Ekonomi

İran Riyali Tarihi Düşüş Yaşıyor: Bölgesel Gerilimler Ekonomiyi Sarsıyor

İran riyali, ABD başkanlık seçimlerini Donald Trump'ın kazanmasının ardından hızla değer kaybederek çarşamba günü tarihindeki en düşük seviyeye ulaştı. Riyal, dolar karşısında 777.000 seviyesine gerilerken, bu oran Trump’ın seçim zaferinin açıklandığı gün 703.000’di.

Abone Ol

İran Merkez Bankası Başkanı Mohammad Reza Farzin, devlet televizyonuna verdiği röportajda döviz arzının artırılacağını ve kurun istikrara kavuşturulacağını söyledi. Bu kapsamda piyasaya 220 milyon dolar (210 milyon euro) enjekte edildiği açıklandı.

Ancak bu çabalar, ülkenin enerji krizinin daha da kötüleşmesiyle gölgede kaldı. Hükümet, çarşamba günü sert kış koşulları nedeniyle okulları, üniversiteleri ve devlet dairelerini kapatma kararı aldı. Yaz aylarındaki elektrik kesintilerinin ardından gelen soğuk hava, kar yağışı ve hava kirliliği enerji sektörünü daha da zorladı.

Enerji Krizi: Zengin Rezervlere Rağmen Yetersiz Altyapı

Dünyanın en büyük doğal gaz ve petrol rezervlerinden birine sahip olan İran, yaptırımlar ve yıllardır süregelen yetersiz yatırımlar nedeniyle enerji sektöründe ciddi sorunlar yaşıyor. Bu durum, mevsimsel talep artışlarında elektrik kesintileri ve gaz kıtlıklarına yol açıyor.

Riyal'in Tarihi Gerilemesi

2015’te İran'ın dünya güçleriyle nükleer anlaşmaya vardığı dönemde 1 dolar 32.000 riyalden işlem görüyordu. Reformist Cumhurbaşkanı Masoud Pezeshkian’ın 30 Temmuz’da göreve başladığı gün bu oran 584.000 riyaldi.

Donald Trump’ın 2018’de ABD’yi anlaşmadan çekmesi, iki ülke arasında yıllarca süren gerilimleri tetikledi. Pezeshkian, mayıs ayında bir helikopter kazasında hayatını kaybeden sertlik yanlısı Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin yerine seçilerek yaptırımları hafifletecek bir anlaşma vaadiyle göreve gelmişti.

Nükleer Program ve Bölgesel Gerilimler

İran, nükleer programı nedeniyle yıllardır uluslararası yaptırımların baskısı altında bulunuyor. Ülke, şu anda silah seviyesine yakın zenginleştirilmiş uranyum üretiyor ve bu durum gerilimleri daha da artırıyor.

İran'ın 1979 Devrimi öncesinde 1 dolar 70 riyalden işlem görüyordu. Ancak devrimden 45 yıl sonra, özellikle bölgesel çatışmalara müdahalesi ve Hamas, Hizbullah ve Husi gruplarını desteklemesi nedeniyle ekonomik sıkıntılar ve diplomatik izolasyon derinleşti.