İran’da seçimler sonuçlandı.
Sandalyelerin çoğunluğunu ülkedeki muhafazakarlar kazandı. Ancak seçimlerde asıl dikkat çeken şey katılımın düşüklüğüydü. Ülkedeki boykot çağrılarının ardından katılım yüzde 41 gibi rekor bir düşüklükle noktalandı.
İRAN'DAKİ SEÇİMLERDE REKOR KATILIM DÜŞÜKLÜĞÜ
Ilımlı ve reformcu isimlerin çoğu, 2022'de ülke çapındaki protestolardan bu yana ilk kez Cuma günkü seçimlerde yer almaktan men edildi.
İçişleri Bakanı Ahmed Vahidi düzenlediği basın toplantısında, 61 milyon seçmenden 25 milyonunun katıldığını söyledi.
Ayrıca, kullanılan oyların yaklaşık yüzde 5'inin "geçersiz" veya bozuk olduğunu da ortaya çıkardı.
Radikal Cumhurbaşkanı Ebrahim Raisi daha önce İslam Cumhuriyeti muhaliflerine yönelik "aşırı bir darbe" olarak tanımladığı "tutkulu katılımı" övmüştü.
Analistler, Dini Lider Ayetullah Ali Hamaney'in insanları oy vermeye çağırmasının ardından katılımın düşük olmasının siyasetteki hayal kırıklığının bir göstergesi olacağını söyledi.
2020'deki son parlamento seçimlerinde oy kullanmaya hak kazananların yaklaşık %42'si oy kullandı. O tarihten önce katılım sürekli olarak %50'nin üzerindeydi.
"KAZANAN ADAYLARIN ÇOĞU MUHAFAZAKAR"
İran seçim merkezi pazartesi günü parlamentodaki 290 sandalyeden 245'inin ilk turda belirlendiğini duyurdu.
Kazanan adaylar gerekli oyların %20'sini alamadıkları için kalan 45 sandalye ikinci tura kalacak.
Başkent Tahran ve çevre illerde baraja yalnızca 14 aday ulaştı, bu da buradaki 30 sandalyenin yarısından fazlası için ikinci tur seçimlerin yapılacağı anlamına geliyor.
Ülke genelinde kazanan adayların çoğunun, İslami yönetim sistemine sıkı sıkıya bağlı olan ve siyasi ve sosyal özgürlüklere karşı olan muhafazakar aşırı tutucular olduğu düşünülüyor.
Muhafazakarlar, zamanı geldiğinde bir sonraki Dini Lideri atamaktan sorumlu olan 88 üyeli bir dini organ olan Uzmanlar Meclisi için Cuma günü yapılan ayrı seçimlere de hakim oldu.
İslam Cumhuriyeti'nin en güçlü figürü ve başkomutanı Ayetullah Hamaney 84 yaşında ve yeni meclis sekiz yıl süreyle görev yapacak.
Parlamento seçimlerinde olduğu gibi, pek çok potansiyel aday, ilahiyatçılardan ve hukukçulardan oluşan katı bir gözlemci olan Koruyucular Konseyi tarafından diskalifiye edildi.
İRAN'DAKİ SEÇİM BOYKOTLARI
Yasaklananlar arasında, daha önce 24 yıl boyunca mecliste görev yapmış ılımlı bir kişi olan eski cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de vardı.
Bay Ruhani, Ocak ayında bu tür kararların "ulusun sisteme olan güvenini zayıflatacağı" konusunda uyardı ancak yine de Cuma günü oylamaya çıktı.
Oy kullanmayanlar arasında bir diğer eski cumhurbaşkanı, reformcu Muhammed Hatemi de vardı ve geçen ay İran'ın "özgür ve rekabetçi seçimlerden çok uzak" olduğu uyarısında bulunmuştu.
Tutuklu Nobel Barış Ödülü sahibi ve insan hakları savunucusu Narges Muhammedi, 2022 protestolarının "acımasız ve gaddarca bastırılması" olarak adlandırdığı olayın ardından, seçimleri "sahte" olmakla kınadı.
Huzursuzluk, başörtüsünü "uygunsuz" taktığı iddiasıyla ahlak polisi tarafından gözaltına alınan genç kadın Mahsa Amini'nin gözaltında öldürülmesiyle tetiklendi.
Protestoları "isyan" olarak tasvir eden güvenlik güçlerinin devam eden baskıları sırasında yüzlerce kişi öldürüldü ve binlercesi gözaltına alındı.