Bilim

Karniyen yağmur dönemi: Dünya'ya 2 milyon yıl boyunca yağmur yağdı

20. yüzyılın sonlarında jeologlar, dünya çapındaki antik kayalarda biriken, tuhaf bir katmanı fark etmeye başladılar.

Abone Ol

1970'li ve 80'li yıllarda jeologlar, antik kayalarda biriken ve yaklaşık 232-4 milyon yıl öncesine tarihlenen olağandışı katmanları fark ettiler.

Doğu Alpler'de bir ekip, karbonat içinde biriken silikastik çökelti katmanını araştırdı. Bu arada Birleşik Krallık'ta jeolog ve adli tıp bilimci Alastair Ruffell, bölgede bulunan ünlü kırmızı taşın içinde bulunan gri kaya katmanını inceledi. Her iki bulgu ve o zamandan bu yana ortaya çıkan pek çok bulgu tek bir şeyi akla getiriyor: Yaklaşık 232 milyon yıl önce Dünya kuraklıktan kurtuldu ve yağmur yağmaya başladı. Aslında, gri kumtaşı ve silikastik çökeltilerin çok çok uzun bir süre boyunca biriktiği göz önüne alındığında, dinozorların çağının başlangıcında,  sayıları ve çeşitlilikleri patlama yaptığında, 1-1-1-1-1-1 yılları arasında süren olağandışı bir ıslak dönem yaşandığının kanıtıydı.

Aslında, keşiften bu yana, yağışlı dönemin "dinozorların ve muhtemelen modern karasal faunanın diğer üyelerinin karayı çeşitlendirmesini ve hakimiyet kurmasını sağlayan tetikleyici" olabileceğine dair kanıtlar artıyor.

Karniyen yağmur dönemi veya hatta Karniyen krizi olarak bilinen dönem, o zamandan beri dünyanın dört bir yanındaki kayalarda görülüyor. Olağandışı yağış miktarının nedeni, muhtemelen Alaska'nın güney merkezinden Britanya Kolumbiyası kıyısı boyunca uzanan Wrangellia Büyük Volkanik Bölgesi'ndeki devasa volkanik patlama nedeniyle nemdeki büyük artışın sonucu gibi görünüyor.

Patlama araştırmasında yer alan Jacopo Dal Corso, Everything Dinosaur'a şunları söyledi:

"Püskürmeler Karniyen'de zirveye ulaştı. Birkaç yıl önce patlamaların jeokimyasal izlerini araştırıyordum ve dünya çapında atmosfer üzerinde bazı büyük etkiler tespit ettim. Patlamalar o kadar büyüktü ki, karbondioksit gibi büyük miktarda sera gazını pompaladılar ve küresel ısınmada ani artışlar yaşandı”.

O zamanlar Dünya'nın süper kıtası olan Pangea zaten muson yağmurlarına eğilimliydi. Denizlerden gelen nem ağırlıklı havanın karaya doğru esmesi, burada soğuması ve şiddetli yağmur şeklinde düşmesi sonucu oluşurlar. Paleoortam araştırmacısı Paul Wignall New Scientist'e verdiği demeçte, bu dönemde denizler ısındıkça (sıcak çorba sıcaklığına ulaştıkça), üzerinde daha fazla nem oluşacak ve karada daha fazla muson ve daha yoğun yağış meydana gelecekti.

Nemli, ıslak dönem yaşam için pek iyi değildi. Journal of the Geological Society'de yayınlanan bir çalışma, bu dönemi "volkanik patlamaların asit yağmurları ve sera gazları ürettiği, bunun da şok ısınma, karadaki bitki örtüsünün ve toprağın soyulması ve okyanus anoksisi ve asitlenmesi yoluyla yok oluşlara yol açtığı" bir dönem olarak resmediyor.

Bu olay nedeniyle türler yok oldu. Ancak bittikten sonra açık kazananlar oldu.

Ekip makalesinde, "Bitkilerin ve önemli otçulların karadaki büyük çapta yok olmasının ardından, dinozorlar, görünüşte, toparlanma zamanından en çok faydalananlar olmuşlar; çeşitlilik, ekolojik etki (göreceli bolluk) ve bölgesel dağılım açısından hızla genişlemişler, başlangıçta Güney Amerika'dan tüm dünyaya yayılmışlar. Yalnızca 'dinozorların çağına' değil, aynı zamanda karasal canlıların modern faunasını oluşturan anahtar sınıfların çoğunun kökenlerine de ışık tutması bakımından, yaşam tarihindeki en önemli hızlı olaylardan biri olabilir." diye yazdı.