İzmir Körfezi'nde Ağustos ayında ölü balıkların sahile vurması ve kötü kokuların yayılmasıyla başlayan kirlilik sorunu, bilim insanlarını harekete geçirdi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi (MCBÜ) ve Yıldız Teknik Üniversitesi'nden bir araştırma grubu, İzmir Körfezi'ndeki kirliliği uydu görüntüleri kullanarak haritalandırdı.
Google Earth Engine platformu üzerinden Sentinel uydu görüntülerini analiz eden akademisyenler, körfezdeki su kütlesindeki kirlilik seviyelerini dakikalar içinde tespit edebilecek bir model geliştirdi. Uzaktan algılama yöntemiyle geliştirilen bu model sayesinde su yüzeyinde klorofil A yoğunluğu belirlendi ve kirlilik haritası oluşturuldu. Körfezdeki en kirli bölgeler haritada kırmızı ile işaretlenirken, daha az kirli alanlar turuncu ve sarı tonlarda gösterildi.
Son Üç Ayda Hızlı Artış
MCBÜ Coğrafi Bilgi Sistemleri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Osman Salih Yılmaz, İzmir Körfezi'nde son üç ayda kirliliğin ciddi oranda arttığını belirterek, sıcaklıkların yükselmesiyle özellikle Bayraklı, Karşıyaka, Konak İskelesi ve Alsancak Limanı kıyılarında alg patlaması kaynaklı klorofil A seviyesinde önemli yükselmeler saptadıklarını ifade etti.
Yılmaz, yaptıkları çalışmayı "körfezin MR'ı" olarak nitelendirerek, "Kirliliğin sebebi tespit edildikten sonra bu yöntemle tedavi sürecinin etkileri de takip edilebilir" dedi. Ayrıca, geliştirdikleri sistemin yalnızca İzmir Körfezi için değil, dünya genelindeki diğer göl ve denizlerin kirlilik takibinde de kullanılabileceğini belirtti.
Erken Uyarı Sistemine Entegrasyon
Bilim insanları, bu çalışmanın İzmir Körfezi için planlanan erken uyarı sistemlerine entegre edilmesi gerektiğini vurguluyor. Bu sayede kirliliğin anlık olarak izlenmesi ve hızlı müdahale imkanı sağlanabilecek.
Araştırma ekibinde Doç. Dr. Osman Salih Yılmaz'ın yanı sıra, MCBÜ Eğitim Fakültesi'nden Doç. Dr. Ali Murat Ateş ve Yıldız Teknik Üniversitesi'nden Prof. Dr. Füsun Balık Şanlı, Prof. Dr. Fatih Gülgen ve Dr. Öğr. Üyesi Uğur Acar da yer aldı. Ekip, 2021'de Marmara Denizi'ndeki müsilajın yayılımını ve aynı yıl Akdeniz Bölgesi'nde çıkan orman yangınlarını uydu görüntüleriyle haritalandırarak benzer çalışmalar yürütmüştü.