaşan takım çalışması için de ilham vericidir. Takımı oluşturan kişiler, –kazların yaptığı gibi– birbirlerine destek oldukları zaman çok fazla performans elde edebilirler. Kazların uçuş sistemi, takım çalışmasının sinerji yaratabileceğine dair güzel bir örnektir.
İKİ– Eğer bir kaz V şeklindeki uçuş düzenini terk ederse, yalnız uçmanın yaratacağı hava direnci ve sürüklenme durumu ile karşılaşır. Herhangi bir nedenle V formunun dışına düşmesinin ardından hızla arkadaşının yarattığı hava akımında kolayca uçtuğu eski konumuna döner.
Bazı işler bireylerin yalnız başına çalıştığı durumlarda daha etkili ve verimli sonuçlar doğurabilir. Ama takım çalışması bireylerin birbirlerinden yardım ve katkı alabilecekleri bir ortamdır. Takım; işbirliği ve dayanışma halinde, doğru yönde, belirlenen hedef etrafında çalıştığında amaçlarına ve hedeflerine daha kolayca ulaşır.
ÜÇ– Kazların V uçuş planı dinamik bir düzendir. Şöyle ki; V düzeninde en önde, başı çeken kaz yorulduğunda yerine bir başkası geçer. En başta olma görevini –bu sistemin doğal bir parçası olarak– her kaz sırayla yerine getirir.
En önde uçan kaz, birtakım çalışması açısından liderlik görevini yerine getirmektedir. Bir takımda yer alan kişilerin her birinin diğerlerinden farklı olabilen beceri ve yetenekleri bulunur. Takım çalışması ise katılımcı bir yaklaşımı gerektirir. Bu nedenle takımdaki bireyler zor işleri üstlenmeye ve gerek duyulan durumlarda takıma liderlik yapmaya hazır olmalıdırlar.
DÖRT– V şeklinde uçuş sırasında arkadaki kazlar öndekilerin duyabileceği sesler çıkarırlar. Buradaki amaç, hem hızlarını korumaları için ön tarafı cesaretlendirmek hem de toplamda hız ayarlaması sağlamaktır. Bu sesler sonuç olarak V şeklindeki takım uçuşunun bozulmamasını sağlar.
Bir cesaretlendirme ve sistemi birliktelik halinde tutma girişimi olduğunda, takımın başarıya ulaşma ihtimali yükselir. Cesaretlendirici bir çalışma ortamı (teşvik eden şartlar), hem takımın hem de tek tek bireylerin daha başarılı olması sonucunu getirir.
BEŞ– Kazlardan birisi hastalanarak ya da bir nedenle yaralanarak V şeklini bırakmak zorunda kaldığında, topluluktan iki kaz yere inmesi konusunda ona eşlik eder. Zarar görmüş kaz ölene veya iyileşip tekrar uçabilene kadar onunla kalırlar. Görev tamamlandığında ya gruba dönerler ya da göç eden sonraki grupla birleşirler.
Yüksek performanslı takımlarda bireyler iyi ve kötü zamanlarda birbirlerine destek olurlar. Bunu takım çalışması dışında sürdürdükleri de olur.
Kazlar içgüdüsel olarak bunu yapabiliyorlarsa bizler de birlikte yürüyebilmenin yollarını bulmak zorundayız.
Unutmayalım ki; hiçbirimiz hepimiz kadar akıllı değiliz…