DEMET İLCE / MUHABİR
Avustralyalı bilim adamları, hazır yemekler ve gazlı içecekler gibi aşırı işlenmiş gıdaların (UPF) kanser, kalp sorunları, tip 2 diyabet ve anksiyete ile bağlantılı olduğunu buldu.
Diğer UPF'ler sosisleri, cipsleri, kahvaltılık gevrekleri, tatlıları ve çikolatayı içerir.
Araştırmaları, 14 ayrı çalışmadan yaklaşık 10 milyon insanın sağlık verilerine ve diyetlerine bakmayı içeriyordu.
Ekip, çok sayıda sağlıksız yiyecek tüketen kişilerde kalp hastalığından ölme ihtimalinin yüzde 50 arttığını buldu.
Araştırmacılar British Medical Journal'da (BMJ) yazdığına göre, tip 2 diyabet geliştirme riski, artan abur cubur miktarının yanı sıra yüzde 12 arttı.
En fazla UPF yiyen kişilerde kaygı gelişme olasılığı yüzde 53'e kadar daha yüksekti.
Ayrıca abur cuburların depresyon, uyku sorunları, astım, Crohn hastalığı ve bazı kanser türlerinin riskini artırabildiğini öne süren kanıtlar da buldular.
UPF'ler, genellikle vitamin ve lif bakımından düşüktürler.
İstatistikler şaşırtıcı
Çalışma alanındaki gıdalar ve sağlık koşulları arasındaki bağlantıların çoğu zayıf bir güce sahiptir; yalnızca diyabet, obezite, prostat kanseri ve tüm nedenlere bağlı ölümler "orta" kalite derecesine sahiptir.
En sevdiğiniz yiyeceklerde gizlenen 32 sağlık tehlikesinin tam listesi…
Araştırma, aşırı işlenmiş gıda tüketimini bir dizi sağlık koşuluna bağladı.
Bunun nedeni, genellikle yüksek düzeyde doymuş yağ, tuz ve şeker içermeleridir ve bunları yediğimiz zaman, beslenmemizde daha besleyici gıdalara daha az yer bırakırız. Ayrıca bu gıdalardaki katkı maddelerinin sağlık üzerindeki olumsuz etkilerden sorumlu olabileceği öne sürülüyor. Sağlık risklerinden bazıları şunlardır:
- Tüm nedenlere bağlı ölüm
- Kansere bağlı ölüm
- Kardiyovasküler hastalığa bağlı ölüm
- Kalp hastalığına bağlı ölüm
- Meme kanseri
- Kanser (genel)
- Merkezi sinir sistemi tümörleri
- Lösemi
- Kolorektal kanser
- Panser kanseri
- Prostat kanseri
- Uyku sorunları
- Endişe
- Depresyon
- Diğer akıl sağlığı hastalıkları
- Astım
- Hırıltı
- Kalp krizi, kalp yetmezliği gibi kardiyovasküler hastalık olayları
- Kardiyovasküler hastalıktan ölüm
- Hipertansiyon
- Hipertrigliseridemi
- Düşük HDL kolesterol
- Crohn hastalığı
- Ülseratif kolit
- Obezite
- Hiperglisemi
- Metabolik sendrom
- Alkolden bağımsız karaciğer yağlanması
- Obezite
- Aşırı kilolu olmak
- Fazla kilolu ve obez olmak
- 2 tip diyabet
Başka bir araştırma, günde bir bardak kola içmenin ölümcül böbrek hastalığına yakalanma riskini beşte bir oranında artırabildiğini buldu.
İşlenmiş ve ultra işlenmiş arasındaki fark nedir?
Araştırmalar bu gıdaları erken ölüm ve kötü sağlıkla ilişkilendirdi. Ancak aşırı işlenmiş gıdanın ne olduğu konusunda pek çok kafa karışıklığı var. İşte bilmeniz gereken her şey... Ultra işlenmiş gıdalar genellikle ev yapımı yemek pişirirken eklemeyeceğiniz malzemeleri içerir. Birçoğu kimyasallar, renklendiriciler, tatlandırıcılar ve koruyucular olacağından bu bileşenlerin adlarını hatırlamayabilirsiniz. Hazır yemekleri, kahvaltılık gevrekleri ve sosisleri düşünün. Bu arada işlenmiş gıdalar genellikle daha az malzeme kullanılarak yapılır. Bu gıdaların işlenmesindeki temel amaç, onlara daha uzun ömür kazandırmak veya lezzetlerini arttırmaktır. İşlenmiş yiyeceklerden bazıları arasında tütsülenmiş ve kurutulmuş bütün etler, peynirler, taze ekmek, tuzlanmış veya şekerli fındıklar, şuruplu konserve meyveler bulunur. Bir de işlenmemiş ve minimal düzeyde işlenmiş gıdalar var. İşlenmemiş gıdalar arasında meyve, sebze, kuruyemiş, tohum, tahıl, fasulye, bakliyat ve yumurta, balık, süt ve işlenmemiş et gibi doğal hayvansal ürünler yer alır. Minimal düzeyde işlenmiş gıdalar kurutulmuş, ezilmiş, kavrulmuş, dondurulmuş, kaynatılmış veya pastörize edilmiş olabilir ancak hiçbir katkı maddesi içermeyebilir. Dondurulmuş meyve ve sebzeler, dondurulmuş balık, pastörize süt, yüzde 100 meyve suyu, şekersiz yoğurt, baharatlar ve kurutulmuş otlar bunlar arasında yer alıyor.