“Gönlü güle değdirmiş, ömrü yele değdirmiş, başı öne eğdirmiş bir mücrim elinde bir parça kara toprak başı yerde bir diyara vasıl olur. Kaybettiği her ne ise bilemez, bilemez ki kayıp olan şey aslında en yakında olandır. Bilemez ki görsün dudağındaki çatlakların sebebini. Ayağı yalın, parmakları kırık yollara düşer. Lakin başı her daim semaya çevrili… Gören zanneder ki dağı, taşı –hâşâ- o yaratmış, gönlü unutmuş, aşkı ayıp etmiş, aşka ayıp etmiş, gönle ayıp etmiş, edebi, ömrü, ölümü unutmuş. Bilmem kaç vakit, kaç zaman, kaç sene bu hal üzere gider de nihayetinde yolu bir tekkeye varır. Bulduğunu bilmez, bildiğini görmez, başını yere eğmez… Bir yazı görür tekkenin kapısında idrak etmez… Lakin o küçük kapıdan girmek için boynu bükmek, başı eğmek gerektir. Bir daha nazar kılar yazıya, gönül toprak, yazı nur… El mahkûm, baş keser, boyun büker de girer içeri… Bilmez ki her tekkenin kapısında unutanın hatrına tekrar düşürmek için edebi aynı yazı var; edep ya Hû!”
İnsanoğlu edep denen bu kelamı, bu hali, bu ahlakı unuttuğu vakitten beridir ki yanağında gözyaşının açtığı oyuklar kayıp. Dudağında geçmiş vakitlerde vird edindiği bu birkaç kelamın yerinde manası yitik, sedası bozuk sözler var. Edep ile girmediği kapıdan nasıl ola ki edeple çıka insan! Hayâ gözlerinden akmadıkça ve taşmadıkça dudağından hicap üzre dualar, yanağındaki oyuklar ar ile dolmadıkça, susturmadıkça nefsinin çığlıklarını nasıl ede de geçe insan bu hanı? Edep; insanın altın yeleli bineği onu dünya hanından çıkaracak… Lakin o bineği diri diri gömse insan toprağa, elinde bir tutam altın kalsa ne olacak? Edep olmadan benzemiyor insan insana…
“Kaybettiklerimiz kazandıklarımızdan çok fazlaca” demişimdir muhtemelen daha evvel. Demişimdir de yine kelimelerin boynuna yüklemişimdir cürmümü. Ziyanı yok, onlar halden bilir, gönlü tanırlar. Edepten ya da edebin var olduğu vakitlerden bahis açmak onları da mesrur eder. Edep alametidir nurdan bir gönül taşıyanların. Onu bilenlerin sinesi toz tutmaz. Lakin edepten nasipsiz olduğu vakit bir âdem ne etsen, ne desen, ne söylesen lüzumu da manası da yok. Edep esasında en kıymetli ziynetidir insanoğlunun. Bilmem nerelere sakladık bu mücevheri, bilmem kimlerin gerdanlarına taktık? Yahut ölmüşlerimizin mezarlarına mı bıraktık? Edep; hicap demektir; edep; zarafet, hayâ, ar… Ve o bir ateştir ki (hele ki bu vakitte) tutabilene aşk olsun…
Edebi unutan insan ki bilmiyor işte neyi kaybettiğini. Yanlış yerlerde yanlış şeyleri arıyor. Bir vakitler ayıp denen, günah denen o kadar fazla şey şimdi mubah oldu ki… İnsan gördüklerine şaşırıyor. Zaman, modernite, teknoloji bize çok şey katıyor, doğru. Lakin bizden neler alıyor, neler götürüyor insanlık hamurumuzdan? Hangi sırrımızı çalıyor, gözlerimize tuttuğu efsun da ne? Gönlümüze kara kara lekeler koyan o kalem kimin elinde? Edebi geçmiş zamanın âdeti diye fısıldıyor kulaklarımıza. Elimizden bir şey almıyor o, ellerimizi alıyor.
Demem o ki hangi vakitte, hangi diyarda olursa olsun insanın en güzel süsüdür edep. Lakin nasıl ki ziynet en çok cins-i latife yakışırsa edep dahi en ziyade cins-i latife yakışıyor. Onlar da bir kuytu köşeye atıp onu, nisyan denilen o hastalığa tutuldukları vakit işte, o mücrim kıracak duvarlarda asılı o kelamı, başını eğmeden girecek haneye. Edep hanesini harap, dervişlerin sinesini turab edecek…
Lakin daha inmemiş olanlar var o binekten, yanaklarında edeble akan yaşları silmeyenler var… Halen dahi aynı yazı duruyor duvarlarında hanelerin. Başını kaldır bir bak da öğren hicap ile baş eğmeyi, ar etmeyi… Aynı yazı, aynı insan; Edep Ya Hu!
Bir de şöyle bir sual var tabi muhatap olduğumuz:
Bu gidiş nereye?