“İnsan ve hayvan arasındaki en büyük fark nedir” sorusu çok eski bir soru aslında… Tarih boyunca defalarca sorulmuş ve yüzlerce kez cevabı verilmiş. Bu cevapların arasında biri beni hep şaşırtmıştır ve her seferinde ilk defa duymuş gibi etkilenirim.
Hay Bin Yekzan romanıyla meşhur İbn-i Tüfeyl diyor ki: “İnsan öleceğini bilen ama bilmiyormuş gibi yaşayan tek canlıdır…” Charlie Kaufman’ın 2008 yılında senaryosunu yazıp yönettiği New York Yanılsamaları filminde içinde ateş yanan evi kiralayan kadın sahnesi vardır. Evlerin içinde bir köşede ateş yanmaktadır ama evi anlatan emlakçı ateş yokmuş gibi davranır. Eve bakmaya gelen müşteriler de ateşi görmezden gelirler. Ateş orada duruyor ama kimse umursamıyor. Sonra o ateş büyür ve insanları boğarak ya da yakarak öldürür. Ölüm öylece duruyor yanı başımızda ama biz yokmuş gibi davranıyoruz. Yaşayabilmek için bulduğumuz bir çare mi bu? Yaşamın anlamını kaydırıp imtihanı kaybedelim diye şeytanın kurduğu bir tuzak mı yoksa? Fatih’in bir mahallesinde geçen hafta iftara birkaç saat kala bir tartışma yaşanmıştı. Yaşlı bir kadın benim de daha önceden bildiğim konuda herkesin gözünün içine baka baka yalan söyledi tartışma sırasında. “Ben şahidim, siz böyle söylememiştiniz, şu anda haksızsınız ve bu parayı almanız caiz değil” dedim. İnat etti, ısrar etti, yalan söyledi, yanındaki genç erkekleri kullanarak tehdit etti ve haksız yere Suriyeli muhacir bir aileden zorla para aldı. Çok zor durumda kaldı aile. Mübarek Ramazan evsiz eşyasız kaldılar. Sonra bir hal çaresi bulundu ama kundaktaki çocuk bile yaşlı bir hanımın ısrarla yalan söylemesi yüzünden mağdur oldu. Sonra ne oldu… Dün o yaşlı teyzemizin cenazesi kalktı. Bir mazlumdan haksız yere aldığı paraları yanında getirdiği bıçkın gençler harcıyorlar şu anda. Hatta ne almayı planladıklarını da söyleyeyim; arabalarına gürültülü egzoz, parlak ve büyük jantlar bir de pahalı bir müzik tesisatı. “Teyze yapma; hepimiz öleceğiz hem de çok yakın bir zamanda öleceğiz; çünkü insan çabuk ölür, doğduğun günden beri büyüttüğün ölüm var göğsünün içinde” deseydim işe yarar mıydı? Yaramazdı bence… Çünkü: “İnsan öleceğini bilen; ama bilmiyormuş gibi yaşayan tek canlıdır…”